«ایران» یک‌جاست و «ایرون» جای دیگر

چندی است که در سطح شهر تهران یک تابلو در بیلبوردهای تبلیغاتی به چشم می ‌آید با این مضمون که: «فقط یه ایرونی می ‌دونه…».

پیش از پرداختن به بحث «ایرون» می ‌بایست از عدم نظارت بر محتوای نوشتاری بیلبوردهای شهر گلایه کرد که چرا اجازه می‌ دهند زبان فارسی این میراث گران ‌بها که در طول تاریخ چند ده قرنی خویش توانسته به همیاری باشندگان خویش از ایلغارهای مغولان و ترکان و تهاجمات فرهنگی فرنگیان جان بدر ببرد و حتی پس از اسلام ‌آوردن ایرانیان مردم ایران ‌زمین بر خلاف بسیاری از تمدن‌ های کهن مانند مصر که عرب زبان گردیدند همچنان بایسته و شایسته با زبان فارسی خویش بزید، چنین راحت مورد بی ‌توجهی قرار گیرد! زبان فارسی در بستر خود چنان پوینده و بالنده بوده که بزرگانی چون رودکی، فردوسی، حافظ، سعدی، مولانا افکار ژرف خویش را توانستند در این زبان به جهان بیان نمایند.

چرا باید این‌چنین دچار «غلط‌نویسی» و دهن کجی به زبان فارسی در سطح یک بیلبورد بزرگ تبلیغاتی در شاه ‌راه بزرگ تهران، پایتخت کشوری که زبان رسمی ‌اش فارسی است باشیم! تاکید بر روی «غلط‌نویسی» برای آن است که «محاوره‌ نویسی» یک سطح بالاتر از متن تابلوی تبلیغاتی بالاست! زیرا در متن بالا شما شاهد غلط ‌های املایی هستید و گاهی این غلط‌ ها چنان بزرگ است که حتی شرکت تبلیغ کننده بی ‌خبر است مردمانی بنام «ایرونی‌» نداریم و «ایرونی» زبان مردمی بنام «ایرونی ‌ها» است که ساکنان سرزمین ایران نیستند بلکه مردمی دیگر در آن سوی مرزهای ایران می ‌باشند!

از سال 1350 خورشیدی به بعد به علت آنکه فضای تحقیر شهرستان‌ ها در تهران روبه رشد گرفت گفتمان برخی اسامی با لهجه «تهرانی» اتفاقی ارزشمند تلقی گردید! در بسیاری از کاباره‌ های شمال شهر تهران و تلویزیون آن زمان شومن ‌ها با اقتباس از آنکه تهرانیان که در محاوره شهر خود را «تهرون» خویش را «بچه‌تهرون» می ‌نامیدند ایران را «ایرون» و ایرانی را «ایرونی» خواندند! پس از انقلاب 1357 که بسیاری از این خوانندگان و شومن ‌ها از ایران به سوی امریکا مهاجرت کردند و در لوس‌آنجلس اقامت نمودند غلط‌ واژه‌ «ایرونی» بجای «ایرانی» به شدت توسط ایشان مورد استفاده قرار گرفت!

اما اگر مراد این دوستان از «ایرونی» باشندگان سرزمین ایران است که ره به خطا می ‌روند! «ایرونی» یک زبان است نه یک ملت! «ایرونی» نام یکی از دو گویش اصلی زبان آسی[1] در قفقاز است که توسط «ایرونی ‌ها» صحبت می ‌شود. بیش ‌تر آلان ‌ها[2] این گویش را به کار می ‌برند، به ویژه در شرق جنوب و مرکز اوستیای شمالی-آلانیا[3]. در صورتی که در غرب این جمهوری گویش دیگوری (دیغوری)[4] بیش ‌تر رواج دارد.

مراد از «ایرونی‌ها» هم مردمان سرزمین ایران نمی ‌باشند! ایرونی‌ ها زیر گروهی از اوستی ‌ها[5] هستند!

[1] Ossetian language

[2] Alans

[3] North Ossetia–Alania

[4] Digor Ossetian

[5] Ossetians