• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 6 خرداد 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی معماری مسکن

ایده پاکت حجمی؛ دستاویزی برای سوء استفاده های احتمالی

مهدی فاطمی توسط مهدی فاطمی
چهارشنبه 14 خرداد 1399
در مسکن, معماری, یادداشت
A A
0

ایده پاکت حجمی، پیرو طرح جامع شهر تهران مطرح شده است. این ایده در تئوری مثبت ارزیابی می شود و شاید دلیل قرارگیری بندی در طرح جامع نیز همین احتمال تاثیر مثبت آن بوده است. هدف از آن نیز استفاده از ما به التفاوت تراکم مجاز ساخت و محدوده پاکت حجمی برای ایجاد حجم و بدنه های متنوع و در عین حال هماهنگ در سیمای شهری است. در واقع می توان از آن به عنوان ابزاری برای ارتقاء سیما و منظر شهری از یک پوسته به توده نام برد. این ایده در ذات خود دارای اشکال نیست و آنچه سبب نگرانی است نحوه اجرا و تبعات آن است که در ابعاد مختلف قابل بررسی است:

بعد طراحی: عمده بافت های شهری در تهران در طول زمان و بر اساس قوانین متغییر شکل گرفته ‌اند و ایده پاکت حجمی در اغلب مناطق نمی تواند به صورت کامل اجرا شود. زیرا بناهای دیگری در گذشته ساخته شده و به نوعی بر ایده پاکت حجمی تاثیر خواهند گذاشت. به همین جهت اجرای آن در هر منطقه و در هر کوچه متفاوت خواهد بود. با توجه به این امر، استفاده از ایده پاکت حجمی در مجاورت هر ملک، نیاز به خلاقیت های معمار و شهرساز دارد تا در عین هماهنگی با بناهای مجاور ایده های مربوط به حجم و استفاده از توده و فضا را در طراحی ایجاد کند. فرد محور شدن یک ضابطه، میزان نفوذ سلیقه را افزایش داده و به تبع آن به عنوان یک ضابطه از سوی مردم به سختی پذیرفته خواهد شد. البته تاثیر این ایده بر پلان معماری فضاها نیز قابل بررسی است که غالبا این تغییر از سوی مالکین بازخورد منفی خواهد داشت و تغییرات در حین اجرا نیز ماهیت طرح را با اشکال مواجه خواهد کرد. موضوعی که در حال حاضر در شهرداری امری پذیرفته شده است.

بعد حقوقی: پیشروی و مشرفیت در بناهای شهری با اجرای این ایده افزایش می یابد و چنانچه بر اساس بند طرح تفصیلی، این ایده بر اساس حفظ محرمیت و پیشروی های ساختمان پیاده شود، عملاً در مقام اجرا دچار محدودیت های حقوقی شده و کاری از پیش نخواهد برد. موضوع حقوق مکتسبه، عدم دید و … موضوعاتی هستند که بر اجرای این ایده تاثیر گذاشته و نمی‌توان آنها را با قانون یا ضابطه بی اثر کرد.

بیشتر بخوانید

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

ساختمان و معماری، از محصول تا فرآیند

بعد اجرایی: ساختار شهرداری و سازمانهای نظارتی حوزه ساخت و ساز بر رویکرد اقتصادی پایه گذاری شده است. به همین جهت بیم آن می رود که ایده پاکت حجمی، با تحریف و تفسیرهایی که از آن در نهاد اجرایی می شود، موجب نهادینه شدن ساخت و ساز بیش از ۷۰ درصدی در تهران شود. مطمئنا هدف این ایده، ساخت 60 درصدی در 70 درصد پاکت حجمی است. اما همانگونه که 60 درصد سطح اشغال قبل از ساخت و 2 متری پیشروی مازاد بر اساس رویکرد اقتصادی به ساخت و سازها اضافه شده و عملاً میزان سطح اشغال را به همان 70 درصد رسانده، امکان تفسیرهای بیشتر و افزایش این رقم با استفاده از این ایده نیز وجود دارد. البته لازم به ذکر است که قبل از طرح این ایده، سوء استفاده ها برای توجیه اقتصادی در زمینه پیشروی بناها و مازاد تراکم بر اساس طرح جامع و تفصیلی صورت گرفته است.

 بعد نظارتی: نظارت بر اجرای یک قانون، به نوعی ضمانت اجرایی آن بشمار می رود. با توجه به ساختار فعلی نظارت شهرداری و تخلفات عمده صورت گرفته در حوزه ساخت و سازها، به نظر می رسد این ایده نیز به سرنوشت تغییر پلانها و نماهای مصوب توسط ساکنین دچار خواهد شد که خود خسارات عدیده ای برای بافت شهری به بار خواهد آورد.

ایده پاکت حجمی؛ دستاویزی برای سوء استفاده های احتمالی

جمع بندی: با توجه به جمیع موارد، ایده در اجرا ممکن است به حاشیه رانده شود و با شرایط فعلی و ساختار شهرداری، عدم اجرای آن ضرر کمتری برای شهر خواهد داشت. هر چند این ایده بسیار منطقی بوده و برای شکل دهی به سیما منظر شهری مفید است اما جای سوءاستفاده را باز گذاشته و با ایجاد تبصره و بند و همچنین نظارت شهرداری تضمینی برای اجرای موفق آن وجود ندارد. شورای اسلامی شهر تهران نیز مصمم است تا با اخذ پیشنهادات مناطق، با اعمال ضوابطی خاص از این ایده به نفع سیما و منظر شهری بهره ببرد. اما ابعاد حقوقی و اقتصادی که عمدتاً در حوزه اختیارات شورا و شهرداری قرار نمی گیرند، با اعمال ضابطه مهار نمی شوند و عملا اجرای طرح را با مسئله جدی روبرو خواهند کرد.

پیشنهاد: چنانچه محلات یا کوچه هایی در شهر تهران وجود داشته باشند که بافت آنها هنوز نوساز نشده یا محلات جدید هستند، می توانند به عنوان پایلوت این طرح انتخاب شوند. این پیاده سازی مستلزم داشتن یک طرح میانی در مقیاس محله یا کوچه است که با ایده پاکت حجمی کلیه بناهای محدوده به طور مثال یک کوچه را از قبل توده گذاری و جانمایی کرده باشد و با اجرای دقیق تر می توان از آن به عنوان یک نمونه رونمایی کرد. البته در مرحله طراحی، اجرا و نظارت می بایست دستگاه متخصص دیگری نیز در کنار شهرداری حضور داشته باشد.
از اجتماع نمی توان انتظار داشت ابعاد اقتصادی را نادیده گرفته و در اجرای طرح سهیم باشند. اما بعد از اجرا شاید کیفیت محیط در جامعه رغبتی برای پذیرش ایجاد نماید.

برچسب ها: پاکت حجمیطرح جامعنظارت
نوشته قبلی

پاکدستان یا مدیرانی با دستان بسته؟

نوشته‌ی بعدی

نقش هنرهای عصر جدید در بهبود و تلطیف فضاهای شهری در یک قرن اخیر

مهدی فاطمی

مهدی فاطمی

عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی

مطالب مرتبط - Related Post

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

دوشنبه 26 اردیبهشت 1401
ساختمان و معماری، از محصول تا فرآیند

ساختمان و معماری، از محصول تا فرآیند

شنبه 24 اردیبهشت 1401

معماری، معنا و روایت

نقد مفهوم هویت در معماری معاصر ایران

بازگشت به رویکردی گونه محور در معماری

معماری جایزه ‌ای؛ نه معماری ما و نه معماری آنها

نوشته‌ی بعدی
نقش هنرهای عصر جدید در بهبود و تلطیف فضاهای شهری در یک قرن اخیر

نقش هنرهای عصر جدید در بهبود و تلطیف فضاهای شهری در یک قرن اخیر

فئودالیسم مسکن محور ایرانی و حیله هراس از بلندمرتبه سازی در سیاست گذاری شهر

فئودالیسم مسکن محور ایرانی و حیله هراس از بلندمرتبه سازی در سیاست گذاری شهر

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

چهارشنبه 4 خرداد 1401
استقبال از بیان های جدید هنر در دنیای مجازی و انزوای هنرهای سنتی

بیان های جدید هنر در دنیای مجازی

دوشنبه 2 خرداد 1401
احیای تکنوکرات قنوات و زوال ارزش های معنایی منظر شهری تهران

احیای تکنوکرات قنوات

شنبه 31 اردیبهشت 1401
چرا ما کارناوال نداریم؟!

چرا ما کارناوال نداریم؟!

جمعه 30 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم