نقد

«مشکل» دارای شرایط نو بودگی و تکینگی است که وقتی به «مسئله» تبدیل می شود از پیش هرگز جوابی نداشته و در حال تبدیل شدن به یک «پرسش» است.

ناتوانی دانشگاه‌ها در اجرا طرح پژوهشی، پیامد غیرقابل انکار در تحولات پژوهشی دارد. چرا معاونت‌های پژوهشی دانشگاه ها در اجرای طرح های پژوهشی کاربردی ناتوان هستند؟

نادیده گرفتن انتخاب زنان به صورت جامع، به لحاظ کالبدی، بصری، فعالیتی، منظرین و همچنین اجتماعی در غالب موارد به دلیل عدم شناخت کافی از چنین مولفه هایی است.

یکی از چالش‌های اساسی در تدوین ضوابط عام استقرار ساختمان‌های بلند، به رابطه بین لزوم دارا بودن ساختمان بلند در شهرها بر اساس مساحت و جمعیت و نقش شهرهاست.

ترمیم این آمارهای جمعیتی بدون تغییر اساسی در نگرش به روستا و در سایۀ نبود برنامۀ طرح تحول در نهادهای بالادستی، میسر نیست.

عکسی رنگی با کادر افقی از جوانی فلسطینی گرفته شده که با یک دست، پرچم به دست گرفته و با دست دیگر مشغول سنگ انداختن با فلاخن است. در اطراف او دو خبرنگار با جلیقه‌های ضدگلوله و افراد دیگری مشاهده می‌شوند (تصویر۱). جوان بالاپوش خود را به کمر بسته و بالاتنۀ ورزیده‌اش در حال چرخاندن فلاخن با چهره‌ای مصمم است. ترکیبی که پیکرۀ داوود (ساختۀ برنینی هنرمند سبک باروک) را مانند است (تصویر2) و همۀ این‌ها بر پس‌زمینه‌ای از دود و یا گرد و غبار و زاویۀ عکاسی پایین به بالا، صحنه را حماسی می‌کند. حضور پرچم در تصویر و قرار گرفتن سنگ داخل فلاخن بر مرکز پرچم، نگاه مخاطب را به پرچم می‌کشد. نحوۀ به دست گرفتن پرچم، همان‌گونه که «لاله خلیلی» استاد مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه لندن در صفحۀ توییتر خود اشاره می‌کند مخاطب را به یاد نقاشی «آزادی ، مردم را هدایت می‌کند» دلاکروا می‌اندازد (تصویر۳). این عکس مربوط به جوان فلسطینی به نام عائد ابو امرو است که در اعتراض به محاصرۀ غزه از طرف نیروهای اسرائیلی، به سمت سربازان اسرائیلی سنگ می‌اندازد. عکس توسط مصطفی حسونا عکاس خبرگزاری آناتولی در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۸ گرفته شده است. دود موجود در پس‌زمینه نیز به خاطر به‌آتش کشیدن...

طرح بسته‌های تشویقی بافت فرسودۀ شهر تهران در بافت‌های واجد سه معیار ریزدانگی پلاک‌ها، ناپایداری سازه‌ای و عرض کم گذرها  به اجرا درآمده است. این بافت‌های شهری در مقطع زمانی خاص و بدون رعایت اصول سازه‌ای، معماری و شهرسازی شکل گرفته‌ و فاقد ارزش تاریخی هستند.  لذا ضرورتی برای حفظ و احیای آن در نظر گرفته نمی‌شود. پایین‌بودن کیفیت مسکن و عدم امکان حرکت آزادانۀ اتومبیل در این محدوده‌ها سبب شده تا ارزش مادی زمین و مسکن در این محدوده‌ها پایین باشد و افراد با پایگاه اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر، تمایل به سکونت در این محدوده‌ها دارند. همین مسأله می‌تواند تبعات اجتماعی به دنبال داشته باشد. مشخص است که این مشکلات و مشکلات دیگری همچون عدم امکان ورود اتومبیل‌های امدادی در مواقع ضروری و ناپایداری و تاب‌آوری ضعیف این بافت‌ها، اقدامی عاجل طلب می‌کرده که منجر به ارائۀ بسته‌های تشویقی ساخت‌وساز در این محدوده‌ها شده است. اما با نگاهی نسبتاً عمیق به بسته‌های تشویقی که برای این نوع از بافت‌ها پیشنهادشده می‌توان ردپایی از رویکرد مهندسی به حل مسأله را مشاهده کرد. به این معنا که بافت فرسوده دقیقاً همانگونه بشود که بافت‌های عادی هست! در مروری بر این اقدام عاجل می‌توان مشاهده کرد، قبول کسری پارکینگ و تعدد درب سواره در...

یکی از عواملی که منجر به تفاوت ادراک انسان‌ها از یک شرایط ثابت در فضای شهری می‌شود، حضور سایر شهروندان است. این حضور می‌تواند با کمیت و تعدد افراد حاضر در یک فضا ارزیابی شود و از سوی دیگر می‌تواند با اهداف مشترک و وجود روحیۀ جمعی حاکم بر یک فضا سنجیده شود. اما در مورد حس تعلق مکانی به نظر می‌رسد بیشتر از تراکم بالای جمعیتی، وجود اهداف مشترک و روحیۀ جمعی در یک مکان بتواند به حس تعلق بهتر بینجامد. کما اینکه مکان‌های بسیاری دیده می‌شود که دارای تراکم بالای جمعیتی هستند اما این تراکم لزوماً به افزایش حس تعلق نرسیده است و بالعکس. برای مثال در معابر پیاده مشاهده می‌شود تراکم بالای جمعیت در حال تردد، با نوع فعالیت اجباری، نمی‌تواند هم‌افزایی مثبتی از نظر اجتماعی و به تبع حس تعلق در پی داشته باشد. بررسی وضعیت حس تعلق مکان در میدان آزادی شهر تهران میدان آزادی شهر تهران، میدانی است یادمانی، وسیع و با خاصیت ورودی شهر که پذیرای اقوام مختلف کشورمان ایران و شهر تهران است. به عنوان یک فضای شهری بسیاری از مسافران تازه‌وارد به شهر تهران در این میدان توقف می‌کنند و با یادمان جزیره میانی میدان عکس یادگاری می‌گیرند؛ اما این مسافران...

امروزه مهم‌ترین تغییر نگاه در طرح‌های شهری مربوط به تغییر نگاه از « شهرسازی برای مردم» به «شهرسازی با مردم» است. به عبارت ساده‌تر بدون حضور مردم، طرح‌های شهری تحقق‌پذیر نخواهد شد. این نکته‌ای است که در تمامی دنیا دربارۀ آن اتفاق نظر وجود دارد. در تعاریف بین‌المللی در زمینۀ توسعۀ پایدار، انسان به عنوان محور توسعه در نظر گرفته شده است و بدون وجود انسان توسعۀ پایدار شهری معنایی ندارد. لذا با توجه به نقش انسان در طرح‌های مذکور بایستی نحوۀ درگیری مردم ذی‌نفع در تمامی موارد مد نظر قرار گرفته شود. با اینکه چندین دهه از بکارگیری طرح‌های شهری در کشور ما می‌گذرد،کماکان سناریوی مشخصی جهت درگیری مردم ذی‌نفع در طرح‌های شهری اتخاذ نشده است. هنوز جلسات طراحی با حضور متخصصین وکارفرمایان دولتی و عمومی برقرار می‌شود و در نهایت شاید نتیجه به اطلاع شهروندان رسیده شود. اینکه شهروندان در طرح‌ها دخیل نیستند، می‌تواند به عنوان بزرگترین نقطۀ ضعف تمامی طرح‌های تهیه‌شده باشد. نظام برنامه‌ریزی بالا به پایین در کشور ما گویا قصد این را ندارد که جای خود را به نظام پایین به بالا بدهد و این حق مهم از تمامی شهروندان صلب شده است. به عبارت دیگر شهروندان نه تنها دخالتی در طراحی نداشته بلکه کاملاً...

بر اساس دستور شوراي فرهنگي دفتر مقام معظم رهبرى «بنياد معماري انقلاب اسلامي» موظف شد که در راستاي سند چشم‌انداز ١٤٠٤ چشم‌انداز پيشنهادي معماري ايران را نیز ارائه کند. بنياد معماري انقلاب اسلامي اين سند را در فاصله‌ای چهارساله تهيه و در مراسمي با عنوان «چشم‌انداز پيشنهادي معماري ايران» در تاریخ 28 مرداد نود و پنج رونمايي کرد. نابه‌سامانی و بی هویتی در معماری کشور منجر شد که رهبر معظم انقلاب در رأس نظام سیاسی کشور مستقیماً به این مسأله توجه اکید نموده و دستور تهیه برنامه مدونی را صادر نمایند که بتواند در جهت اصلاح معماری کنونی و دستیابی به معماری با مضمون و آشنا برای شهروند ایرانی مسلمان مثمر ثمر باشد: «ما اصرار داريم که معمارى‌ها مضمون داشته باشد چون معمارى محسوس‌ترين نماد زندگى است». توصیه رهبر معظم تکلیفی را بردوش جامعه معماری و شهرسازی کشور نهاد که تهیه این سند نیز در راستای همان توجیه می‌شود طبق نظر تهیه‌کنندگان چشم‌انداز، بنياد معماري انقلاب اسلامي براي توليد اين سند از همفکري نخبگان حوزۀ معماري و شهرسازي، متخصصان و مديران ارشد اجرايي بهره برده است؛ برگزاري ٣٠ نشست تخصصي و ارسال بيش از ٣٥هزار پرسشنامه براي متخصصان و سپس تحليل محتواي آن، به ٣ هزار صفحه محتواي آينده نگاري...