سنگ‌نگاره های ساسانی اسناد و مدارک مهم و معتبری از اوضاع سیاسی، مذهبی و اجتماعی آن دوران است. این نقوش که در دل طبیعت و بر فراز صخره و کوه، درون غار و در جوار چشمه و آب‌هاب جاری برپا شده‌اند شکوه و عظمت شاهان ساسانی را به نمایش گذاشته‌اند، ساسانیان بزرگترین منظره‌پردازان در تاریخ ایران هستند که در زمینه‌های معماری، نقش برجسته و سایر هنرها، طبیعت و عناصر طبیعی را در هنر خویش به‌کار گرفته‌اند؛ این عناصر دارای جنبه‌های جغرافیایی و نمادین است.
عناصری مانند گل و پرنده، درختان، آب، نقوشی از خورشید، هلال ماه و ستاره در صحنه‌های تاج‌گیری، شکار و رزم شاهان دیده می‌شود. عناصر نام‌برده گاه در صحنه‌های طبیعت _مانند شکارگاه خسرو در تاق‌بستان_ و گاه به‌صورت علائم و نشانه‌های نمادین بر تاج و کلاه، یا نقش لباس و بازوبند شاهان ظاهر شده‌اند.
نقش مروارید بر گردن شاه، اهورا مزدا، مهر و آناهیتا، هم‌چنین سیمرغ و اژدها بر لباس خسروپرویز، نقش گل‌های شش پر و دوازده پر بر مچ بند، بازوبند و دهنه و لگام اسب‌ها نیز نمونه‌هایی از حکایت باورهای مذهبی در این سنگ‌نگاره ها دارد.
براساس تصویر شاهان ساسانی و نوع تاج آنان در سنگ‌نگاره ها و مقایسه آن با سکه‌های این عصر می‌توان شخصیت شاه را با تقریب خوبی درست شناسایی کرد.
سکه‌های ساسانی محک و معیار دقیق برای شناسایی نقش برجسته‌ها است. سنگ نگاره‌های ساسانی در سه گروه مذهبی، سیاسی، غیرمذهبی و ترکیببی شکل گرفته‌اند که شامل صحنه‌های تاج‌ستانی شاه از اهورامزدار، مهر و آناهیتا و موبد، صحنه‌های شکار و نبرد شاه با دشمنان و به اسارت گرفتن دشمن، هم‌چنین صحنه‌های خانوادگی نشان‌دهندۀ شاه، ملکه و ولی‌عهد است.
در تمامی صحنه‌ها شاه با تاج جواهرنشان، گردنبند، مروارید و لباس فاخر و انواع زینت‌آلات و شمشیر مرصع دیده می‌شود. شاه، اهورامزدا، مهر و موبد زرتشتی همه تیپ‌سازی شده و از نظر آرایش سروصورت و لباس بسیار شبیه هستند به‌طوری که تشخیص شاه از دیگر شخصیت‌ها و حتی خود شاهان از یکدیگر، فقط در مقایسه با سکه‌ها است که ممکن می‌شود. از آن‌جا که کلاه و تاج شاهان با یکدیگر متفاوت است و مشخصات آن در سکه با توجه به نام شاه و ضرب سکه درج شده است، از تطابق آن با نقش برجسته آشکار می‌گردد که نقش مذکور مربوط به کدام شاه ساسانی است.
در این سنگ‌نگاره ها آناهیتا و میترا (مهر) نیز با نشانه‌های چون شعاع نور برگرد سر میترا و لباس بلند و مواج آناهیتا با کوزه آب نمایانگر ایزد خورشید و ایزد بانوی آب‌های پاک و مظهر باروری به نمایش درآمده است.
