بارها پیش آمده که در دفاتر معماری برای طراحی پروژه ای به زوایا و لایه های از طرح پرداخته می شود که نوع زندگی روزانه و فرهنگ ساکنین را نشانه دارد. چالش هایی چون نیاز به تعاملات اجتماعی، نیاز به محرمیت، ارتباط با طبیعت و مباحثی از این دست با راه حل های جدید و یا حتی قدیمی اما دور از توجه، پاسخ داده می شوند. در غالب اوقات این راهکارها بیش و پیش از آنکه ابراز ظاهری و چشم نواز داشته باشند به تغییر در برنامه ریزی فضایی پروژه منجر می گردند. در این روند، طراحی پروژه بر اساس لایه های عمیق تری شکل می گیرد. با این حال در موارد شایعی این روند طراحی که انطباق فضا با فرهنگ و سبک زندگی ساکنین را به همراه دارد؛ در نگاه کارفرما مورد توجه قرار نگرفته و در مقابل آنچه مورد جدل باقی می ماند ظواهری است که گاهی تکیه بر آنها، راه حل های بنیادین مد نظر را نادیده گرفته و از بین می برد. ظواهری همچون رنگ و نوع مصالح و یا میزان تزیینات خارجی و داخلی [در این شرایط از صمیم قلب به آن دسته از همکاران که معماری این سالهای شهر را در گرو ظواهر چشم گیر و تزیینات بی محتوا، اما گران اسیر کرده اند، درود می فرستیم]
در حاشیه مطلب بالا، در تجربه ای مشابه در مورد طراحی نمای شمالی و حیاط ورودی یک مجتمع مسکونی آپارتمانی در مقیاس متداول و در یکی از محلات متوسط شهر تهران، چنین گزارش می شود:
پس از جلسات ابتدایی با توجه به تصمیم به سکونت اکثر مالکین فعلی در ساختمان آینده، دو نکته مطرح گردید؛. نکته اول، مطلوبیت فرهنگی استفاده از تراس با کاربری از فضای نشیمن تا محل نگهداری مواد غذایی و…. . نکته دوم استفاده دور همی از فضای حیاط در ساختمان قدیمی و علاقه به گیاهان در حیاط. بر این اساس در فضای باقیمانده حیاط پس از رمپ های مختص خودرو؛ سعی در طراحی فضاهای نشیمن با امکان استفاده معلولین، کهنسالان و کودکان گردید. در طراحی نما نیز علاوه بر پیش بینی فضای کاشت گل روبروی هر پنجره و ایجاد نمایی سبز، سعی در محفوظ نمودن تراس ها با جزییات متخلخل دیوارهای آجری و همگون با نما گردید. در این طرح همزمان با پدید آمدن جان پناه از جنس بنایی، دید از درون به بیرون حفظ و دید از بیرون کاسته می شد.
در مقابل پاسخ کارفرما چنین بود:
«نما بیشتر آجری است. لطفاّ به نسبت 30 به 70 از ترکیب سنگ با نوع خاص … و آجر با رنگ خاص… استفاده گردد. تمام فلاور باکس های (گلدان ها) تعبیه شده برداشته شود، چون کسی توان آبیاری ندارد. دور پنجره ها جزییات خاص…. داشته باشد. جان پناه آجری به نرده های طراحی شده با جزییات چشم گیر تغییر یابد، نرده هایی که ساختمان را شیک کند. ساختمانی که شیک باشد».
از فضای حیاط نیز هرگز سخنی به میان نیامد؛ فضاهای جمعی که می توانست ساعت ها کودکان و بزرگسالان را آزادانه در خود پذیرا باشد هرگز نه دیده شد و نه درباره اش سخنی به میان آمد. به نظر می رسد اگر استفاده از نرم افزاری متداول بود که همزمان با تولید تصاویر سه بعدی جذاب از داخل و خارج پروژه جدید؛ تصاویر و یا گزارشی از فعالیت ها، خواست ها و چالش های روزمره ساکنین در ساختمان های جدید در سال های آینده ارایه می داد؛ تعادل بیشتری میان توجه و هیجان منعطف به ظواهر (خواسته های کوتاه مدت) با برنامه ریزی فضایی و آنچه به مطلوبیت سکونت در ساختمان منجر می گردید (خواسته های بلند مدت) شکل می گرفت.
