پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

صفحه اصلی

نقدی بر روند نوسازی و بهسازی مساکن روستایی

مسکن روستایی در عین سادگی از پیچیدگی‌های زیادی تحت مؤلفه‌های اقتصادی‌_معیشتی، اجتماعی- فرهنگی و جغرافیایی- اقلیمی شکل می‌گیرد، لذا می‌طلبد که در نوسازی و یا بهسازی آن‌ها به این مؤلفه‌ها توجه شود.

اهمیت روش تولید آثار حروف محور شهری

اهمیت روش تولید آثار حروف محور شهری

چندسالی است که در ایام نوروز و تحت عنوان «رویداد بهارستان» فعالیت‌های هنری از طرف هنرمندان و به سفارش سازمان زیباسازی شهرداری تهران در سطح این شهر مشاهده می‌شود.در نوروز ۹۷ جهت رفع این نقیصه کارگاهی جهت تولید آثاری خوش‌نویسی در غالب نهایی اثر گرافیکی راه‌اندازی شد. به این ترتیب در بخشی از رویداد بهارستان متن‌ها و اشعار ادبی دربارۀ نوروز و بهار با هنر خوش‌نویسی مزین، طراحی و در معرض دید شهروندان قرار گرفت. در نخستین سال توجه خاص به خوش‌نویسی در رویداد بهارستان، با خط و خوش‌نویسی همچنان به صورت سنتی و به عنوان فونتی برای انتقال معنا برخورد شد و رویکرد صرفاً زیبایی‌شناسانه کمتر مورد توجه بود. این درحالی است که در هنر معاصر امروز کشور شاهد رویکردهای حروف‌محور خلاقانه و مبدعانۀ فراوانی در هنرهای تجسمی هستیم که هم ارتباط با فرهنگ ایرانی در آن‌ها حفظ می‌شود و هم با رویکردهای هنری معاصر هماهنگی بیشتری دارد. در حقیقت روش برگزاری کارگاه و رویکرد آن بود که امکان آزادی عمل را از هنرمندان گرافیست صلب کرد و لازم است در سال‌های آینده بر همکاری هم‌زمان هنرمندان خوش‌نویسی و گرافیست تأکید شود.

صفحه اصلی

TOD در تهران و لندن

افشین خضرلو، مشاور TOD شورای شهر تهران در تأثیر جهت‌گیری بودجه سال ۹۸ به اختصاص ۵۰ درصد از بودجه شهر لندن به حمل و نقل عمومی اشاره داشته (نشست دوم TOD شورای شهر تهران، ۱۱ اسفند ۱۳۹۷) و از آن به مثابه ستون فقرات شهر در برنامه‌ریزی یاد کرده است. این در حالی است که تهران با ۱۴۰۰۰ هکتار بافت ناپایدار در برابر زلزله، با مطالبه خاموشی مواجه است که ایمنی شهروندان را در بر می‌گیرد در حالی که شهر لندن با این مسأله مواجه نیست!

صفحه اصلی

بی‌تدبیری مدیریت شهری یا بی‌فرهنگی شهروندان ؟!

پردۀ اول: در یکی از شماره‌های مجلۀ علمی_ترویجی منظر (شمارۀ ۴۴/ پاییز ۱۳۹۷) مقاله‌ای تحت عنوان «فضاهای جمعی: ضرورت‌ها و موانع» به قلم «ناصر براتی» و «شهرزداد خادمی» به نگارش درآمده است که نگارندگان در مقاله یکی از  موانع عدم شکل‌گیری یک فضای عمومی شهری جاذب و اثرگذار در چهارراه ولیعصر تهران را چنین می‌دانند: «فقدان روحیۀ شهروندی در ساکنان شهر تهران و برخورد دائمی روحیه و فرهنگ انطباق‌نیافته با فرهنگ شهرنشینی مدرن که در نتیجۀ آن، مطالبۀ مشخصی برای شکل‌دادن به فضاهای عمومی شهری نیمه‌رسمی و غیررسمی وجود ندارد. این روحیه با وجود اقدامات اخیر شهرداری در بستن چهارراه به روی شهروندان پیاده در سطح این محوطه، همچنان به چشم می‌خورد» (براتی و خادمی، ۱۳۹۷: ۲۲) که مصداق آن را تصویر شماره ۱ می‌دانند. تصویر ۱. «منع عبور مرور پیاده در چهارراه ولیعصر، پیرو احداث نرده‌های جداکننده و زیرگذر» (براتی و خادمی، ۱۳۹۷: ۲۲).   پردۀ دوم: چندی پیش به دلایلی مشغول تورق آرشیو روزنامۀ اطلاعات بودم که درج خبری با عنوان «نرده‌های مشبک در خیابان‌های تهران نصب شد» در صفحۀ اول روزنامۀ سال ۱۳۴۷، توجهم را به خود جلب کرد. در متن خبر، پلیس وقت تهران چنین می‌گوید: «نصب این نرده‌ها به خاطر آن است که عابرین متخلف

صفحه اصلی

حلقۀ گمشدۀ طرح نوسازی و بهسازی حرم امام رضا (ع)

افزایش روزافزون زائرین حرم رضوی نشان از پررنگ‌شدن نقش فرهنگی و هویتی شهر مشهد و حرم مطهر دارد. با توجه به تعداد زائرین و نیاز به توسعۀ حرم مطهر، طی دهه‌های گذشته این حرم بارها گسترش یافته است و تبعا بافت پیرامون حرم نیز از این گسترش بی‌بهره نمانده است. یکی از بزرگترین ضعف‌های طرح که سهم بسیار مهمی دارد، عدم توجه کافی به بعد اجتماعی طرح است. در ابتدای دهۀ هفتاد شمسی، طرح نوسازی بهسازی بافت پیرامون حرم امام رضا(ع) در محدوده‌ای به وسعت تقریبی ۳۱۰ هکتار به عنوان یک پروژۀ ملی تهیه و در تاریخ ۷۴.۳.۹ در جلسۀ کمیسیون مادۀ ۵ به تصویب رسید. نگاه صرفاً اقتصادی و کارکردگرایانه به طرح باعث به‌وجودآوردن فضای شهری‌ای می‌شود که در آن احساس تعلق به مکان از میان رفته و نه تنها مشکلی از بافت‌های اطراف حل نخواهد کرد، بلکه آسیب‌های اجتماعی فراوانی را نیز ایجاد خواهد کرد. به نظر می‌رسد که طرح مذکور باید با رویکردی اجتماعی- فضایی بازنگری شود تا هم از نظر فیزیکی و هم از نظر اجتماعی بتواند کارایی لازم را به دست آورد.

نمایشگاه نقاشی خط "رحیم حسن نائینی"

نمایشگاه نقاشی خط “رحیم حسن نائینی”

از دهه 1340 برخی از خوشنویسان بر آن شدند تا خوشنویسی را با نقاشی ترکیب کنند. در نقاشی خط این افراد تفاوت‌های مشخصی را در رویکرد به خوشنویسی وجود دارد.

نقش زنان در منظر رنگی متحرک شهری
نقد
نظر آنلاین

نقش زنان در منظر رنگی متحرک شهری

رنگ یکی از مهم‌ترین عناصر به‌کار رفته در منظر شهری است که ادراک آن به عوامل متعدد عینی و ذهنی بستگی دارد. رنگ‌ها بسته به شرایط می‌توانند اثرات مختلف روانی در افراد ایجاد کنند و بر کیفیت زندگی آنان اثر بگذارند. این نقد با رویکردی حساس به جنسیت به این مسأله می‏نگرد. منظر رنگی شهر بخش‏های مختلفی از نماهای ساختمانی، کف‌سازی، مبلمان به عنوان عناصر ثابت و نیمه ثابت تا رنگ لباس و خودروی شهروندان به عنوان عناصر متحرک در فضا را دربرمی‌گیرد. توجه به منظر رنگي شهر، از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که علاوه بر خنثی‌بودن رنگ‌های به‌کاررفته در بدنه‌های شهری در ایران، زنان عموماً برای لباس یا خودرو از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند. بنابراین چهره شهر خنثی و با رنگ‌های تیره و مرده آکنده شده است و این‌گونه پالت رنگی در یک شهر می‌تواند به حس افسردگی شهروندان منجر شود. سؤال اصلی در اینجاست که چرا زنان آغشته به این منظر متحرک رنگی مرده و خنثی شده‌اند و آیا این رخداد ترجیح خود زنان است؟ در جوامع محلی کشور ما و پیشینه پوشش زنان در اقوام مختلف کشور، تنوع رنگی لباس‌های بسیار شاد و سرزنده به‌خوبی مشهود است؛ برای مثال می‌توان از پوشش رنگارنگ زنان لر، کرد، شمالی

میدان جدید ملت (Nation) : کشف مجدد پاریس!
سازمان فضایی شهر
فرنوش مخلص

میدان جدید ملت؛ کشف مجدد پاریس!

از خروجی مترو، چشم‌ها و حتی بویایی، سهم 6000 متر مربع فضای سبز را احساس می‌کنند. نگاه عمیقی به دست آمده و به نظر می‌رسد اتومبیل‌ها کمتر از قبل حکومت می‌کنند. نزدیک به ایستگاه مترو، چمن، یک کمربند سبز را ایجاد می‌کند که میدان را در بر می‌گیرد. در یک مربع از چمن در نزدیکی کیوسک موسیقی، ماری، بازنشسته با موهای باز، بر روی چمن لم داده، او همچنین به میدان Nation، عادت کرده است : «ما تعداد زیادی هستیم که سگ‌هایمان را اینجا می‌آوریم. با دیگر اساتید محل، ما در حال تشکیل یک انجمن هستیم. ما می‌خواهیم یک مربع برای حیوانات ذخیره شود و ما آماده هستیم آن را حفظ کنیم». از سال 1996 هنگامی که او به منطقه نقل مکان کرد، او «به وضوح» از این تجدید سبز «که موجب کاهش آلودگی» شده است، قدردانی کرد. همیشه کمی ترافیک خودرو از قبل مشخص شده است، بازدید کننده باید آماده عبور از جاده برای کشف باغ مرکزی جدید باشد، علاوه بر این، برای سگ‌ها ممنوع است. عبور از خطوط گردشی برای رسیدن به مرکز زمین سایت، دیگر یک چالش نیست!  با ظرافت کوچه‌های پشتی، شما می‌توانید خیلی آرام عبور کنید و همه ناگهان خود را در وسط باغ، در نزدیکی مجسمه

مرمت کالبدی، «زورو»ی نوسازی در احیا بافت فرسوده
نوسازی شهری
فرنوش مخلص

مرمت کالبدی، «زورو»ی نوسازی در احیاء بافت فرسوده

چندگانگی مدیریتی در نوسازی، ارزیابی را پیش شرط بهبود عملکرد عمومی قرار می‌دهد.
معیارهای اتخاذ شده برای بافت‌های فرسوده باید کل نهادهای شهری را مخاطب قرار دهد.

سکوت جامعۀ نخبه و متخصص، مانعی بر سر راه توسعۀ کرمان
منظر
سعید شفیعا

سکوت جامعۀ نخبه و متخصص، مانعی بر سر راه توسعۀ کرمان

کتاب «منظر بومی کرمان» حاصل پژوهش ۳۵ پژوهشگر، با حضور حسین مرعشی، نمایندۀ اسبق کرمان در مجلس شورای اسلامی، سید مهران عالم‌زاده، شهردار شهر کرمان و سید امیر منصوری عضو هیأت علمی دانشگاه تهران دوشنبه ۳۱ تیر درگالری نظرگاه رونمایی شد. سید امیر منصوری در ابتدای این نشست با اشاره به تفاوت کتاب «منظر بومی کرمان» با سایر کتاب‌ها گفت: «در این کتاب، کرمان از نگاه مورخان، باستان شناسان، جغرافی دانان، معماران، شهرسازان، جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان و تمام آثار موجود در مرکز کرمان‌شناسی روایت شده است و سعی شده واژه کرمان از ابعاد مختلف تعریف شود. تقریبا تمام صنوفی که در مورد کرمان سخن گفته‌اند یا راجع به عینیت و یا راجع به فیزیک این خطه گفته‌اند». وی ادامه داد: «این کتاب یک نگاه جدید به کرمان دارد و آن، تعریف کتاب از منظر است. منظر به مثابه یک دانش جدید معتقد است، آنچه در بیرون و خارج از ذهن انسان وجود دارد، به‌صورت مجرد قابل درک نیست و ما نمی‌توانیم مستقیماً پدیده‌ای را در بیرون آنچنان که هست، بشناسیم. وقتی قولی از فیلتر ذهن عبور می‌کند، خوانشی از امور به دست می‌آید و زمانی که امری بیرونی خوانش می‌شود، دیگر آن امر صرف نیست، بلکه یک مفهوم جدید مرکب از

صفحه اصلی
اخبار
سعید شفیعا

معاصر بودن در آئینه اندیشه

ریشه­‌های افکار امروزین جهان در کجای تاریخ خوابیده است؟ عصر ما در جهان امروز چگونه شکل گرفته است؟ آیا فرم فضاهای انسان ساخت امروزی، مابه-ازایی در ژرفای اندیشه­‌های انسانی دارند؟ چگونه این اندیشه­‌ها در هنر و معماری قابل رهگیری هستند؟ هنرها به طور عام و معماری به طور خاص فقط مجموعه­ای از فرم­ها و سبک­ها نیستند، بلکه نوعی حیات در کالبد آنها جریان دارد. معماری در طول تاریخ، می­روید و پژمرده می­شود، امکانات تازه می‌­یابد یا آنها را به دست فراموشی می­سپارد. فرم­ها و سبک­‌ها به دلیل همین تحولات هستند که ایجاد شده یا خاموش می­‌شوند یا گاهی دوباره احیا می­‌گردند. بدین معنا می­‌توان گفت که معماری هنر پیچیده­ای است که در خلق آن هرگز نمی­توان موقعیت کاملی به دست آورد؛ چرا که معماری برآیند تفکر عمومی جامعه است. برای فهمیدن معماری یک دوره ، باید به زندگی انسان­ها نگاه کرد، به امکاناتشان، باورهایشان و جهان بینیشان. چنین به نظر می­رسد که در هر دوره از تاریخ تمدن بشر، روحی حاکم بر فضای معرفت شناسانة فرهنگی و اجتماعی آن حکومت می­کند که تمامی کنش­های علمی، هنری، عرفانی، فلسفی و دینی آن دوره را تحت تأثیر خود قرار داده است. روحی که از آن می­توان به اپیستمولوژی یک دوره تعبیر کرد.