پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

چالش دیواره بزرگراه‌ و دیوارنگاره

چالش دیوار بزرگراه‌ و دیوارنگاره

در دنیای امروز شهری بدون حضور آثار هنری را نمی‌توان متصور بود، اما از هر فضای شهری و با هر رویکردی نمی‌توان انتظار کارکرد درست هنر شهری داشت.

شهر بخارا، روایت بقای منظر آبی

شهر بخارا، روایت بقای منظر آبی

در شهرهای ایران به طور کلی سه گروه سیستم آبی وجود داشته‌ است: یکی بر مبنای آب‌های زیرزمینی، یکی بر مبنای آب‌های جاری و دیگری بر مبنای آب‌های سطحی. در این میان اما شبکۀ آبی شهر بخارا نمونۀ قابل توجهی است. این شبکۀ آبی که سابقه‌ای از دوران پیش از اسلام دارد، در طول اعصار مختلف از ساسانیان تا تیموری‌ها و دوران خان‌های ازبک، دستورالعمل سیر توسعه‌ای را همگام با توسعۀ شهر بخارا طی کرده تا اینکه در اوایل قرن ۲۰ بخش‌های عظیمی از آن نابود شد و از میان رفت. اما در بازسازی مرکز تاریخی شهر در ۱۹۷۰-۱۹۹۰ میلادی به گونه‌ای حداقلی نقش منظرین خود را در درک گردشگران از بخارا بازیافت. در تعریف ساختار شهر بخارا می‌توان چنین گفت که بخارا مجموعه‌ای از مراکز و خرده‌مراکز شهری است که مراکز اکثر آنها به جز آنها که درون شارستان قرار گرفته‌اند، با حوض مشخص بوده است. ساختار شهری بخارا در درجۀ اول به مسیرها و در درجۀ دوم به مراکز شهری بزرگ و کوچک متکی است. سیستم آبی شهر بخارا نیز شامل رود، نهر و حوض‌ها، در گام نخست محدود به ربض شهر و دیه‌های آن بوده و باغات، مزارع، کوی و کوشک‌های ربض را مشروب می‌کرده است. از

مدیریت دولتی خط قرمز مدیریت رویدادهای مذهبی ایرانی

مدیریت دولتی خط قرمز مدیریت رویدادهای مذهبی ایرانی

هر شبکۀ اجتماعی نیازمند «هدفی مشترک» برای تشکیل است. برخی از این اهداف برآمده از احساسات فطری و درونی انسان‌ها برای پذیرش در یک «جمع» است که قدمتی تاریخی و اشاره‌ای مستقیم به آفرینش انسان به شکل «جمعی» دارد. انسان‌ها در طول تاریخ، زندگی فردی نداشته‌اند و همواره در تشکیل اجتماعات به پیروی از فطرت خود پیش‌قدم بوده‌اند. مهم‌ترین نیازهای درونی و فطری که موجب می‌شود افراد جذب هیئت‌های مذهبی شوند را می‌توان در نیاز به «پرستش» و «گروه‌گرایی» خلاصه کرد. بدیهی‌ترین شکل یک هیئت مذهبی برآمده از گروه دوستان، همسالان یا مجموعه‌ای از افراد نسبتاً بی‌ربط محلی است که در یک هدف با یکدیگر«اشتراک مبنایی» دارند و آن برپا داشتن «شعایر اسلامی» است. پس یک هیئت مذهبی دست‌کم به‌واسطۀ یک هدف هم که شده گروه‌های متنوع مردمی را بدون علقه‌ای بیرونی به یکدیگر گره می‌زند. «هیئت مذهبی» ذاتاً جذاب است و به سلامت روحی و اجتماعی افراد کمکی شایان توجه می‌رساند. حال تصور کنید در چنین اجتماع شبکه‌ای سایر نیازهای افراد جامعه نیز برآورده شود. قطعاً لذت و شیرینی چنین گردهم‌آیی مهمی چندین برابر می‌شود و هدف اصلی از گروه‌گرایی یعنی برآورده‌شدن نیازهای فردی در جمع نیز حاصل خواهد شد. ساده‌ترین شکل مشارکت اجتماعی مادی در هیئت مذهبی، در

موانع تحقق‌پذیری طرح جامع پس از انقلاب

موانع تحقق‌پذیری طرح جامع پس از انقلاب

در سال‌های اول انقلاب، به دلیل از‌هم‌پاشیدگیِ دستگاه دولت، نظام اقتصادی و سازمان مدیریت شهری کشور، توسعۀ تهران به صورت هرج‌ومرج‌طلبانه درآمد و نوعی ساخت‌وساز بی‌رویه زیر لوای «مسکن‌سازی انقلابی» رواج یافت و در نتیجه عوارض توسعۀ بی‌رویه مثل حاشیه‌نشینی، استقرار غیرمجاز صنایع و خدمات و تخریب محیط‌زیست تشدید شد. در دهۀ اول، یکی از سیاست‌های دولت، تأمین مسکن اقشار فرودست شهری بود. طبیعتاً در چنین وضعیتی که پراکنده‌رویی نقاط شهری در اطراف تهران به رغم تمهید موانع قانونی برای آن مشاهده‌شد، نمی‌توان انتظار تنظیم یک طرح جامع و تفصیلی شهر را بدون توجه به تحولات اقتصادی و اجتماعی داشت. البته بخشی از مشکلات ادارۀ شهر پس از انقلاب نیز از سر احساسات بود و به ماهیت پرشور انقلاب برمی‌گشت که نفی گذشته را طلب می‌کرد و تصویر روشن و برنامه‌ای معلوم برای آینده نداشت. به دنبال این نابه‌سامانی‌ها در سال ۱۳۵۸، قسمتی از محدودۀ ۲۵ ساله در غرب تهران از مرز محدودۀ ۵ ساله تا مسیل رودخانۀ کن به نام محدودۀ آزاد اعلام شد و زیر اشغال ساخت‌وسازهای جدید قرار گرفت. اما حتی حدود این اراضی آزادشده تا سال ۱۳۶۰ از مسیل رودخانۀ کن نیز تجاوز کرد و تا اراضی لتمال کن ادامه یافت و کل منطقۀ شمال غربی

تغییر در مصوبات انجمن علمی معماری منظر ایران

 تغییر در مصوبات انجمن علمی معماری منظر ایران

در جلسه مجمع انجمن علمی معماری منظر ایران اصلاحاتی در اساسنامه داده شد. اصلاحات اعمال‌شده نشان از سخت‌تر شدن فرایند و غربالگری علاقمندان به عضویت دارد.

غفلت از روددره‌ها و تبدیل آن‌ها به یک معضل برای تهران

غفلت از روددره‌ها و تبدیل آن‌ها به یک معضل برای تهران

نشست «رفتار مدیریت شهر با دره‌های تهران» با سخنرانی زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران، محمد درویش، فعال محیط زیست و سید امیر منصوری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران به منظور بررسی برخورد طرح‌های توسعۀ شهری و مدیریت شهری با دره‌های تهران، ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ در گالری نظرگاه برگزار شد. سید امیر منصوری در ابتدای این نشست با اشاره به این موضوع که باغات همیشه مورد توجه هستند اما دره‌ها مغفول واقع شده‌اند،گفت:«تهران دارای دره‌هایی است که به قدر کافی در روند توسعۀ شهر مورد توجه قرار نگرفته‌اند و حتی در طرح‌های جامع و تفصیلی و طرح‌های موضعی و موضوعی مانند طرح بوستان نهج‌البلاغه به آن‌ها اهمیتی داده نشده است و امروز می‌خواهیم یک دیدگاه و نظریه‌ای را مطرح کنیم تا براساس آن،مدیریت شهری و تهیه‌کنندگان طرح‌های آتی نوع نگاه به رود‌دره‌ها را تغییر دهد». عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در طرح مسألۀ جلسه اظهارداشت: «در ادبیات امروز، دره جایی تهی و خطرناک و البته دارای حریم است که به لحاظ قانونی قابل تصرف نیست و به لحاظ ذهنی جایی دور انداختنی و یک نوع زائدۀ شهری است». وی ادامه داد: «تا زمانی، دره‌های تهران تفرجگاه مردم محسوب می‌شد اما از دوره‌ای با اجرای

رویکرد اجتماعی لازمه احیاء خیابان لاله‌زار
منظر فرهنگی
نظرگاه

رویکرد اجتماعی لازمه احیاء خیابان لاله‌زار

گاهی مفهوم بازآفرینی در لاله‌زار بازگشت به گذشته تاریخی است و گاهی منظور آفرینش یعنی بازگشت حیات به جایی که حیاتش را از دست داده است.

از شعار «هر نفر یک رسانه» تا «فم تریپ»
گردشگری
نظر آنلاین

از شعار «هر نفر یک رسانه» تا «فم تریپ»

اگر فضای گردشگری ایران را مثل یک قاب عکس قدیمی پر از خاک فرض کنیم، فم‌ تریپ می‌تواند بخشی از بخش‌های کدر شده را به صورت انتخابی در ذهن مخاطبان پاک کند.

درست وقتی که وقتش است
هنر معاصر
نظر آنلاین

درست وقتی که وقتش است

حالا که چند رویداد مجسمۀ شهری برگزار شده و کمیت را ارتقا داده‌، کاستی‌ها را شناخته‌ایم، وقت آن رسیده که به دنبال تعریف دقیق‌تری از کیفیت باشیم.

نقدی بر بسته‌های تشویقی ساخت‌وساز در بافت‌های فرسوده
شهر
بابک داریوش

نقدی بر بسته‌های تشویقی ساخت‌وساز در بافت‌های فرسوده

طرح بسته‌های تشویقی بافت فرسودۀ شهر تهران در بافت‌های واجد سه معیار ریزدانگی پلاک‌ها، ناپایداری سازه‌ای و عرض کم گذرها  به اجرا درآمده است. این بافت‌های شهری در مقطع زمانی خاص و بدون رعایت اصول سازه‌ای، معماری و شهرسازی شکل گرفته‌ و فاقد ارزش تاریخی هستند.  لذا ضرورتی برای حفظ و احیای آن در نظر گرفته نمی‌شود. پایین‌بودن کیفیت مسکن و عدم امکان حرکت آزادانۀ اتومبیل در این محدوده‌ها سبب شده تا ارزش مادی زمین و مسکن در این محدوده‌ها پایین باشد و افراد با پایگاه اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر، تمایل به سکونت در این محدوده‌ها دارند. همین مسأله می‌تواند تبعات اجتماعی به دنبال داشته باشد. مشخص است که این مشکلات و مشکلات دیگری همچون عدم امکان ورود اتومبیل‌های امدادی در مواقع ضروری و ناپایداری و تاب‌آوری ضعیف این بافت‌ها، اقدامی عاجل طلب می‌کرده که منجر به ارائۀ بسته‌های تشویقی ساخت‌وساز در این محدوده‌ها شده است. اما با نگاهی نسبتاً عمیق به بسته‌های تشویقی که برای این نوع از بافت‌ها پیشنهادشده می‌توان ردپایی از رویکرد مهندسی به حل مسأله را مشاهده کرد. به این معنا که بافت فرسوده دقیقاً همانگونه بشود که بافت‌های عادی هست! در مروری بر این اقدام عاجل می‌توان مشاهده کرد، قبول کسری پارکینگ و تعدد درب سواره در