پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

توسعه اکوتوريسم با توانمندسازی، آموزش، مشارکت یا حذف و محروميت؟

چکیده: زنان به عنوان نیمی از هر جامعه، عامل موثری در پیشبرد امور مختلف محسوب می ‌شوند و توانمندسازی آنان سبب ارتقاء کیفیت زندگی جوامع می‌ گردد.

گردشگری به عنوان یکی از پدیده های مدرن در تعامل انسان ها با يکديگر نقش مهمي دارد. اکوتوريسم يکي از مهم ترين رويکردها در گردشگري بوده و فرصتی است که اسباب اشتغال، کمک به حفاظت از تنوع زیستی، تعامل فرهنگی، آموزش، رشد دانش محیطی و تولید درآمد را در روستاها و فضاهای طبیعی فراهم می ‌سازد.

توسعه اکوتوریسم می‌تواند علاوه برآن‌ که سبب حفظ محیط ‌زیست و سنت ‌های اجتماعی شود، سطح رفاه ودرآمد جامعه‌ محلی را بالا برده و به عنوان ابزار اصلی توسعه پایدار مقصد استفاده شود. بسیاری از پروژه ‌ها و برنامه ‌های گردشگری به دلیل اهمیت ندادن به جوامع محلی و یا توانمند نبودن آن ‌ها با شکست مواجه می ‌شوند و برخی مقصدهای گردشگری طبيعي يا فرهنگي نیز به دلیل آزار دادن گردشگران از منافع و مزیت هاي صنعت گردشگري بی بهره می مانند.

توانمندسازي، آموزش و مشارکت به عنوان ارکان اصلي اکوتوريسم مطرح هستند و این امر، نیازمند توجه به نیازهاي آموزشي، مشارکتي و توانمندسازی توامان جامعه محلي و گردشگران می ‌باشد. چنانچه به جاي توانمندسازي يا آموزش جامعه ميزبان با رويکرد گردشگري اجتماع محور، به ناديده گرفتن جوامع محلي روي آورده شود يا قوانين سليقه اي براي حذف گردشگران اعمال گردد، حرکتي ضدفرهنگي انجام شده و تعاملات انساني گردشگري را به پايين ترين حد خود مي رساند.

آن دسته از فعالیت های اکوتوريسمي که ارتباط نزدیکی با جوامع محلی داشته باشند، می توانند اسباب تغییر در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و اقتصادی جامعه میزبان را فراهم آورند. گروه های محلی بايد از توانایی و ظرفیت کافی برای سازمان دادن به تلاش‌های جمعی، مشارکت در مراحل مختلف شناخت مساله و برنامه ریزی جهت حل آنها، کنترل و بسیج منابع، حل اختلاف ها و اعتماد به یکدیگر و تشکیل شبکه‌های همکاری، از توانایی و ظرفیت کافی برخوردار بوده و از سوی سازمانها و نهادها نیز حمایت شوند.

همچنین گردشگران، اکوتوريست ها و ماجراجویان نيز همواره باید حساسیت های فرهنگی- اجتماعی جوامع میزبان را در نظر بگیرند و با رعایت کدهای اخلاقی گردشگری و همچنين برقراري تعامل مناسب با ذينفعان محلي، بستر مناسبی برای حفظ حقوق اجتماعی-فرهنگی و همچنين تحقق عدالت اقتصادی جامعه ميزبان را فراهم آورند.

توسعه اکوتوريسم با توانمندسازی، آموزش، مشارکت یا حذف و محروميت؟
تصویر 1: آمل، شکل شاه، سایت میعادگاه، عکاس: مجید شریفی صعود کننده: بانو فرزانه شهروی

به نظر می رسد در ماجرای صخره نوردی کوه سفید درچه اصفهان که منجر به حساسیت جامعه محلی، آزرده خاطر شدن گردشگران و ورزشکاران منطقه، واکنش شتابزده هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان و در نهايت صدور حکم محروميت زنان از ورزش صخره نوردي گرديد، بيش از هر چيز، منفعت اقتصادي و توسعه اجتماعي – فرهنگي گردشگري مورد بي توجهي قرار گرفته است.

واقعيت اين است که توانمندسازی، مشارکت و آموزش جامعه ميزبان، گردشگران و نهادهاي مسئول در عمل اتفاق می ‌افتد. مردم محلی و گردشگران با حضور در مراحل مختلف شناخت مساله و برنامه ریزی برای حل مشکلات همراه با تمرین و تجربه عملی از یکدیگر یاد گرفته و قابلیت های لازم را برای ایفای موثرتر نقشی در توسعه گردشگری و اکوتوريسم کسب می‌کنند تا بتوانند مشکلات را ریشه یابی کرده، برای آن ها راه حل ارایه نموده، ایده های خوبی بیافرینند و ايده ها را به عمل تبدیل کنند.

زنان به عنوان نیمی از هر جامعه، عامل موثری در پیشبرد امور مختلف اقتصادی، اجتماعی، گردشگری و… محسوب می ‌شوند که از نظر مشارکت نیروی انسانی اهمیت زیادی دارند و توانمندسازی آنان سبب ارتقاء کیفیت زندگی جوامع می‌ گردد و يقينا با حذف آنان و اعمال محدوديت هاي سليقه اي و بي پشتوانه قانوني هيچ مشکلي حل نخواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پروانه پرچکانی

پروانه پرچکانی

پژوهشگر و عضو هیات علمی پژوهشکده نظر و دانشگاه علم و فرهنگ
میزان مطالعه مطلب