• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 6 خرداد 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی معماری

مساله سقف

سید محمدباقر منصوری توسط سید محمدباقر منصوری
چهارشنبه 24 دی 1399
در معماری, معماری اسلامی
A A
0

«از روزگاران کهن، پوشش و ساخت و سازه سقف اصلی ترین عامل شکل دهی بنا در ایران بوده است». این نکته ظریف از «لطیف ابوالقاسمی» در مورد معماری ایرانی بسار قابل تامل است. حقیقتا وقتی به این جمله دقیق می شویم می بینیم که از دوره ساسانی به بعد، پوشش، آسمانه، سقف یا هر چیزی که اسمش را بگذاریم به شکلی صریح مساله اصلی و مرکزی معماری ایرانی بوده است. «مسقف» کردن فضا در ایران بیش از یک مساله صرفا کارکردی دنبال شده و همواره فراتر از پاسخی اولیه و ساده با آن برخورد صورت گرفته است. پیدایش و تحول مداوم شیوه های پوششی و نوآوری‌ های سازه ‌ای و تزیینی که در طول تاریخ چند صده‌ ای در میان بناهای ایران شکل گرفتند قابل توجه است و همواره می بینیم که تحولات و نو آوری ها اغلب در عناصر پوششی رقم خورده اند. بدون وارد شدن به پیچیدگی های نظری و تاریخی، چرایی این رویکرد می توان با قدرت گفت که عناصر اصلی که شخصیت معماری ایرانی را به وجود آورده اند در ارتباط با سقف بناها و پوشش آن هستند مثل کاربندی، مقرنس و انواع مختلف دیگر از طاق ها که همگی به پوشش و سازه سقف مروبوط می شوند.

مساله سقف
تصویر 1: سقف های متنوع شبستان مسجد جامع اصفهان

اهمیت این عنصر در معماری و نقش پر رنگی که در تعریف و شکل دهی فضا دارد قابل انکار نیست. اغلب وقتی وارد بنایی تاریخی می شویم اولین واکنشمان بلند کردن سر و نگاه به بالا برای دیدن سقف است. گویی در معماری ما مرکز توجه در سقف بنا و کشف پیچیدگی های هندسی و سازه ای آن است. معماران سنتی ایران چالش را در طراحی و ساخت سقف ها و پوشش ‌های متنوع و پیچیده می دیدند که یکی از نمونه های (حتی می توان گفت افراطی) این میل به تنوع و «بازی» را در سقف های متنوع (از لحاظ هندسه و سازه) شبستان مسجد جامع اصفهان می بینیم.

وقتی با این نگاه به مسائل و چالش های امروزی معماری ایران در مورد هویت و بازتعریف معماری ایرانی می پردازیم، شاید دست روی یکی از بحث‌های محوری گذاشته باشیم. اگر قبول کنیم که معماری ایران از سقف شروع می شود و نظام می یابد و پوشش سقف، محور معماری ایران بوده، معیار خوبی برای ارزیابی این سردرگمی‌های سبکی و هویتی و شکلی چند دهه و بلکه قرن اخیر پیدا کنیم. از طرفی تغییر منطق ساختمان سازی با ورود ساختمان ها و مجتمع‌ های چند طبقه در قرن گذشته طراحی و ساخت را به طور کلی متحول کرده. مشخص است که در قالب تایپولوژی های ساختما‌ن‌ های امروز مساله سقف در اغلب ساختمان ‌ها از لحاظ طراحی و شیوه اجرا و بنا به اقتضائات جدید سازه ای و اقتصادی و متریال اساسا بازبینی شده و راهی دیگر در پیش گرفته است. با این حال، اگر به دنبال چالش بازتعریف معماری ایرانی هستیم و یا رویکردی زمینه گرا در این رابطه داریم، بسیار سخت است که مساله سقف را به عنوان محور اصلی طراحی به شمار نیاورد و نمی توان آن را به صورت کم رنگ در فرایند طراحی و ساخت در نظر گرفت. چرا که همانطور که در بالا ذکر شد شخصیت فرمی و فضایی معماری ما در این بخش یعنی نحوه پوشش و سازه سقف آن متمرکز شده است.

بیشتر بخوانید

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

ساختمان و معماری، از محصول تا فرآیند

 

برچسب ها: سقفمعماری نوینهویت
نوشته قبلی

شهرهای پساپاندمی

نوشته‌ی بعدی

سیل به مثابه نعمت تا لعنت!

سید محمدباقر منصوری

سید محمدباقر منصوری

استادیار مدرسه عالی معماری لیل فرانسه

مطالب مرتبط - Related Post

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

دوشنبه 26 اردیبهشت 1401
ساختمان و معماری، از محصول تا فرآیند

ساختمان و معماری، از محصول تا فرآیند

شنبه 24 اردیبهشت 1401

معماری، معنا و روایت

نقد مفهوم هویت در معماری معاصر ایران

بازگشت به رویکردی گونه محور در معماری

معماری جایزه ‌ای؛ نه معماری ما و نه معماری آنها

نوشته‌ی بعدی
سیل به مثابه نعمت تا لعنت!

سیل به مثابه نعمت تا لعنت!

کلانشهر، پدیده ای ضد اجتماع شهری

کلانشهر، پدیده ای ضد اجتماع شهری

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

چهارشنبه 4 خرداد 1401
استقبال از بیان های جدید هنر در دنیای مجازی و انزوای هنرهای سنتی

بیان های جدید هنر در دنیای مجازی

دوشنبه 2 خرداد 1401
احیای تکنوکرات قنوات و زوال ارزش های معنایی منظر شهری تهران

احیای تکنوکرات قنوات

شنبه 31 اردیبهشت 1401
چرا ما کارناوال نداریم؟!

چرا ما کارناوال نداریم؟!

جمعه 30 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم