• آرشیو
  • نویسندگان
چهارشنبه 19 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی معماری مسکن

طرح جامع مسکن ایران و عدم توجه به مسائل اصلی

بابک داریوش نویسنده: بابک داریوش
چهارشنبه 25 فروردین 1400
در مسکن, معماری
A A
0

طرح جامع مسکن ایران تا چه اندازه ای جامع و مساله محور است؟

طرح جامع مسکن ایران برای اولین بار با عنوان سند راهبردی ـ اجرائی در سال 1383 مورد مطالعه قرار گرفت و در سال 1385 ابلاغ شد. به نقل از خود آن طرح، آن طرح «حاصل تلاش 24 گروه مطالعاتی و متکی به دستاوردهای مطالعات متعددی است که در چهـار دهه برنامه ریزی توسعه بخش مسکن، توسط پژوهشگران و برنامه ریزان انجام شده است». با اتمام دوره طرح جامع مسکن اولیه، در سال 1393 برای دومین مرحله این سند در سال 1393 با عنوان سند تلفیق مورد بازبینی قرار می گیرد. در سال 1396 هم اطلاعات آن بدون تغییر ماهووی به روزرسانی شده است.

بیشتر بخوانید - Read More

ضرورت تکنولوژی ساخت؛ واردات یا تولید؟

معماری ایرانی اسلامی در نمایشگاه ومبلی!

از طرح جامع مسکن بازبینی شده فعلی (1405-1393) شش سال، یعنی نیمی از آن گذشته، اما کماکان اوضاع مسکن در ایران آشفته است. آشفتگی در مسکن، علی الخصوص در بازار مسکن، مسکن استیجاری و مسکن بافت فرسوده از یک سو و انفعال و بی برنامگی مدیران مربوطه در مواقع بحرانی از سوی دیگر نشان از آن دارد که این طرح تا بحال کارایی لازم را نداشته است. قاعدتا اگر مطالعات، به درستی صورت گرفته بود می بایست حداقل در بخشی از اوضاع مسکن، شاهد پیشرفت می بودیم که متاسفانه پیشرفتی دیده نمی شود.

در بخش اول این طرح آمده این طرح شامل 4 سند: راهبردی (شامل آسیب شناسی و چشم انداز)، اسناد موضوعی (شامل مطالعات جمعیت، بازار زمین، مسکن کم درآمدها، بافت های مساله دار، تامین مالی و بازار اجاره، مسکن روستایی)، سند راهبردی و اجرای تفصیلی (شامل اهداف، راهبردها و کلیات) و سند شهری (برنامه زمین و مسکن شهرهای کوچک) می باشد.

پرسش این است که آیا با جمع آوری مطالعات چندجانبه و چیدمان آنها در کنار یکدیگر طرح جامع تهیه می شود؟ و بطور کلی آیا می توان هر مطالعه چندجانبه ای را مطالعه جامع قلمداد کرد؟

این دقیقا همان تفاوت مجموعه و سیستم است. در مورد این نوع از طرح ها در ایران شاهد آن هستیم که مطالعات چندجانبه پیرامون یک موضوع توسط گروه های مختلف و بصورت جداگانه صورت می گیرد که با یکدیگر در رابطه نیستند. برای جامع بودن یک طرح نیاز است راس هرم نهاد سیاستگذاری و برنامه ریزی، دارای نگاه و رویکرد جامع نگر باشد.

شاید اگر این طرح توسط یک فرد یا یک گروه ولی با نگاهی جامع به موضوع تهیه می شد حداقل در یکی دو مورد شاهد موفقیت طرح بودیم. ضمن آنکه یکی از راه های تشخیص میزان جامعیت مطالعات، بررسی نتایج آن است و لذا ناکارآمدی این طرح نشان می دهد این طرح دارای جامعیت و به تبع کارآمدی لازم نبوده است.

طرح جامع مسکن ایران و عدم توجه به مسائل اصلی
تصویر 1: بدمسکنی ناشی از نبود نگاه جامع نگر و مساله محور در طرح ها و برنامه های مسکن در ایران

از سویی علاوه بر نگاه جامع نگر به طرح، نگاه مساله محور نیز مورد نیاز است. در طرح های جامع یا هر طرح راهبردی با چنین شرایطی که با اضطرار و به نیازهای اولیه انسان ها مرتبط است، تشخیص مسائل اصلی ناکارآمدی، اولین و مهمترین گام است. اینکه صرفا در فصلی به آسیب شناسی و بررسی چالش ها در این طرح جامع پرداخته شود اتفاقی رخ نخواهد داد. بررسی چالش ها و آسیب های غیراصلی علاوه بر اینکه به حل مساله کمکی نخواهد کرد، سبب می شود در تشخیص مساله اصلی دچار گمراهی بشویم. گاهی نپرداختن به مساله اصلی، ردپایی از تعمد و دخالت اقشار ذینفع را به ذهن متبادر می سازد.

تولید و توزیع؛ ناگفته های طرح جامع مسکن

در این طرح جامع!!! به موضوع عرضه و تقاضا و تولید مسکن و برنامه های حمایتی از تولید و مصرف اشاره شده است. درحالی که در ایران، قاعده کلی بازار عرضه و تقاضا، تعیین کننده قیمت مسکن نیست. به این گواه که تولید انبوه میلیونی مسکن مهر نتوانست حتی برای مدت کوتاه، جلوی گران شدن قیمت مسکن را بگیرد. در ایران هر میزان مسکن تولید شود یا به نفع طبقه خاصی از جامعه، به دست مصرف کننده واقعی نمی رسد یا به نفع قشر خاصی، اصلا وارد چرخه مصرف نمی شود و به صورت مسکن خالی باقی می ماند! .

این در حالیست که در کشورهای پیشرفته علی الخصوص کشورهایی با دولت رفاه، تمامی امکانات و قوانین دولت، از خانه دار شدن فرد یا خانواده مسکن اولی حمایت می کند و قوانین حمایتی و مالیاتی به نحوی است که فکر سوداگری و داشتن چند مسکن، به ذهن سوداگران خطور نمی کند. لذا مساله اصلی مسکن در ایران، فراموش کردن اصل 31 قانون اساسی است. وظیفه دولت است که مسکن مناسب و با کیفیت را برای هر ایرانی تامین کند.

بر همین اساس، اصل باید بر خانه دار شدن مردم باشد و تمامی هم و غم و قوانین و امکانات در این راستا باشد که هر فرد ایرانی برای یکبار صاحب خانه مناسب شود. ما در ایران کمبود مسکن نداریم و مساله اصلی این است که خانه ها به دست افرادی که باید برسد، نمی رسد. ارائه پیشنهاداتی همچون حمایت از سازندگان بخش خصوصی (انبوه سازان) در تهیه مسکن اجاره ای، نشان از عدم توجه به مساله اصلی (حمایت همه جنبه از تامین و مالکیت یک مسکن برای هر ایرانی) دارد.

در انتهای این طرح نیز آمده است: دبیرخانه راهبردی طرح جامع مسکن به منظور پایش و بروزرسانی و نظارت بر اجرای کارآمد آن تشکیل شود. اگر این وظیفه مثل کشورهای پیشرفته به بخش غیردولتی علمی مثل مراکز پژوهشی غیردولتی یا انجمن های علمی سپرده می شد به سرعت به ناکارآمدی آن پی می بردند و شاید می شد کاری کرد.

برچسب ها: تشخیص نادرست مسالهطرح جامع مسکنناکارآمدی
نوشته قبلی

کنترل سیلاب رودخانه فصلی تورنس در آدلاید

نوشته بعدی

نقش مدیریت شهری بر سیلاب های اخیر در ایران

بابک داریوش

بابک داریوش

عضو هیات علمی موسسه پژوهشی شیخ بهایی

مطالب مرتبط - Related Post

ضرورت واردات تکنولوژی ساخت یا تولید آن در داخل کشور

ضرورت تکنولوژی ساخت؛ واردات یا تولید؟

شنبه 9 مهر 1401
معماری ایرانی اسلامی در نمایشگاه ومبلی!

معماری ایرانی اسلامی در نمایشگاه ومبلی!

یکشنبه 6 شهریور 1401

دانشجو محوری و افت کیفیت آموزش معماری

موانع صنعتی سازی ساختمان در ایران

نقدی بر طرح شماتیک مسجد النبی در کتاب باغ و منظر اسلامی

رتبه بندی ساختمان در سلیقه بازار

نوشته بعدی
نقش مدیریت شهری بر سیلاب های اخیر در ایران

نقش مدیریت شهری بر سیلاب های اخیر در ایران

بازنمایی منظر نفت در آثار نقاشان معاصر ایرانی

بازنمایی منظر نفت در آثار نقاشان معاصر ایرانی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم