اگر قبول کنیم که فرایند پژوهش در هر حوزه ای، نیازمند زمینه اطلاعاتی غنی است، میزان و غنای منابع و داده ها و همچنین در دسترس بودن آن‌هاست که می تواند کیفیت آن را ضمانت کند.
هنگامی که با این دید به حوزه پژوهش در معماری سنتی وارد شویم خیلی زود متوجه فقر در منابع و داده های فنی شده و با چالش های متعدد برای گرد‌آوری بستر تحقیق رو به رو می شویم. به ویژه در موضوع پژوهشی که حول مساله نو‌آوری در هندسه و ساختار‌های معماری سنتی ایرانی و روش‌های ساخت آن متمرکز باشد، مهمترین مساله در مرحله اول این نوع پژوهش، شناخت و تحلیل دقیق این عناصر و مفاهیم هندسی و سازه ای است. اما آیا منابع موجود فارسی در جهت پیش برد این هدف اولیه قابل قبول است؟ جواب نویسنده با توجه به تجربه پژوهش در این زمینه به طور قطع منفی است. در همان ابتدای کار، اگر ما در این راه به دنبال مرجع یا منابعی برای گرد‌آوری نقشه ها یا مستندات فنی از ابنیه و یا عناصر معماری موجود ایرانی باشیم متوجه سختی کار می شویم. اولا ما منبعی روشن و طبقه بندی شده از عناصر مختلف معماری ایرانی (مثل کاربندی، مقرنس و …) که قابل دسترسی باشد و حجم بزرگی از میراث معماری ایرانی را پوشش دهد نداریم. شاید مهمترین و تنها منبعی که در اختیار پژوهشگران این حوزه قرار دارد چند اثر محدود از آخرین نسل معماران سنتی ایرانی مثل حسین لرزاده و اصغر شعر‌باف باشد. این منابع گرانبها و کمیاب را هم وقتی با دقت و هدف کار پژوهشی مطالعه می کنیم نیز به کاستی ها و شاید بهتر بتوان گفت غیر روشن بودن مفاهیم و توضیحات و فرایند های ترسیم آن ها بر می خوریم. نتیجه اینکه انتقال این دانش و فنون سنتی به پژوهشگر امروزی راهی هموار نمی باشد و شاید بسیاری از پژوهشگران را از عمیق شدن در این موضوعات منصرف کند.
از طرف دیگر، امروز این نوع پژوهش با یک دگرگونی دیگر هم همراه شده و آن دیجیتالی شدن حوزه معماری و به خصوص مباحث فنی است. این تغییر ابزار پژوهش از انسان به رایانه، نیازمند تغییر در داده ها و منابع را نیز طلب می کند. بدین معنی که با اینکه مفاهیم و اساس هندسی این عناصر معماری تغییری نکرده اما برای (راحت) قابل استفاده بودن آنها و انطباق با منطق و خصوصیات محیط دیجیتال نیاز به بازنگری و به روز رسانی این منابع فنی می باشد. نتیجه اینکه از نظر نویسنده برای فراهم کردن شرایط پژوهش نو آورانه در این حوزه نیاز داریم تا هر چه سریع تر در این دو زمینه تغییر به و جود آوریم: اول اینکه باید به سمت تشکیل کتابخانه ای دیجیتال و طبقه بندی شده از مستندات فنی (فایل های دو بعدی و سه بعدی) از عناصر مختلف معماری سنتی در جغرافیای ایران حرکت کنیم. دوم اینکه باید مفاهیم مرتبط با هندسه و ساخت و فنون معماری سنتی را به صورت روشن تر و قابل فهم تر و با انطباق با زبان ابزار روز (نرم افزار‌ها) در دسترس قرار دهیم. به طور قطع ساده سازی دسترسی و روشن سازی مباحث فنی معماری ما می تواند موجب اشتیاق در شکل گیری پژوهش هایی نو آورانه در این حوزه باشد، مساله ای که جامعه ایران در حوزه معماری بدون شک برای به روز کردن خود در ارتباط با بستر تاریخی خود به آن نیاز دارد.
