• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
دوشنبه 2 خرداد 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر مبانی شهر

انقلاب 1357 در ایران: انقلابیون خواهان تغییر شهر سلطنتی

علی یاسر جعفری توسط علی یاسر جعفری
سه‌شنبه 30 اردیبهشت 1399
در مبانی شهر, شهر, یادداشت
A A
0

دولت محمدرضا پهلوی با طرح‌هایی همچون انقلاب سفید که محور اصلی آن اصلاحات ارضی بود، سعی در تثبیت قدرت خود داشت. هرچند که اجرای این طرح‌ها موجب افزایش درآمد نفت و توسعه اقتصادی گردید، اما ساختار اجتماعی را دگرگون ساخت و باعث اختلاف طبقاتی و تنش‌های اجتماعی در دهه‌های 40 و 50 شمسی شد. محمدرضاشاه با سرکوب طبقه متوسط جدید از جمله احزاب ملی‌گرا، سکولار و مارکسیست، خود را در برابر تفکرات مبارزان جدید اسلامی و روحانیون آسیپ‌پذیر ساخت. انقلاب سفید و اصلاحات ارضی و طرفداری او از آمریکا و اسرائیل، با مخالفت روحانیون به ویژه آیت‌الله خمینی روبرو شد. همچنین، جریان‌روشنفکری ایران (همانند علی شریعتی) تفسیری سیاسی و انقلابی از شیعه (به عنوان ایدئولوژی رهایی‌ساز) را در اذهان جامعه به‌خصوص دانش‌آموزان و دانشجویان به جای گذاشت. آیت‌الله خمینی علاوه بر ایجاد حکومت اسلامی به رهبری فقها به جای سلطنت موروثی (ولایت فقیه: حکومت اسلامی)، بیشتر به ضعف رژیم و مسائلی توجه داشت که موجب نارضایتی جامعه مسلمان ایران شده بود. سرانجام با سیاست‌های تنش‌برانگیز حزب دولتی رستاخیر در مورد مذهب و بازار در اواسط دهه 50 شمسی، بازاریان، روحانیون محافظه‌کار و غیرسیاسی نیز به صفوف مخالفان پیوستند. به این‌ترتیب نیروی‌های انقلابیون -به رهبری فرد مذهبی- مخالف دولت را روحانیون، طبقه متوسط روشنفکر، طبقه متوسط سنتی، مزدبگیران و کارگران شهری و مستضعفان تشکیل دادند که خواهان تغییر حکومت و شهر مطابق با جامعه ایرانی- اسلامی بودند.
از هر پنج نفر، چهار نفر در پاسخ به سوال «شماچه می‌خواهید؟»، «یک دولت اسلامی» جواب می‌دادند. (فوکو، مقاله ایرانیان چه برسر دارند؟).
در چنین شرایطی، انقلابیون برای گرفتن فضاهای شهری از نظام سلطنتی حاکم، جز پراکسیس مسیر دیگری را نمی‌بینند.
هنری لوفور -فیلسوف فرانسوی- بر این عقیده بود ساختن فضای شهری، موجب شکل‌گیری جنبش‌های شهری می‌شود و این فضا محلی برای مبادله کلمات و نشانه‌هاست. در انقلاب 1357 -با استناد به گفته لوفور- می‌توان ادعا کرد که شهر به افرادی که خود را محروم از حق به شهر سلطنتی می‌دانستند، فرصت پیوستن به جنبش‌های شهری داد. موجی از انقلابیون در خیابان حضور پیدا کردند که هدف آن‌ها نه عبور از شهر، بلکه حضور در شهر و اعتراض به حکومت غیراسلامی شاهنشاهی و عناصر حاکم بر شهر بود که منظر شهر را شکل می‌داد؛ فضای شهر برای آنها به تابلوهای شعارنویسی علیه حکومت و ستایش رهبر انقلاب تبدیل شده بود (تصویر 1). 

انقلاب 1357 در ایران: انقلابیون خواهان تغییر شهر سلطنتی
تصویر 1: دیوارنوشته‌های دوران انقلاب 1357

اقدامات اعتراضی نسبت به هتل‌های مجلل و لوکس که محل اقامت سرمایه‌داران و ثروتمندان داخلی و خارجی بودند؛ دفاتر حزب رستاخیز، ادارات پلیس و مجسمه‌های رژیم پهلوی که مظهر این رژیم بودند؛ به برخی از سینماها و مشروب‌فروشی‌ها که مطابق با اصول اخلاقی- اسلامی مردم مسلمان نبودند؛ به بانک‌هایی که به باور جامعه اسلامی ربا خواری می‌کنند و نسبت به بازرگانان تبعیض قائل می‌شوند و در خدمت خاندان سلطنتی هستند (تصویر 2).

انقلاب 1357 در ایران: انقلابیون خواهان تغییر شهر سلطنتی
تصویر 2: انقلاب 1357 در تهران

زمانی‌که نیروهای انقلابی ابژه‌‍‌‌‌‌های شهری مربوط به مصرف‌گرایی، سرمایه‌داری و ابتذال را تخریب کردند، در واقع در پی مطالبه حق خود از شهر بودند. آنان برای حصول به حق به شهر، نیازمند انقلابی شهری بر ضد حکومت غیراسلامی (مطابق با جامعه آن وقت) و سرمایه‌داری بودند. انقلابیون 1357 معتقد بودند این انقلاب علاوه بر اینکه ضد حکومت وقت بود، ضد سرمایه‌داری غربی و نمادهای سکولاریسم در شهر نیز می‌باشد. بنابراین در این‌بین عناصری که در روزهای انقلاب حائز توجه است، تخریب این نمادها اعم از سینماها، بانک‌ها، کاباره‌ها، مشروب‌فروشی و … است.

بیشتر بخوانید

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

برچسب ها: انقلاب 1357انقلاب شهریتغییر شهریتولید فضا
نوشته قبلی

مسکن ۳۵ متری؛ قفس استیصال یا آشیانه امید

نوشته‌ی بعدی

تحولات منظر ميدان های شهری در ايران

علی یاسر جعفری

علی یاسر جعفری

پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401

هسته امن، پدافند غیرعامل، همسو یا خلاف جهت؟

پاویون، پاویون که می گفتند این است؟

مدیریت شهری کمتر هوشمند و انزوای شهروندان در اداره شهر

بررسی ابعاد مشارکت شهروندان در اجرای سند کاهش خطرپذیری تهران

نوشته‌ی بعدی
تحولات منظر ميدان های شهری در ايران

تحولات منظر ميدان های شهری در ايران

نظام بصری منظر شهری

نظام بصری منظر شهری

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
احیای تکنوکرات قنوات و زوال ارزش های معنایی منظر شهری تهران

احیای تکنوکرات قنوات

شنبه 31 اردیبهشت 1401
چرا ما کارناوال نداریم؟!

چرا ما کارناوال نداریم؟!

جمعه 30 اردیبهشت 1401
جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم