جهت جلوگیری از تخریب باغات شهر تهران، مصوبه برج-باغ در سال 1382 توسط شورای اسلامی شهر تهران به تصویب رسید. این مصوبه با دادن پروانه ساخت بنای مرتفع در30 درصد از زمین باغ و حفظ 70 درصد از باغ موجود به دنبال حفاظت از باغات شهر تهران در عین درنظر گرفتن حقوق مالکان بود. اما متاسفانه عدم اجرای صحیح این مصوبه منجر به قربانی شدن بخش زیادی از ریه های شهر تهران گردید و همین امر دستمایه لغو مصوبه برج-باغ در سال 1396 توسط پنجمین دوره از شورای اسلامی شهر تهران گردید. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که لغو مصوبه برج-باغ تا چه میزان موفق به حفظ توآمان باغات تهران و حقوق شهروندان تهرانی شده است؟
مصوبه برج باغ به این واقعیت نظر داشت که حفظ درختان باغ درصورتی میسر است که متولی مشخصی داشته و مالک از لحاظ اقتصادی انگیزه لازم جهت صرف وقت و هزینه برای نگهداری از این باغات را داشته باشد. از آنجاییکه در اکثر مواقع بنایی نیز در زمین باغ موجود بود، ساخت بنا در سی درصد زمین و در محل بنای قدیمی منجر به قطع حداقل درختان می گردید، ولی شرایط بقا و دوام بخش اعظمی از باغ تامین می گردید.
از آنجاییکه اکثر زمین های موجود در منطقه شمیران باغ درنظر گرفته می شوند زندگی تعداد زیادی از شهروندان تهرانی تحت تاثیر لغو این مصوبه قرارگرفت. حدود 150پرونده شهروندان متقاضی صدور پروانه که در مجموع مبلغی بیش از 700 میلیارد تومان جهت صدور پروانه به شهرداری شهر تهران پرداخت کرده بودند با لغو ناگهانی مصوبه در یک بلاتکلیفی چهارساله قرارگرفته و با توجه به تورم اقتصادی شدید در سالهای گذشته با خسارت های جبران ناپذیری روبرو گردیدند. تعداد بسیار زیادی از این شهروندان به دلیل تصمیم های ناگهانی مدیران شهری و تصمیم گیران، سالها در دادگاه های مختلف به دنبال احقاق حق خود هستند، و به دلیل آنکه شورا اسلامی شهر تهران بدون هیچ برنامه ای برای 150 پرونده درحال اجرا به لغو کلی این مصوبه پرداخت این افراد نتوانستند جوابی روشن و منطقی و منصفانه در سالهای گذشته دریافت کنند.
چندی بعد مصوبه خانه- باغ که به دنبال حداقل ساخت ساز و تغییر کاربری بناهای موجود در باغات بود، به عنوان راه حلی جایگزین در سال 98 مطرح گردید که نه تنها با طرح تفصیلی همخوانی نداشته بلکه منافع مالکان را نیز مدنظر قرار نداده است، چنانچه طبق آمارهای ارائه شده از سوی معاونت شهرسازی طی سال 99 هیچ مالکی برای دریافت پروانه ساخت در این پهنه ها اقدام نکرده است. بنابراین با از بین رفتن انگیزه لازم از طرف بخش خصوصی در نگهداری از باغات شهر تهران حیات و دوام این بخش گسترده از پوشش ارزشمند گیاهی شهر نیز به خطر افتاده است.
چنانچه دیده می شود نگاه نمایشی و تصمیم گیری سیاسی در برخورد با مدیریت شهرتهران مانند موصبه برج-باغ و غلط خواندن تمام دست آوردها و تصمیمات گرفته شده در دوره های قبل بدون درنظر گرفتن نقاط مثبت آن و سعی در برطرف کردن نقاط ضعف و منفی تنها منجر به ایجاد خسارات جبران ناپذیر بر پیکره شهر تهران و همچنین شهروندان می شود. تصویب و لغو مصوبات بصورت شتابزده باعث می شود گروه های مرتبط و وجوه مختلف یک تصمیم بصورت دقیق شناسایی نشده و بسیاری از شهروندان که مجموعه شهرداری و شورای شهر موظف به تامین منافع آنها می باشند بدون هیچ برنامه و تصمیمی رها شده و یا بسیاری از سرمایه های طبیعی شهر رو به ویرانی رود.
دوری از سوگیری سیاسی، نظارت بر اجرای صحیح قوانین، اصلاح نقاط ضعف مصوبات پیشین به جای لغو یکباره، ملزم کردن مالکان در حفظ باغات و همچنین ایجاد باغهای عمودی، بام ها، تراس ها و جداره های سبز میتوانست منجر به تقویت زیرساخت های سبز شهر تهران گردد، اما متاسفانه با پاک کردن صورت مساله نه تنها حیات باغات تضمین نگردید بلکه منافع و حقوق بخش زیادی از شهروندان تهرانی نیز مورد غفلت قرارگرفت.
