پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

ساکن و مسکون
اخبار
سعید شفیعا

جستار در چگونگی پیوند ساکن و مسکن

سه نگاه منسوب به اثبات‌گرایان، پدیدارشناسان و ساختارگرایان در مورد ارتباط و پیوند انسان و مکان قابل طرح است. در این میان، هر سه نگاه به نقش معنا در پیوند و ارتباط انسان و مکان توجه داشتند؛ با این تفاوت که هرکدام سطح یا وجهی متفاوت از معنا را مورد توجه قرار دادند. بر این‌مبنا، نوعی رابطۀ دوسویه میان ساکن و مسکن ضروری دانسته می شود؛ که همان «بده‌بستان معنا میان ساکن و مسکن» است. ضمن آنکه این بده‌بستان، امری پویا و درآمیخته با زمان و شدن مداوم است. در این بین، «معناداری مسکن» نخستین مرحله و شرط لازم برای دو مرحلۀ دیگر است. معناداربودن مسکن، مقدمه‌ای ضروری برای اشتقاق و تفسیر معناست؛ آنچه لازمه‌اش تحقق دو ویژگی «خوانایی» و «آشنایی» است. اما انسان در کنار هماهنگی و انس، همیشه در جستجوی تازه‌هاست. از این‌رو، برای آنکه خانه در دل ساکنینش خانه گیرد، لازم است دو مرحلۀ دیگر را طی کند. مرحلۀ اول، تجلی آشکاری از خود (ساکن) است که طی آن، پیام‌هایی از خود به سوی خانه جاری می‌شود (معناسازی ساکن). در مرتبۀ معناسازی ساکن، خانه به کارگاه «خیال» ساکنین بدل می‌شود و با «پرسش‌انگیزی»، زمینه را برای خلق معانی جدید فراهم می‌آورد. این فرایند به دو صورت ذهنی

صفحه اصلی
اخبار
نظر آنلاین

اتومبیل شخصی و ارزیابی تأثیر فرم شهری بر استفاده از آن در مناطق شهر تهران

در بررسی اطلاعات سفر ۳۰۰ شهروند تهرانی به همراه ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی آنها از طریق سازمان مطالعات جامع حمل‌و‌نقل و ترافیک تهران، می‌توان سفرها را براساس هدف در چهاردسته تقسیم‌بندی کرد: سفرهای شغلی، خرید کالا و خدمات،‌ آموزشی و تفریح و سایر. تحقیقات نشان داده که تنها سفرهای شغلی را می‌توان تحت مدلی از ویژگی‌های کالبدی شهر تهران درآورد و سایر سفرها به صورت مدلی از شاخص‌های فردی و اقتصادی، اجتماعی هستند. همچنین، فرم شهری به میزان ۱۵.۴درصد بر مسافت طی‌شده با اتومبیل شخصی در سفرهای شغلی تأثیر دارد و از آنجایی که سفرهای شغلی ۶۳ درصد از مجموع مسافت طی‌شده افراد با اتومبیل شخصی را به خود اختصاص می‌دهند، می‌توان گفت که در کل ویژگی‌های کالبدی شهر حداقل تا ۹.۷ درصد بر میزان مسافت طی‌شده با اتومبیل شخصی ساکنین شهر تهران تأثیر‌گذار است. به نظر می‌رسد که تأثیر سفرهای شغلی بر کاهش انتشار CO2 و سایر آلاینده‌ها به مراتب بیشتر از ۹.۷ درصد باشد زیرا سفرهای شغلی غالباً در ساعت اوج ترافیک انجام شده و زمان سفر در آنها برای رسیدن به یک مقصد مشخص گاهی چند برابر زمان عادی است و در این زمان نیز موتور اتومبیل‌ها روشن است و گازهای آلاینده به درون هوا انتشار پیدا

ضرورت وجود ارتباط مناسب مجسمه شهری با فضا و مکان
نظرگاه
نظرگاه

ضرورت وجود ارتباط مناسب مجسمه شهری با فضا و مکان

نشست «بازشناسی تأثیر شهر بر مجسمه؛ تفاوت مجسمه شهری با مجسمه چیست؟» با سخنرانی رضا حسن‌زاده، طراح و پیکرتراش، کامبیز صبری مجسمه‌ساز و مدرس دانشکده‌های هنر و پدیده عادلوند، عضو هیأت علمی پژوهشکدۀ نظر در دو بخش تعریف مجسمه شهری و چیستی آن و بررسی تأثیرات مجسمه‌های شهری بر شهر و شهر بر مجسمه، ۲۲خرداد ۹۸ در گالری نظرگاه برگزار شد. پدیده عادلوند درابتدای این نشست در طرح مسألۀ مورد بررسی گفت: ««با وجود گذشت ۸۰ سال از حضور رسمی مجسمه‌ها در شهر، ما هنوز درگیر تعریف مجسمه شهری هستیم. وقتی تعاریف موجود را بررسی می‌کنیم، به نظر می‌رسد تلاشی برای تعریف ماهیت و چیستی مجسمۀ شهری و مولفه‌های لازم برای آن ارائه نشده، بنابراین در این جلسه تصمیم داریم که تعریفی از مجسمۀ شهری ارائه دهیم». وی ادامه داد: ««در بخش اجرایی آیین‌نامه‌های احجام هنری سازمان زیباسازی که اصلی‌ترین متولی مجسمه‌های شهری در تهران است و همچنین آیین‌نامۀ شورای تخصصی نماها و آثار حجمی، بندی مربوط به تعریف وجود دارد که همین تعاریف نشان می‌دهد نگاه عمیقی به مجسمه‌های شهری وجود ندارد. به عنوان مثال در آیین‌نامۀ احجام هنری آمده است که حجم شهری عبارت است از یک عنصر تصویری که دارای سه بعد طول، عرض و ارتفاع است.

صفحه اصلی
اخبار
نظر آنلاین

زبان های بومی و نقش و جایگاه آن در قرائت و درک فضا

شکی نیست که عقل و زبان مهم‌ترین عواملی هستند که انسان را به موجودی کاملاً ویژه و ممتاز از سایر موجودات تبدیل کرده‌اند. اگر انسان فاقد توان بالقوۀ یادگیری و بعد استفادۀ خلاقانه از زبان بود، ما امروز موجود دیگری بودیم. در واقع زبان و ساختار پیچیدۀ آن نیز، همچون خودِ انسان، یک معجزه است. معجزه‌ای که انسان را، آنطور که هست، محقق نموده است. زبان، با انتقال و حتی زمینه‌سازی برای تحول در فرهنگ، اخلاق، رفتار، علم، هنر و محیط نرم‌افزارانه و سخت‌افزارانۀ جامعه آنها را سامان می‌دهد. بنابراین باید بپذیریم که «زبان – فرهنگ» و «جامعه» یک سامانه یا بهتر است گفته شود یک ساختار بزرگ و پیچیده را تشکیل می‌دهند. محیط طبیعی و ساخته‌شده نیز بخشی غیرقابل‌تفکیک از این ساختار بزرگ را به خود اختصاص داده‌اند. مسلماً، در یک نگاه کل‌گرایانه، ما نباید و نمی‌توانیم وارد این ساختار مهم شده و بخش‌هایی از آن را بدون توجه به کل آن تغییر داده و در واقع منحرف و حتی تخریب نماییم. در دورۀ مدرن که تاریخ و فرهنگ (و البته زبان)، در ساماندهی فضای زیست انسان، در پیشگاه منافع اقتصادی و تکنولوژی قربانی و نخبه‌گرایی و صدور احکام از بالا به پایین، جانشین انسان‌گرایی شدند؛ پیوند ازلی بین

گرگان
یادداشت
نظر آنلاین

گرگان ، نمونه ای از شهر هنجاری

هدف این متن، نقدی بر مؤلفه‌های هنجار در روند شکل‌بخشی به ساخت‌و‌سازهای انسانی است که در این محفل به ساخت و ساز شهر گرگان پرداخته است. مصطفی بهزادفر، مدتی است که نقش هنجارها را در پیدایش و شکل‌گیری شهرهای ایران، مورد مطالعه قرار داده است. وی مقاله‌ای را در سال ۱۳۹۶با موضوع ارزیابی بافت‌های تاریخی بر پایه هنجار حس تعلق به مکان (نمونه مطالعاتی؛ محله سرچشمه گرگان) در نشریه پژوهش و نظریه¬های شهری به چاپ رساند. وی جزو اساتید رشته شهرسازی است که نظریه‌های علوم اجتماعی و جامعه شناسی را در شهرسازی معاصر ایران مورد توجه قرار داده است. لذا در مقاله مزبور از یک همگرایی در ادبیات “حس تعلق” استفاده نموده و هنجارهای مترتب بر حس تعلق در یک دسته بندی کلی گردآوری شده است. حال در این باب دو سئوال قابل طرح است: ۱. آیا می‌توان هنجارهای یک جامعه یا یک دسته از انسان‌ها را به دیگر جوامع بسط داد؟ ۲. آیا مولفه‌های مورد بررسی در حوزه هنجار این مقاله، کل مولفه‌های موثر بر هنجار بوده و یا مولفه‌های دیگری نیز می‌توان بر آن قائل شد؟ بر همین اساس، مقاله مزبور با هدف ارزیابی محله سرچشمه شهر گرگان بر اساس میزان مطلوبیت هنجارهای حاصل از مبانی نظری حس