مدیریت بحران علمی است که بهوسیله مشاهده سیستماتیک بحرانهای پیشین و تجزیه و تحلیل آنها، در جستوجوی یافتن ابزاری است که بهوسیله آنها از یک سو بتوان از وقوع فجایع پیشگیری کرد و یا برای مقابله با آنها آماده شد و از سوی دیگر درصورت وقوع آنها نسبت به امدادرسانی و بهبود اوضاع اقدام نمود.
علیرغم پیشبینی شرایط بحرانزای تهران، و وقوع زلزله در سالهای اخیر، تجربه واقعیاتی چون هجوم مردم به خیابانها، کمبود پایگاههای پشتیبانی و امداد، مسدود شدن بزرگراهها، و … تبعات ناشی از فقدان راهبرد شهرداری برای مواجهه با این شرایط است؛ که بار دیگر ضرورت برخورداری از یک راهبرد مشخص برای افزایش آمادگی در برابر شرایط بحرانی و کاستن از شدت آسیبهای محتمل را مطرح میسازد.
مدیریت بحران چرخهای سه مرحلهای است که در سه بازه زمانی پیش، حین و پس از بحران برنامهریزی میشود. بازه نخست، مدیریت پیش از بحران، شامل مراحل پیشگیری و آمادگی است که از مهمترین بخشهای مدیریت است، و معمولا بیشترین بودجه به این مرحله اختصاص دارد. هر اندازه که به مراحل قبل از بحران اهمیت بیشتری داده شود، هزینه های مربوط به حین و پس از بحران کاهش می یابد. مقاوم سازی ساختمانها برای مقابله با زلزله از جمله مهمترین اقدامات پیش گیرانه است که دولت، شهرداری، جوامع و افراد را قادر به انجام عکس العمل کارا در موقع بروز بحران می نماید. اگرچه در شهرداری تهران مسوولیت این مهم به سازمان نوسازی شهر تهران واگذار شده است، در طیف فعالیتهای اخیر سازمان مذکور، تمرکز بر اقداماتی است که نسبتی با مقاومسازی ابنیه برای پیشگیری از بحران زلزله ندارد. میتوان چنین عنوان کرد که به نسبت جدی بودن خطر و ویرانگری زلزله برای تهران، اقدامات سازمان نوسازی به لحاظ ماهیت و مقیاس، در حد بیعملی است.
در زمینه مدیریت حین بحران نیز که به منزله همه اقداماتی است که در لحظات پیش از وقوع بحران و بلافاصله پس از آن به مرحله اجرا گذاشته میشود؛ فقدان راهبرد مشخص محرز است. اقدامات مذکور برای نجات جان انسانها، حفظ اموال و دارایی ها و برطرف کردن خسارات وارده است، و با توجه به حجم بسیار گسترده این عملیات، موفقیت انجام اقدامات در نظر گرفته شده تا حد بسیار زیادی بستگی به برنامه ریزی دقیق و آمادگی قبلی دارد. اجرای عملیات پاسخگویی نیازمند کارکنان مجرب، تجهیزات و سایر منابع است. بنابر این بدون یک برنامهریزی مناسب سازماندهی و آموزش جامع، امکان موفقیت بعید به نظر می رسد.
سوله های مدیریت بحران در سطح شهر تهران، با هدف کلّی نقشآفرینی در حین و قبل از وقوع بحرانها و مخاطرات طبیعی و یا انسانساخت در سطح تهران طرّاحی شدهاند. هدف این سولهها در حالت کلّی اسکان اضطراری شهروندان نیست. اگرچه ممکن است گاهی در حد محدود چنین وظیفهای را نیز بر عهده داشته باشند. تعداد پایگاههای پشتیبانی و مدیریت بحران (52 سوله) برای خدمات رسانی به جمعیت هشت میلیون نفری تهران به هیچ عنوان پاسخگو نیست. به دلیل فقدان راهبرد مشخص و تصمیم قاطع و مدبرانه، اقدامات در نظر گرفته شده منجمله افزایش تعداد پایگاهها با وجود موانع جدی همچون عدم مکانیابی مناسب، عدم تامین زمین، عدم تناسب نقشههای تیپ با شرایط زمین، و … از تحققپذیری حداقلی نیز برخوردار نمیباشد.