زباله گردی معضل اجتماعی بزرگی که به حال خود رها شده است. افزایش چشمگیر تعداد زباله گردها از هر سن و سال و قومیتی، بزرگ و کوچک، پیر و جوان در خیابان و گونی های تلنبار شده از پسماندهای بازیافتی در حاشیه پیاده روها از یک سو نشان از استقبال روزافزون از فعالیت زباله گردی و از سوی دیگر رها کردن این معضل اجتماعی به حال خود دارد. مشکلات اقتصادی، بیکاری و افزایش فقر، زمینه رشد فعالیت های این چنین شده است. البته این در حالی ست که بی شک نظارتی هم وجود ندارد. عدم نظارت صحیح عوامل مسئول و منفعت طلبی عدۀ دیگری صحنه شهر را تبدیل به پاتوق زباله گردها، کارتن خوابها، معتادین متجاهر و کودکان کار خیابانی کرده است.
کافی است تنها چند ساعت زمان گذاشته شده و فعالیت گروه های فوق را رصد کرد. اولین نتیجه به دست آمده نشان می دهد که پاتوق های فعالیت های بالا دارای سرقفلی بوده و زباله گرد و گدای سر چهارراه هرروز سر ساعتی مشغول به کار شده و ساعت دیگری همکاران و سایر اعضای گروه جهت جمع آوری دسترنج آن ها به این پاتوق ها مراجعه می کنند. صفر تا صد این فعالیت توسط یک شهروند ساده کاملا قابل فهم و پیگیری است. پس چطور این افراد در کمال خونسردی به کار خود ادامه می دهند؟ چطور گشت های طرح انضباط شهری مستقر در محله های شهری، به محض اطلاع از فعالیت یک دستفروش، زمان فعالیت برخی کارگاه های ساختمانی و … همیشه در صحنه حاضر بوده و البته محکم با برخی خاطیان برخورد می کنند؟ اما خط مسیر چندین متری گونی های پسماندهای قابل بازیافت تلنبار شده در حاشیه پیاده راها از نظرشان پنهان می ماند؟
در پاسخ به این سوالات اشاره به آماری منتشر شده از زبان مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران خالی از لطف نیست: «کل مناطق ۲۲ گانه تهران حدودا به مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان به پیمانکاران اجاره داده می شود. ارباب ها به ازای دادن حدوداً ۳ میلیون تومان برای هر فرد به پیمانکار، اقدام به زباله گردی می کنند. ارباب به ازای هر کیلو زباله خشک و قابل بازیافتی، حدود ۶۰۰ تومان به این افراد پرداخت می کند و خودش هم آنها را کیلویی ۳۵۰۰ تومان می فروشد. در تهران حدود ۱۴ هزار زباله گرد غیر رسمی وجود دارد که تقریباً حدود ۴۶۰۰ نفر آنها یعنی یک سوم این زباله گردها کودکانی هستند که هنوز به سن ۱۸ سالگی نرسیده اند. ۹۲ درصد زباله گردهای تهران مهاجرین افغانستانی بوده و محل اسکان آنها هم در مراکزی است که کار تفکیک زباله در آنجا انجام می شود».
