پاکدستان یا مدیرانی با دستان بسته؟

در سال 1388 یکی از شرکت های تابعه شهرداری تهران پروژه ای را تعریف می کند و با برگزاری مسابقه و انتخاب مشاور، طرح را تا مرحله اجرا پیش می برد. پروژه هر چند مقیاس بزرگی دارد و  قرار است که پروژه با کیفیتی باشد اما به چنان موفقیتی در عرصه داخلی و بین المللی  دست می یابد که حتی برای طراحان آن هم قابل پیش بینی نبوده است.
در سال 1396 یکی از سازمان های تابعه شهرداری تهران پروژه ای را تعریف می کند که قرار است در مقیاس خاورمیانه تاثیرگذار باشد؛ اما نتیجه چیست؟ بودجه پروژه به انجام جلسات متعدد اختصاص می یابد و با آسفالت پارکینگ سایت پروژه به اتمام می رسد. در سال 1398 همین شرکت که حالا اتاق فکر شهردار تهران است پروژه ای را تعریف می کند که هر چند مقیاس کوچکی دارد بسیار نوآورانه است و حتی در عرصه بین المللی می تواند تحول آفرین باشد و الگوی جدیدی ایجاد کند. این شرکت برای طراحی و اجرای پروژه به مشاوری که پروژه اول را انجام داده بود مراجعه می کند. نتیجه چیست؟ هیچ. نتیجه حتی در سایت سازمان مربوطه نیز به نمایش در نمی آید.
شرکت مشاور و کارشناسان و مدیران رده میانی شهرداری در این ده سال باتجربه تر شده اند و در نتیجه انتظار می رود تاثیر پروژه هایی که تعریف می کنند بیشتر باشد؛ اما اینطور نیست. سوال این است که چه چیزی در این میان تغییر کرده است؟
بررسی پروژه های اخیر سازمان ها و شرکت های زیرمجموعه شهرداری تهران نشان می دهد که آنچه مدیران ارشد دوره فعلی را از مدیران ارشد دوره های قبلی ناکارآمدتر ساخته، این است که شهردار و برخی از معاونین وی با مداخله درامور داخلی شرکت ها و سازمان ها، تصمیم ها و اقدامات مدیران آنها را وتو می کنند. مثلا پروژه ای که سه ماه از وقت و انرژی بخش قابل توجهی از کارشناسان و معاونان و مدیران یک شرکت یا سازمان را به خود اختصاص داده است، در جلسه ای که با شهردار یا معاونین وی برگزار می شود به زباله دان می پیوندد. علاوه بر این، مدیران این شرکت ها آنچنان در نگرانی از اتهام های مالی به سر می برند که حتی برای مبالغ بسیار کم، پروژه های خود را وقف زمان طولانی انجام روند اداری می کنند و از استقلال و توان لازم برای اقدام مدیریتی در جهت پیشبرد اولویت های شرکت یا سازمان تحت مدیریت برخوردار نیستند.
تفکر پاکدستی مدیران اصلی و معاونین شهرداری تهران در عمل به محافظه کاری مدیران میانی منجر شده است که در کنار بروکراسی تشدید شده، به ناکارآمدی زیرمجموعه های شهرداری انجامیده است. در حقیقت هر چند به نظر می آید که شفافیت مالی وجود دارد، اما از آنجاییکه عملکرد کارشناسان و مدیران شهرداری به جز تلف کردن وقت، دانش و توان ذهنی نیروی انسانی به نتیجه قابل توجهی منجر نمی شود، می توان گفت که حتی مبلغی که به عنوان حقوق به این افراد پرداخت می شود عملا هدر دادن بیت المال است.