نظرآنلاین: بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی در یک گزارش به نتایج بررسی خود درباره عملکرد احکام قانون برنامه پنجساله ششم توسعه در حوزه «تأمین مسکن اقشار کم درآمد» و وضعیت «شاخص مسکن در استطاعت» را منتشر کرد.
در این گزارش آمده است: «کم توجهی نسبت به تامین مسکن مناسب برای اقشار نیازمند در مناطق شهری و تحولات اقتصاد کلان در چند سال اخیر مانند تورم، افت درآمد سرانه و تجربه چندین جهش قیمتی در بازار مسکن ، وضعیت رفاهی آنان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
در حال حاضر بر اساس آمار و اطلاعات موجودف اقشار کم درآمد دسترسی مناسبی به سرپناه ندارند که این وضعیت عدم دسترسی با شدت بیشتری در مناطق شهری دیده می شود. بیش از نیمی از خانوارهای کم درآمد(سه دهک با کمترین هزینه) در مناطق شهری سکونت دارند که سهم اجاره نشینی در میان آنها در کل کشور 24 درصد و در شهرهای اصفهان، تبریز، تهران و مشهد به ترتیب 2، 23، 30 و 33 درصد است.»
نویسندگان این گزارش با بیان اینکه شاخص «مسکن در استطاعت» معیاری برای اندازه گیری هزینه محل سکونت خانوار به دیگر هزینه های آن است، بیان کرده اند: خانواری به «مسکن در استطاعت» دسترسی دارد که سهم هزینه مسکن وی کمتر از 30 درصد کل هزینه های آن خانوار باشد.
بر اساس داده های منتشر شده در این گزارش، وضعیت دسترسی خانوارهای شهری و روستایی به «شاخص مسکن در استطاعت» در جدول زیر قابل مشاهده است:
عملکرد برنامه ششم در حوزه تامین مسکن کم درآمدها
در این گزارش با توجه به بند «چ» ماده 80 قانون برنامه ششم توسعه که دولت را به تدوین برنامه تامین مسکن اجتماعی در کنار برنامه حمایتی مکلف کرده و همچنین بند «ب» ماده 59، عملکرد احکام مربوطه، مورد بررسی قرار گرفته شده است.
بند «چ» ماده 80 قانون برنامه ششم توسعه می گوید:
1- به منظور تأمین نیاز اقشار آسیب پذیر و گروه های هدف سازمان های حمایتی به مسکن و رفع فـقر سکونتی حـداکثر تا پایان سال اول اجـرای قانون برنامه نسبت به تدوین طی مراحل قانونی و در چهارچوب بودجه سنواتی و اجرای برنامه تأمین مسکن اجتماعی و حمایتی اقدام کند.
2- افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی و خیرین مسکن ساز برای هرکدام از افراد تحت پوشش نهادها و سازمان های حمایتی از پرداخت هزینه های صدور پروانه ساختمانی، عوارض شهرداری، دهیاری و هزینه های انشعاب آب، فاضلاب، برق و گاز برای واحدهای مسکونی اختصاص یافته به آنان براساس الگوی مصرف، فقط برای یکبار معافند.
با اینحال هیچگاه آیین نامه اجرایی بند «چ» ماده 80 این قانون از سوی دولت تدوین نشد. همچنین به تبع آن در قوانین بودجه سنواتی، اعتبار خاصی در این سرفصل در نظر گرفته نشد لذا در طول سالهای اجرای قانون برنامه ششم، جزء «1» بند «چ» ماده 80 فاقد عملکرد است.
جزء «2» بند «چ» ماده نیز در بودجه های سنواتی ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ منعکس شده است. این جزء در سال 1396 و 1397 فاقد عملکرد بوده و احکام بودجه ای متناسب با آن، تدوین و تصویب نشده است.
در بند «ب» ماده 59 نیز دولت مکلف شده است که:
1-بهسازی و نوسازی سالانه حداقل 200 هزار واحد مسکونی با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت با کارمزد 5 درصد
2-تامین منابع مالی وتسهیلات ارزان قیمت و زمین مورد نیاز برای برای کمک به ساخت و یا خرید سالانه حداقل 150 هزار واحد مسکن اقشار کم درآمد در شهرها
به گزارش نظرآنلاین داده ها نشان می دهد که طی اجرای برنامه ششم توسعه تنها به 55 درصد از تعهدات این بند در خصوص مسکن روستایی عمل شده است درحالیکه وضعیت عمل به تعهدات در خصوص مسکن شهری به مراتب اسف بار تر است تا جاییکه که در کل سال های برنامه ششم تنها در سال 1399 به حدود 300 متقاضی تسهیلات پرداخت شده است که با توجه به هدف گذاری این بند بر یک میلیون خانوار، می توان گفت هیچ عملکردی در این رابطه ثبت نشده است.
