• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 6 خرداد 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی نقد

جایگاه بینش انتقادی در نگرش اسلامی کجاست؟

مهدی حسین‌زاده توسط مهدی حسین‌زاده
شنبه 22 آذر 1399
در نقد
A A
0

طبق تعریف لغت نامه ­ها نقد به مفهوم داوری و قضاوت دوجانبه در مورد یک گزاره است. انتقاد نیز گرچه تفاوت­ هایی مفهومی با نقد دارد، نزدیک مفهوم نقد است اما بیشتر به «قضاوت منفی اما عینی» در رابطه با گزاره ­ای گفته می ­شود. با این حال نقشی مثبت برای این امر قائل شده ­اند. فرهنگ معین انتقاد را اینگونه معنی کرده است:

  1. خالص کردن
  2. جدا کردن خوب از بد
  3. خرده گرفتن
  4. برشمردن درستی ها و نادرستی های یک اثر ادبی یا هنری.

برخی نیز نقد را اینگونه تعریف کرده ­اند: نقد و انتقاد در لغت به معنی ارزیابی، بررسی، شناسایی نمودن، زیر و رو کردن، عیب­ ها را نمایاندن و پنهان­ ها را رو کردن است (معطوف، لویس، المنجد؛ محمد بندر ریگی، تهران، ایران، ۸۶، ششم، ج ۲، ص ۱۹۹۰). از این منظر نقد؛ یافتن و نشان دادن است تا اگر کسی خواست، راهش را بیابد و اگر نخواست عذری نداشته باشد (صفایی حائری، علی؛ روش نقد، قم، لیلة القدر، بهار ۸۶، دوم، ص ۱۵ – ۱۶).

در نگرش اسلامی نهی از منکر (بازداشتن از بدی­ ها) از مهمترین واجبات شمرده شده که تشابه و تجانس بسیار زیادی با مفهوم انتقاد دارد. در واقع یکی از وجوه نهی از منکر همان چیزی است که ما تفکر نقادانه و انتقاد می نامیم که آثار اجتماعی فراوانی در مستندات برای آن ذکر شده است. از آن جمله می توان به عدالت اجتماعی، جلوگیری از انحراف دستگاه های حکومتی، عمران و آبادی، تقویت روحیه نقد و نقدپذیری در جامعه و… اشاره نمود.

بیشتر بخوانید

ناتوانی دانشگاه‌ ها در اجرای طرح‌های پژوهشی کاربردی

نقدی بر مقاله ساحل زنان

جایگاه بینش انتقادی در نگرش اسلامی کجاست؟

البته بین انتقاد و نهی از منکر تفاوت ­هایی هم هست از جمله اینکه پشتوانه اصلی انتقاد، حکم عقل است اما پشتوانه اصلی نهی از منکر، حجت شرعی است (موسوی کاشمری، سید مهدی؛ انتقادگری و انتقادپذیری در حکومت علوی، فصلنامه حکومت اسلامی، پاییز ۷۹، شماره ۱۷، ص ۲۹۵ – ۲۹۶). هر چند که متاسفانه کج­ فهمی، بی سلیقگی­ و همچنین عدم تبیین صحیح مساله نهی از منکر در چند دهه اخیر به اقداماتی منجر گردید که تلقی جامعه از این مفهوم را به پایین ترین سطوح آن تنزل داده است.

بنابراین می توان گفت نقد یک وظیفه اجتماعی و شرعی است. در واقع هر فرد در حیطه تخصص خود وظیفه دارد که از طریق نقد امور، انتقاد و نهی از اشتباهات، جامعه یا حکومت را نسبت به آن موضوع آگاه یا منع کند. این آگاهی افراد جامعه و مطالبه­ گری به تدریج موجبات شکل ­گیری گفتمان شفافیت و عدالت خواهی را فراهم خواهد کرد و حکومت و جامعه را به سمت اصلاح سوق خواهد داد. به نظر می رسد از این منظر است که دین مؤکدا مساله نهی از منکر و امر به معروف را به عنوان یک اصل اساسی مطرح می کند؛ همانطور که پیامبر اسلام می فرمایند: هر يك از شما منكرى را ديد بايد با دست خود آن را تغيير دهد. اگر نتوانست، با زبانش تغيير دهد (اعتراض كند) و باز اگر نتوانست، در قلبش آن را انكار كند و اين ضعيف ترين مرحله ايمان است (نهج الفصاحه، ص 768 ، حدیث٣٠١٠).

برچسب ها: انتقادنقدنهی از منکر
نوشته قبلی

کلاف سردرگم مدیریت شهری تهران

نوشته‌ی بعدی

تغییر اقلیم و جهان پساکرونا

مهدی حسین‌زاده

مهدی حسین‌زاده

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

دانشگاه ها در اجرای طرح های پژوهشی کاربردی ناتوان هستند

ناتوانی دانشگاه‌ ها در اجرای طرح‌های پژوهشی کاربردی

سه‌شنبه 14 دی 1400
نقدی بر مقاله ساحل زنان

نقدی بر مقاله ساحل زنان

شنبه 22 خرداد 1400

نقد مصوبه ضوابط عام استقرار ساختمان‌های بلند در کشور، مصوب مهرماه 1397

واقعه الوثبه ،زندگی و مرگ میان واقعيت و تخيل

نقدی بر کاهش آمارهای جمعیتی در روستاهای ایران

نقد عکس «مصطفی حسونا» از جوان فلسطینی در مرز غزه

نوشته‌ی بعدی
تغییر اقلیم و جهان پساکرونا

تغییر اقلیم و جهان پساکرونا

لوله های نفت عاملی هویت ساز در راه صنعتی

لوله های نفت عاملی هویت ساز در راه صنعتی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

چهارشنبه 4 خرداد 1401
استقبال از بیان های جدید هنر در دنیای مجازی و انزوای هنرهای سنتی

بیان های جدید هنر در دنیای مجازی

دوشنبه 2 خرداد 1401
احیای تکنوکرات قنوات و زوال ارزش های معنایی منظر شهری تهران

احیای تکنوکرات قنوات

شنبه 31 اردیبهشت 1401
چرا ما کارناوال نداریم؟!

چرا ما کارناوال نداریم؟!

جمعه 30 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم