کشور ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و تاریخچه بلند مدت خود با بیش از هشت هزار سال قدمت سکونت در محدوده ایی که هم اکنون خاورمیانه خوانده می شود، انسان های این منطقه ازکره خاکی را بر آن دارد تا برای گذران زندگی، بیش از سه هزار سال شروع به کشت و کشاورزی کنند. منطقه خشک و بیابانی ایران از دیرباز با بکارگیری هوش انسانهای فنی، این مردمان را بر آن داشته تا مدیریت آب را که به دلیل اهمیت مورد نیاز بودنش امروزه یکی از مهمترین رشته های دانشگاهی در کشورهایی همچون استرالیا است را در زیرساخت شهری خود بکار گیرند. و تخصص استفاده از آبهای زیر زمینی و قناتها را در مناطق خشکی همچون فلات مرکزی ایران در کشاوزری مورد استفاده قرار دهند. همچنین با نگاهی گذرا به تاریخچه پل سازی در ایران متوجه می شویم که بیش از هزار سال است که مهندسان شهری در ایران و با توجه به سرانه جمعیت و نیاز مصرف، می دانسته اند که چگونه آب را کنترل کنند. بعلاوه، تاریخچه استفاده از آبهای زیرزمینی گواه بر آن است که در طول زمان همیشه نسبت میانِ آب انباشت شده در مخازن سفره های زیرزمینی با میزان استفاده مصرف کنندگان یک نسبت متعادلی را حفظ می کرده است. حال چرا در دهه های اخیر شاهد مصرف بی رویه از آب های زیرزمینی در ایران هستیم که باعث نشست زمین و خشک شدن منابع کشاورزی در بسیاری از شهرهای ایران همچون سیستان و بلوچستان شده است؟ و ما که تاریخچه غنی در کنترل آب با پلهایی که نزدیک ترین آنها به لحاظ زمانی پل های دوره صفویه در اصفهان که بر روی رودخانه زاینده رود ساخته شده اند و به خوبی آب را تا همین الان کنترل کرده اند و در گذشته نیز، این زیرساخت شهری با رودخانه ایی که در جهت آب دهی باغهای وسیع این شهر همچون هزارجریب استفاده می شده است، و در حالی که در موقعیت جهت شیب مخالف نسبت به این رودخانه قرار داشته است، هم اکنون دچار ضعف در مدیریت آب کشور هستیم؟ این درحالی است که ما در عصری زندگی می کنیم که از قابلیت های علمی و ساخت وسازیِ پیشرفته ای به نسبت گذشته های دور بهره می بریم و چرا مسئولین اجرایی دولتی در ادای مسئولیتی که به آنها داده شده است همواره در حال شانه خالی کردن بوده اند و با آوردن عذرهایی که در شان مدیریتی این مسئولین نیست با بحران حل مشکل روبرو هستیم و به نقل از داریوش بهارلویی ما توانایی کنترل سیل را نداریم؟
روزنامه سازندگی در گفتگو با «تقی زاده خامس» معاون وزیر نیرو، آب، آبفا و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در گفتگو با این روزنامه بیان می کند که به گفته وزیر نیرو، سیل برای ایران نعمت است. سوالی که از وزیر نیرو که دارای سمت مدیریتی ارشد هستند و انتظار می رود در جهت بهبود وضعیت زندگی مردم در حیطه کاری خود فعالیت موثر داشته باشند و مطمئنا از مشاوران علمی مرتبط با سیل بهره می برند مطرح است این است که آقای وزیر نیرو لطفا به صورت علمی و شهودی و با ذکر فواید و ضررهای حاصل از سیل بفرمایید به صورتی نسبی سیل برای ایران چند درصد با خود ویژگی نعمت را به همراه دارد؟ آیا می خواهید جواب دهید که این بارش ها خوب است چون کمبود آب سفرهای زیرزمینی و آب مورد نیاز کشاورزان را تامین می کند. خیر! چون گزارش های خبری که طی سال های اخیر و در روزهای گذشته طی سیل مرگبار خوزستان در آبان 99 با آن مواجه بودیم خلاف این را ثابت می کند. این ادعا که سیل نعمت است به معنی از زیر کار در رفتن است. ما اگر در جنوب شرق آسیا و با سیل ها و سونامی های مهیب که گاه ارتفاع موج آنها به بیش از 20 متر و با تند بادهایی که سرعتشان به بیش از 200 کیلومتر در ساعت می رسد زندگی می کردیم چه باید می کردیم؟ آیا آینده ایران برای مسولین حال حاضر اجرایی کشور اهمیتی ندارد؟ چرا ما باید شاهد خشک شدن سیستان و بلوچستان باشیم تا در زمان بارش های شدید فصلی با زمینی خشک که از عدم نفوذ پذیری آب در زمان بارش های فصلی رنج می برد روبرو باشیم تا سیل بوجود بیاید و خانه و مغازه ها و کسب و کار مردم را بشورد و با خود ببرد؟ اگر آب برای ایران و کشاورزان نعمت است پس چرا طبق گزارش خبرگزاری فارس در تاریخ ششم اسفند 98 و به گفته نماینده دشت آزادگان، طی سیلی که در سال گذشته آمد خسارت هنگفتی را به زمین های کشاورزان این منطقه وارد آورد و تا همین الان خسارات بوجود آمده جبران نشده است. سیلی که در زمان وقوع و حرکت سریع و پر فشار خود اتومبیل را به حرکت در مِی آورد و خانه ای را در مسیر خود خراب می کند و زمینی خالی بیش بجا نمی گزارد، چگونه می تواند برای یک کشاورز و زمین خاکی شخم خورده اش نعمت باشد؟
انتظار مردم از کشور بزرگ ایران و مسئولان اجرایی آن این است که با گذشت بیش از دو دهه از شروع خشکسالی و یک دهه از گذشت و تشدید تصاعدی خطر ویرانگر سیل با تدبیر و بکار گیری دانش جوانان علمی و کار بلد کشور و با اتکا به بنیه غنی مالی این کشور در صدد رفع مشکل باشند و اگر مدیران مسئولمان که به نقل از بهلول علیجانی، به دلیل نداشتن علم لازم هشدارهای متخصصین این حوزه را قبول نمی کنند، اگر دانش خود را در این رابطه بالا نمی برند حداقل از مشاوره این متخصصین در جهت بهبود اوضاع بهره ببرند. خبرِخالی کردن خانه مردمان خوزستانی در جهت باز کردن دریچه سدهای خوزستان و ایجاد ظرفیت لازم برای بارانهای سیل آسای نزدیکِ آتی را توسط شبکه های مجازی و رسانه ها نیز می توان به مردمان این خطه داد و احتیاجی نیست مقام رسمی ریاست جمهوری در فروردین سال 98 به گفته خبرگزاری مهر به این استان سفر کند تا وعده همیاری خود را با این درخواست و گفتن این خبر به مردم این منطقه بدهد. مردم ایران توقع شان از ریاست جمهوری این است که با مدیریت صحیح که شامل بکارگیری پتانسیل های موجود است مشکل را حل کند.
علی رغم هشدارهای لازم توسط متخصصینی همچون بهلول علیجانی رئیس کارگروه هیات ویژه گزارش ملی سیلاب که از زمان شکل گیری این هیت بارها از خطر سیل و نیاز کشور برای آمده کردن خود در ارتباط با شدت این بحران تذکرات لازم را داده است، همچنان از صدمات مرگ آسای سیل در ایران در امان نیستیم، و به گفته وی در گفتگو با تیک نیوز در 23 آذر 99، خطر سیل اخیر خوزستان و تمهیداتی که باید از پیش در نظر گرفته می شده و نشده است را از یکسال قبل طبق گزارشی که مدارکش هم موجود است به ریاست جمهوری ابلاغ کرده اند، ولی باز شاهد نیندیشیدن تدابیر لازم در این راستا بوده ایم.
در ایران هرساله شاهد افزایش شهرهایی هستیم که درگیر سیل و تاثیرات ناشی از تغییرات اقلیمی هستند و تنها به نمونه موردی بدل شده ایم برای عبرت کشورهای دیگر. به گفته شهردار اهواز اگر تهران نیز دارای سیستم جمع آوری آبهای سطحی و فاضلاب نبود مانند اهواز دچار این آبگرفتگی های بلند مدت می شد. این در شرایطی است اگر سری به وبسایت شرکت دانش بنیان هوا و فضای تیزنگر بزنید خواهید دید که خطر سیل تا نزدیکی تهران آمده است و بعید نیست که در سالهای آتی پایتخت نیز همچون شهرهای جنوبی، سیستان و بلوچستان و گرگان در زمان فصل بارش در آب غوطه ور باشد.
اگر با همین رویه مدیریتی مسولین اجرایی کشور و سازمان مدیریت بحران که در جهت پیشگیری و مدیریت بعد از سانحه بوجود آمده پیش برویم، مسئولین تنها باید به فکر خرید پمپ های بیشتر در جهت تخلیه آب باشند که به گفته رئیس بازرسی کل کشور در گفتگو با تسنیم در تاریخ 17 آذر 99 در جهت پیگیری قانونی و مجازات مسولین سازمانی که در ارتباط با سیل اخیر خوزستان مقصر بوده اند، متذکر شده است که کار گذاشتن پمپ تنها علاج موقت است و مسئولین باید با کار های اصولی در جهت رفع مشکل بر آیند.
این متن هشداری است به مسئولین اجرایی کشور در جهت پیشرفت ایران عزیز و در جهت توسعه و پایدار بودن این سرزمین، و امید است با اتکا به تجارب گذشتگان و زیرساخت های تاریخی ایران که از پیشگامان مدیریت آب شهری و روستایی زمانه خود بوده اند مسئولان را بر آن دارد تا با بهره گیری از نیروهای متخصص کارآمد داخلی و استفاده بجای منابع مالی کشور در صدد حل مشکل برآیند. نوش دارو پس از مرگ سهراب نا کارآمد است و نمی توان از مردمی که خانه، زندگی، مغازه، زمین کشاورزی و عزیزانشان را در حادثه سیل از دست داده اند متوقع بود که با دادن وام به آنها خسارات وارده را جبران کنند، چرا که این مسولیت دولت است که با بکار گیری تدابیر لازم جلوی این چنین مشکلات را باید بگیرد و بار مسئولیتی خود را به دوش مردم نگذارد.
