با توجه به در پیش بودن انتخابات شورایاری محلات تهران و مباحث حول این موضوع لازم بود مواردی را بطور خلاصه مورد بررسی قرار داد.
شورایاری ها بعنوان جزئی از شوراهای اسلامی به صراحت در قانون اساسی ذکر گردیده است. مقننین قانون اساسی، بعد از بیان اصل ششم با مضمون « اداره امور کشور با اتکاء به آراء عمومی و از راه انتخاب رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و یا از طریق همهپرسی»، به صراحت در اصل هفتم قانون اساسی به نقش شوراهای محلی یا همان شورایاریها در اداره امور کشور اشاره میکنند و آن را رکنی از ارکان تصمیمگیری و اداره کشور میدانند. در این خصوص اصل هفتم قانوناساسی اظهار میدارد که: «طبق دستور قرآنكريم: ‹‹ و امرهم شوري بينهم ›› و ‹‹ شاورهم في الامر» شوراها، مجلس شوراي اسلامي، شوراي استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظاير اينها از اركان تصميم گيري و اداره امور كشورند. موارد، طرز تشكيل و حدود اختيارات و وظايف شوراها را اين قانون و قوانين ناشي از آن معين مي كند».
قانون گذار اولیه، در تکمیل این فرایند، ماده صد قانون اساسی را به تصویب میرساند. که وظایف نهاد شورا را اعم از شوراهای اسلامی و شورایاری ها را « پيشبرد سريع برنامه هاي اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي، فرهنگي، آموزشي و ساير امور رفاهي از طريق همكاري مردم با توجه به مقتضيات محلي» میداند که میبایست بر این اساس در اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان يا استان نظارت داشتهباشد.
همچنین تجربه دورههای گذشته شورایاریها حاکی از آن است که در انتخاب این نمایندگان هر جا که مردم حضور فعالتر و پررنگتری داشتهاند و انتخاب شدگان از توانایی علمی، تخصصی، فکری، تجربی و شایستگیهای انسانی مورد نیاز برخوردار بودهاند، محله سامان بهتری یافته و نمایندگان در همکاری با مدیریتشهری نفع عمومی، کیفیت زیستپذیری محله و انتقال مطالبات ساکنان و رفع نیازهای محله موفقتر بودهاند.
از این رو دقت در انتخاب کاندیداهای اصلح برای این مهم رابطه مستقیمی با آینده محله خواهدداشت. در این شرایط که مدیریت شهری با تاکید بر تمرکز زدایی و اتخاذ راهبرد محله محوری پیشگام واگذاری امور امور محله ها به مردم است، انتخاب نمایندگان برای عضویت در شورایاری نیازمند توجه بیشتری به قابلیت ها و توان فردی و برخورداری از اعتماد عمومی، احترام به خرد جمعی و توانایی جلب مشارکت آحاد مردم برای انتخاب و برداشتن گامی در راستای مردم سالاری دینی است.
آشنایی با وظایف شورایاریها میتواند کمک قابل ملاحظهای در جدی گرفتهشدن این موضوع توسط افراد شهر داشته باشد که آگاه باشند در انتخاب افراد یا عدم انتخاب آنها و یا عدم مشارکت در امور مربوط به محله میتوانند چه تاثیر بسزایی داشته باشند. از جمله خلاصه مهمترین وظایف شورایاری ها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود.
- تلاش در جهت ايجاد محيطي سالم از نظر زيستمحيطي با اهداف مبارزه با آلودگي خاك، آب، آلودگيهاي صوتي و صرفهجويي انرژي در اماكن از طريق همكاري با شوراي اسلامي شهر تهران بنا به درخواست آنها.
- ارائه طرحها و پيشنهاد براي بهبود وضع سفرهاي درون شهري با هدف بهينه سازي حمل و نقل.
- تهيه طرحها و پيشنهادها در زمينه ايجاد نشانهها و يادمانهاي شهري و پيشنهاد نامگذاري معابر ، ميادين ، خيابانها و كوچهها.
- تلاش در جهت فراهمكردن امكانات گذران اوقات فراغت جوانان و نواجوانان و گسترش مراكز تفريحي، ورزشي و هنري با هماهنگي دستگاههاي ذيربط.
- ارائه طرح و پيشنهاد براي خود گرداني اماكن عمومي، تمهيد و تدارك زيباسازي و بهينهسازي فضاي زيستشهري.
- همكاري در ايجاد و گسترش فضاي سبز و اداره خودگردان بوستانهاي شهري.
- بررسي و شناخت كمبودها، نيازها و نارساييهاي اجتماعي، فرهنگي، آموزشي، بهداشتي، اقتصادي، رفاهي و عمراني محله.
- همكاري با شوراياسلامي شهر تهران در جهت تأسيس انواع انجمنهاي داوطلبانه در زمينههاي امدادي، اجتماعي، ارشادي و تشكيل تعاونيهاي توليد، توزيع و مصرف ارزاق عمومي.
- همكاري در جهت ساماندهي حمل و نقل شهري.
- همكاري در جهت اداره فضاهاي عمومي از قبيل، فضاهاي ورزشي، نگارخانهها با هماهنگي ستاد شوراياري.
- ارائه طرحها و پيشنهادها براي كنترل قيمتها و نرخ كرايه درون شهري.