• آرشیو
  • نویسندگان
دوشنبه 10 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر سازمان فضایی شهر

آبادان شهر نوترکیب بر مبنای مقتضیات صنعت نفت

غزال مسافرزاده نویسنده: غزال مسافرزاده
جمعه 31 مرداد 1399
در سازمان فضایی شهر, شهر
A A
0

یکی از پرسش ­های بنیادین در میان طراحان و برنامه ­ریزان شهری پاسخ به این سوال است که شکل شهر چیست؟ و هنگامی که صحبت از  یک شهر می ­شود دقیقا کدام اجزا و عناصر در شکل آن مد نظر می ­­باشد؟. در این بین، به نظر می آید که «ساختار شهر» به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم در چگونگی شکل ­گیری شهرها از اهمیت ویژه ­ای در ادبیات شهرسازی برخوردار است و تبیین مفاهیم «ساختار» توانسته است در شکل شناسی شهرها اقدامی مهم به شمار آید. لذا، این نگارش سعی بر آن دارد که تاثیر صنعت را بر ساختار فضایی وکالبدی شهر نفتی آبادان که از اولین شهرهای نوترکیب در اوایل قرن بیستم می ­باشد مورد ارزیابی قرار دهد. شهری که توانست به واسطه­ صنعت و تکنولوژی به ساختاری متفاوت نسبت به ساختار شهرهای غیرصنعتی همجوار خود دست یابد و تحت تاثیر طراحی شهرسازان فرنگی، شکلی مدرن و نو در ترکیب بین اجزا شهر به خود گیرد.

آبادان شهر نوترکیب بر مبنای مقتضیات صنعت نفت
تصویر 1: اوزاليد پيشنهادي پالايشگاه آبادان

با توجه به تعاریف، اگر ساختار شهر را حاصل همنشینی اجزای عینی آن به مانند حصار، بازار و… محلات در راستای دستیابی به مفاهیم ذهنی به مانند مرکزیت، سلسله مراتب، خوانایی و… بدانیم، در ساختار شهر صنعتی آبادان با دو پدیده عینی مواجه­ایم. نخست: عناصر صنعتی به مانند پالایشگاه با طول عمر زیاد (دیرپا) که عاملی مهم در شکل ­گیری کلیت شهر به حساب می ­آیند و دوم: عناصر غیرصنعتی به مانند محله ­ها، بلوکها، خانه­ ها و شریان ­هایی برای فعالیت ­های روزانه با طول عمر کوتاه ­تر که توان بازنگری و تغییر را دارند. در سال­ های نخست برنامه ­ریزی شهری آبادان، عنصر پالایشگاه و ملحقات صنعتی آن به مانند تانکرها، مخازن و لوله­ ها تاثیر عمده در ساختار شهر آبادان داشته ­اند. به طوری که پالایشگاه توانست با مرکزیت خود، سه شاخص اصلی در استخوان­ بندی شهر ایجاد نماید که این سه شاخصه مبنای شکل ­گیری ساختار شهر آبادان را تشکیل داده است.

بیشتر بخوانید - Read More

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

شاخص اول با ویژگی «هندسی»، پالایشگاه به عنوان یک ابر سازه با همیاری لوله ­ها و خطوط انتقال، تولید کننده­ یک ساختار خطی قابل گسترش در اطراف خود شدند. لوله­ها، به عنوان شاهرگ مهم در انتقال صنعت نفت به پالایشگاه، نقشی تاثیرگذار در شکل ­گیری گذرها و مسیرهای ارتباطی داشتند و توانستند در هندسه­ شهر که شامل ابعاد، اندازه و مکانیابی محلات مسکونی می ­باشد عاملی مهم به حساب آیند. شاخص دوم با ویژگی «موضوعی» در ساختار شهر صنعتی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در شهرهای صنعتی، سیاست بر موضوعاتی چون اقتصاد و فرهنگ تاثیرگذار بوده و در هم­ افزایی عناصر شهری در ابتدا نگاهی حکومتی و دستوری داشته است که می ­توان از آن به عنوان یک ساختار برونزا نیز یاد کرد.

آبادان شهر نوترکیب بر مبنای مقتضیات صنعت نفت
تصویر 2: قشه آبادان در سال ١٩٢٨

چنانچه به نظر می رسد ساختارشهرهای غیرصنعتی، ساختاری درونزا است و اقتصاد در همنشینی با عناصر شهری عامل مهم به شمار می­ آید که در روند شکل ­گیری شهر بر مسائل فرهنگی و سیاسی شهروندان اثرگذار است. شاخص سوم ویژگی «تفکیک کالبدی» عناصر است. نظام طراحی شهر آبادان، نظامی است سلسله مراتبی که از شکل ­گیری محلات مسکونی و مکان­های تفریحی، رفاهی، درمانی و آموزشی بر اساس مسائل شغلی، قومی و نژادی شکل گرفته و این وجه تمایز در مجاورت عناصر کالبدی و عملکردی شهر آبادان باعث ساختاری بسیار متفاوت شده است.

این ویژگی­ ها نشان می دهد نقش پالایشگاه و عناصر صنعتی در مرکزیت داشتن ساختار شهر به مثابه واحدهای سازنده در ارتباط متقابل و تعامل با سایر عناصر شهر قرار گرفته و در ترکیب اجزا و روابط بین آنها در متن یک شهر تنیده شده ­اند. حال آنکه در سایر شهرهای نفتی خوزستان به مانند اهواز، ماهشهر و… محلات و شهرک­­ های نفتی به عنوان عنصری مستقل جدای از صنعت، مکانیابی شده و در ترکیب با ساختار شهر به مانند لکه ­ای ناهمگون می ­باشند. لذا در شکل شهر آبادان، عنصر صنعت، تعیین کننده­ ساختار شهر می ­باشد و مقتضیات صنعت مسبب همنشینی اجزا و شکل­ گیری ساختار فضایی کالبدی منسجم شهر شده است.

برچسب ها: شهر صنعتی آبادانشهر نوترکیبشهرسازی فرنگی
نوشته قبلی

مسکن مهر شکست خورده یا مقبول؟

نوشته بعدی

مدیریت حمل و نقل عمومی در بحران کرونا

غزال مسافرزاده

غزال مسافرزاده

پژوهشگر دکتری منظر، لابراتوار دکتری پژوهشکده نظر

مطالب مرتبط - Related Post

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

دیپلماسی فرهنگی خواهرخواندگی شهرهای ایران در روابط بین الملل

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

The Line،رویای بلندپروازانه فرار از مرگ

نوشته بعدی
مدیریت حمل و نقل عمومی در بحران کرونا

مدیریت حمل و نقل عمومی در بحران کرونا

محله قرن بیست و یکم؛ کاربری‌ها چگونه‌اند؟

محله قرن بیست و یکم؛ کاربری ها چگونه اند؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • پربازدیدترین
  • پربحث ترین
  • آخرین مطالب
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

7
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

3
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
تأثیر روند رشد و توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

تأثیر روند توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

جمعه 29 مهر 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401
راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم