بنادر به طور سنتي مركز فعاليت هاي تجاري، اجتماعي و فرهنگي شهرها بوده و رابطه مثبتي ميان فعاليت هاي بندري با شهرهاي همجوار با آن برقرار بوده است. اين ارتباط تقريباً تا دهه 1960 تداوم داشت و وابستگي شهر به بندر به واسطه ايجاد اشتغال محلي، گسترش فعاليت هاي اقتصادي و تأمين ماليات براي مقامات شهري بيشتر بوده است.
اما رويكرد به سمت جهاني شدن اقتصاد كشورها از يك طرف و ظهور كانتينر و ورود فناوري هاي نوين در حمل و نقل از طرف ديگر، رشد تجارت دريايي را افزايش داده و كشورها در پاسخگويي به تقاضاي كالاهاي وارده، فشار مضاعفي را براي توسعه بنادر و لنگرگاه‌ها و عقب راندن محيط شهر از حوزه پيراموني خود داشته اند. كه نتيجه آن رشد محيط صنعتي در لبه‌هاي ساحلي شهر، به‌كارگيري ماشين‌الات و تجهيزات سرمايه‌بر در بنادر، كاهش اشتغال محلي، افزايش ترافيك بندري و آلودگي هاي محيطي، كاهش وابستگي بندر به شهر همجوار خود و در نهايت «جدايي شهر از بندر» بوده است.
جدايي يادشده در بسياري از شهرهاي بندري دنيا از جمله بنادر كشور ما اتفاق افتاده و کاهش اشتغال، افزایش ترافیک در مسیرهای منتهی به بندر و آلودگی های صوتی و … منجر به فاصله گیری اجتماعی مردم، اصناف و کسبه و ساکنان پیرامونی بنادر در نیم قرن اخیر گردیده است. فرسودگی بافت جداره‌های بندری و تعطیلی واحدهای تجاری و صنفی (در برخی موارد بازارهای سنتی) منتهی به بنادر بوشهر، آبادان و بخش غازیان از محدوده بندر انزلی گویا واقعیت یاد شده بوده و عدم رونق شهری در آن محدوده ها کاملا مشهود است. ليكن اقدامات اصلاحي متعددي در طي دهه های اخير توسط مقامات بندري و شهري و همچنين مهندسان و معماران در مناطق شهر-بندر انجام گرفته است كه بارزترين و نمونه كلاسيك آن اصلاح «سازمان فضايي» بوده است.
مناطق شهر-بندر قلمروهاي پيچيده اي هستند که دارای ابعاد مهم اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می باشند. جايي كه رقابت ذاتي ميان شهر و بندر در مواجهه با منابع فضايي محدود نقش ايفا مي كند. بندر اگرچه از نظر ماهوی دارای عملکرد تجاری دارد اما در تعامل با شهر عملکردهای اجتماعی و فرهنگی و در برخی موارد زیست محیطی آن هویدا می شود. براي برقراري توازن صحيح ميان شهر و بندر بايد به دنبال راه حل هايي رفت كه بتواند تركيب عملكردي و فضايي خوبي را تضمين کرده و رونق اقتصادی را نه تنها به مقوله تلاقي شهر- بندر بازگرداند، بلكه كل قلمرو شهر بندري را احيا نمايد. حفظ هويت معماري و بندري در طراحي محدوده بندري از جمله اين راه كارهاست و «خانه بندر آنتورپ» نمونه اي از اصلاح سازمان فضايي در شهر بندري آنتورپ از كشور بلژيك به شمار مي رود که دارای پیامدهای مثبت اقتصادی، فرهنگی و هویتی است.
به لحاظ معماري، اين سازه به گونه اي طراحي شده است كه همخواني با مركز تاريخي ساختمان آتش نشاني داشته، نشانگر اِلماني مهم از فعاليت شهر و يا بندر باشد و در عين حال رابطه بين دوسازه حفظ و برقرار گردد. خانه بندر آنتورپ سازه‌اي است كه توسط معمار بزرگ خانم «زُها حديد» طراحي و بر بالاي بناي قديمي آتش نشاني بندر ساخته شده است. در طراحي خلاقانه ساختمان مذكور، علاوه بر حفظ بناي تاريخي و هويت ساز بندر، از صنعت پر رونق الماس در آنتورپ الهام گرفته شده و نماي بيروني شيشه اي چندوجهي ساختمان، تصوير دريا را انعكاس مي دهد. به بيان دقيق تر، ساختمان مذكور هويت تاريخي بندر آنتورپ را با آينده رو به پيشرفت اين شهر پيوند داده است.
مقايسه ساختمان اداري بندر آنتورپ با ساختمان هاي اداري جديدالتاسيس در شهرهاي بندري كشورمان نظير بنادر انزلي، نوشهر، بوشهر آبادان و چابهار مويد تفاوت‌هاي بسيار در بهره گيري حداکثری از پتانسیل ها و ظرفیت های موجود در تلاقی شهر با بندر است. خلاقيت و نوآوري در تولید محتوی برای کارکرد اقتصادی و اجتماعی ذاتی «بَنا» و ایده پردازی در طراحي و ساخت سازه و همچنین به كارگيري در مواد و مصالح برای نمایش سیمای بصری و فرم دهی به فضای تلاقی شهر – بندر، ضرورت دارد. چنین خلاقیت هایی منجر به تقویت ارتباط بین شهر با بندر در فضای مدرن اقتصادی گردیده و جامعه شهری گریزان از محدوده بندری را به سمت دریا و شکوه فعالیت های بندری جذب می نماید.
شكل زير نماي كلي از خانه بندر آنتورپ را نشان مي دهد كه جهت آگاهي از ابعاد مهم کارکردی اين سازه اداري بندري ملاحظه فيلم كوتاه آن براي علاقه مندان پيشنهاد مي شود.
