«توجه به کالبد ساختمان ناشی از نوع ساخت» در مسکن ارزان قیمت تا چه حد در میزان رضایتمندی سکونت دخیل است؟ و اساساً این مهم چه سهمی در «مساله» مسکن ارزان قیمت دارد؟
مساله مسکن
در مدت سپری شده از برنامه مسکن دولت سیزدهم و پس از صحبت از ساخت مسکن ارزان قیمت در سطح وسیع توسط وزارت راه و شهرسازی، مساله ساخت انبوه مسکن توسط دو گروه انبوه سازان ایرانی یا واگذاری ساخت به انبوه سازان چینی مطرح شده است. موضوعی که می توان از وجوه مختلف بدان پرداخت و موضوع را مورد مطالعه و بررسی قرار داد.
صحبت از حضور چینی ها به منظور ساخت نوع ارزان مسکن بلافاصله با واکنش سازندگان داخلی منجمله انبوه سازان ایرانی روبرو شد و مساله «توان داخلی» برای ساخت چنین نوع مسکنی مطرح گردید. رخدادی که پیش از این در پروژه مسکن مهر به عنوان نمونه عملیاتی مسکن ارزان کلان مقیاس در بوته آزمایش قرار گرفته بود.
هر چند که ساخت مسکن ارزان وابستگی مستقیمی با «صنعت پیشرفته پیشرو در حوزه ساخت» دارد. که در ادامه بدان پرداخته می شود. اما پیمایش های صورت گرفته در موارد گذشته این نوع مسکن (دولتی – حمایتی – ارزان) نشان می دهد که مساله اصلی در این نوع مسکن اساساً کیفیت ساخت و به نوعی کالبد ساختمان ها نیست که با واسپاری آنها به سازندگان خارجی در صدد بالا بودن کیفی کالبد ساختمان ها باشیم و بر این نقطه نظر باشیم که آیا در داخل کشور توان اجرای چنین پروژه در این سطح وسیع وجود دارد یا خیر.
هر چند همانطور که اشاره گردید لزوم استفاده از نوآوری در صنعت ساختمان و بهره مندی از تکنولوژی بروز ساخت می تواند نقش بسزایی در کاهش قیمت تمام شده این نوع مسکن داشته باشد که این امر در کنار سرعت ساخت نتیجه مطلوب نهایی را بدست دهد.
اما نمی تواند جایگزین مواردی در بعد آسیب ها اعم از اهمیت جانمایی درست و صحیح این نوع مسکن، توجه به نظام های اجتماعی در کنار نظام کالبدی در قالب یک کُل واحد – امکان تأمین زیرساخت های اساسی و اصلی حجم خانوار ساکن، توجه به نیاز به وجود سازمان مشخص فضایی در این نوع مسکن باشد. مواردی که بدون شک در کیفیت سکونت اگر تک به تک و مجزا، مهم تر از بحث توجه به نوع ساخت و کالبد ساختمان ها نباشد بدون شک کمتر از آنها نخواهد بود.
بنابراین ساخت مسکن چه توسط نیروهای داخلی و اعتماد و تکیه به آنان و توانمندی شان، و چه بدست شرکت های خارجی و تکیه بر استفاده از تکنولوژی های روز ساخت، تنها بخشی از مساله مسکن ارزان است و درگیر شدن بیش از حد به این موضوع می تواند باعث نادیده انگاشتن مسائل مهم تری در این طرح مسکن گردد که بدون شک تبعات آن به مراتب بیش از آن چیزی است که در جدال ساخت ایرانی یا چینی امروزه بوجود آمده است.