هدف دولت از تیر خلاص به ریه های تنفسی پایتخت دودآلود ایران در آخرین روزهای زمامداری چیست؟ به تازگی خبر موافقت عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، با عبور خط متروی تهران از قلب پارک های ملی خجیر و سرخه حصار منتشر شده است. عبور این خط با درخواست محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم، برای ایجاد دسترسی به مجموعه های مسکونی احداث شده در منطقه پردیس، بوده است. ساخت و ساز ساختمان های مسکونی در پردیس که خود با حواشی و انتقادات بسیاری همراه بوده، حالا با موضوع عبور مترو پردیس-تهران از میان ریه های تنفسی شهر بار دیگر محل اظهار نظرهای فراوانی شده است.
به گزارش سلامت نیوز پروژه فوق از محدوده شرق تهران در مجاورت پايانه جديد اتوبوسراني با طول تقريبي 24 كيلومتر واقع در «منطقه حفاظت شده جاجرود» و مجاورت «پارك ملی سرخه حصار» شروع و پس از طی مسير در داخل «منطقه حفاظت شده جاجرود» در قسمت سعيدآباد وارد «پارك ملي خجير» می شود.
موافقت با این طرح از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست در آخرین روزهای کاری دولت دوازدهم در حالی اتفاق افتاده است که معاونان و کارشناسان بدنه سازمان از ابتدا صراحتا مخالفت خود را با آن اعلام کرده بودند و از لحاظ ضوابط، وفق ماده 8 آيين نامه اجرايي «قانون حفاظت و بهسازی محيط زيست»، اجرای پروژه به هر روشی با توجه به تغيير اكوسيستم و تخريبات پروژه در پارک های ملی و مناطق حفاظت شده، ممنوع است. بر اساس این ماده قانونی هر گونه تخریب و تجاوز به مناطق حفاظت شده و پارک های ملی جرم محسوب می شود که در موافقت کلانتری با طرح فوق نادیده گرفته شده است.
در گزارش اداره کل منابع طبیعی استان تهران بر قطع 17426 درختچه و بوته و 560 اصله درختان سوزنی برگ موجود با سن بالا و ارزش اکولوژیکی زیاد که امکان جابه جایی آنها وجود ندارد، در مسیر اجرای پروژه تاکید شده است. (خبرگزاری سلامت، 28 تیر 1400) تصویب این موضوع و اجرایی شدن این طرح در حالی است که بسیاری از کارشناسان و منتقدان با آن مخالف کرده اند و مطالعات انجام شده و میزان خسارت محاسبه شده که به واسطه آن بر پارک های ملی سرخه حصار و خجیر وارد می شود، در هاله ای از ابهام است.
با کنار هم گذاشتن نکات مذکور، باتوجه به مشکلات جدی حقوقی، فنی و کارشناسی طرح متروی تهران-پردیس، و علی الخصوص کمبود بودجه برای اجرایی شدن چنین طرحی در حالی که متروی تهران در تمام سطوح اولویت های دیگری دارد، مخصوصا در روزهای پایانی زمامداری دولت دوازدهم نشان دهنده هدفی به جز تامین دسترسی به شهر جدید پردیس است.
شروع پروسه اجرایی این طرح که عمر باقیمانده دولت کفاف پیشرفت و به ثمر نشستن آن را نمی دهد، توپی در زمین دولت بعدی است. از سویی این پروژه می تواند دسترسی به شهر جدید پردیس را مهیا کند و از سوی دیگری تعرض به پارک های ملی سرخه حصار و خجیر است. جنبه سوم آن هم تامین نقدینگی لازم برای اجرای طرح است که قطعا قابل توجه خواهد بود.
به نظر می رسد طرح متروی تهران-پردیس یک بازی دو سر باخت برای دولت سیزدهم به حساب می آید؛ اگر طرح را نپذیرد قطعا متهم به ممانعت از ایجاد دسترسی برای ساکنین پردیس و مخالفت بی دلیل با اقدامات دولت قبلی خواهد شد. در صورتی که طرح را اجرایی کند علاوه بر بار سنگین تامین بودجه لازم برای اجرای آن، باید نمره منفی بزرگی که به دلیل آسیب جدی و عمیقی که به پارک های ملی و اکوسیستم شکننده تهران وارد کرده است، را در کارنامه خود بپذیرد.
علی رغم اینکه بسیاری معتقدند پذیرش این تصمیم و اجرایی کردن آن در دولت فعلی برای رشد قیمت واحدهای مسکونی منطقه پردیس که بسیاری از آنها در اختیار مدیران دولتی است، اتفاق افتاده، با نگاه عمیق تر به موضوع مشخص می شود که مسئله احتمالاً کلان تر و با اهداف سیاسی برای زمین گیر کردن دولت بعدی در زمینه مدیریت سرزمینی و شهری تهران است.
