• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 10 تیر 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی نقد

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس

نظر آنلاین توسط نظر آنلاین
یکشنبه 14 بهمن 1397
در نقد, شهر, گردشگری
A A
0

در آذرماه ۱۳۹۶، با تصمیم پیروز حناچی، معاون فنی و عمرانی وقت شهرداری تهران، طرح اتصال پهنۀ ‌جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس به اراضی پارک جنگلی چیتگر به مسابقه گذاشته شد. این مسابقه به صورت محدود و با دعوت از ۲۹ گروه از مشاوران، در دو مرحله برگزار شد (برگزاری مسابقۀ طراحی پل دریاچۀ شهدای خلیج فارس به اراضی پارک جنگلی چیتگر،‌ ۱۳۹۶؛ اتصال دریاچۀ شهدای خلیج فارس به پارک چیتگر با ساخت پل،۱۳۹۶). اتصال مذکور در قالب یک پل روگذر، با عملکردی مشابه پل طبیعت، بناست دو مجموعۀ تفریحی را از روی پل حکیم به یکدیگر متصل کند تا «امکان دسترسی عابران پیاده و همچنین دوچرخه‌سواران به هر دو پهنۀ تفرج‌گاهی تسهیل شود» (فراخوان طراحی یک پل در منطقۀ چیتگر، ۱۳۹۶). حفظ اصول زیبایی‌شناسی شهری، حفظ هویت طبیعی،‌ تقویت جنبه‌های گردشگری، افزایش تعاملات اجتماعی و پیش‌بینی دسترسی‌های اضطراری و خدماتی و امدادی، قابلیت سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی و غیردولتی از طریق ایجاد جذابیت‌های اقتصادی در طرح، ایجاد فضاهای مناسب، مفرح و خاطره‌انگیز برای بهره‌گیری از دید و منظر دریاچه و بوستان جنگلی، از جمله اهداف مهم این طرح عنوان شده‌است (فراخوان طراحی یک پل در منطق چیتگر، ۱۳۹۶؛ حسینی، ۱۳۹۷). تعریف و به مسابقه‌گذاشتن چنین پروژه‌ای اقدامی بسیار مبارک در عرصۀ توسعۀ شهری است، اما فرآیند برگزاری و نحوۀ برخورد با موضوع، کاستی‌های فراوانی دارد. این موارد را می‌توان در شفاف‌نبودن مراحل برگزاری مسابقه، عدم امکان دسترسی عموم به اطلاعات و فرایند برگزاری مسابقه و مواجهۀ معمارانه با موضوعی با ماهیت منظر، خلاصه کرد.

مسابقه‌ای در این سطح و با این درجه از اهمیت، نیازمند یک پایگاه اطلاع‌رسانی مجزا، مدارک و اسنادی است که برای عموم قابل دسترس باشد. چنانچه اگر امروز عنوان مسابقه را گوگل کنید جز اطلاعاتی کلی چیزی به دست نمی‌آید. حتی اسامی گروه داوری مشخص نیست و تنها در جایی عنوان شده ‌است که «تیم داوران تقریباً همان افرادی بودند که در هیئت داوری پل طبیعت قرار داشتند» (توضیحات پیروز حناچی در مورد طرح برگزیدۀ مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ چیتگر، ۱۳۹۷). این درحالی است که امروز با جستجو در گوگل نمی‌توان تیم داوری مسابقۀ پل طبیعت را نیز یافت. تنها اطلاعات موجود در پایگاه‌های اینترنتی از فرایند مسابقه نیز، به این شرح است که در مرحلۀ نخست مسابقه در مجموع ۲۰ اثر به دبیرخانه تحویل داده شد که پس از انجام داوری در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷پنج اثر منتخب اعلام شده و به مرحلۀ دوم راه یافتند و در نهایت اثر برگزیده در تاریخ ۲۱ خردادماه ۱۳۹۷ معرفی گردید (نمایشگاه «مسابقۀ اتصال دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس به بوستان چیتگر» و نتایج مرحلۀ اول، ۱۳۹۷). البته اسامی پنج طرح برگزیده و طرح منتخب نیز مشخص‌اند و از طریق گروه‌های طراحشان می‌توان به آثار دست‌ یافت. اینکه این مشاوران با چه معیارهایی انتخاب شده‌اند و بر مبنای چه برنامه‌ای طراحی کرده‌اند نیز روشن نیست.

در دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس و پارک جنگلی چیتگر ما با ویژگی‌های منظری، از مسائل اکولوژیکی و زیرساختی گرفته تا مسائل بصری و هویتی مواجهیم. اما در تعریف مسئلۀ مسابقه به هیچ‌یک از این موارد پرداخته نشده ‌است، جز تعابیر کلی چون توجه به دید و منظر، حفظ هویت طبیعی، زیباشناسی و از این دست. شاید در پشت پرده، این مسائل مطرح شده باشند که به دلیل عدم شفافیت و اطلاع‌رسانی صحیح امروز قابل بازیابی نیستند و نتایج مسابقه نیز بیانگر ضعف در تعریف پروژه به‌عنوان یک پروژه با ویژگی‌های منظر است. با توجه به اهداف کلی مطرح‌شده در پایگاه‌های خبری که خلاصۀ آن در پاراگراف نخست آمده ‌است و با مراجعه به پنج طرح منتخب، غلبۀ رویکرد فرمی و کالبدی معمارانه مشخص است. قطعاً تک‌تک این پنج طرح ویژگی‌های مثبت و منحصر به فردی دارند اما فقدان کل‌نگری رویکرد منظرگرا که سیستم اکولوژیکی_انسانی را توأمان با یکدیگر لحاظ کند، در تعریف مسابقه و به تبع آن در طرح‌های منتخب مشهود است. دبیر هیأت داوران مسابقه، پروژه منتخب، طرح ارائه شده از سوی مهندس «آرش مظفری» را چنین توصیف می‌کند: «طرح برتر مسابقه شامل یک دستگاه پل دایره‌ای‌شکل و همچنین یک چرخ و فلک عظیم‌الجثه است، پل به لحاظ ارزش‌های زیباشناختی تداعی‌کنندۀ سایه چرخ و فلک بر زمین است و این سازه‌ها در عین مدرن‌بودن، واجد برخی ارزش‌های معماری ایرانی هستند؛ چراکه طراح، سازه‌های خرپای پل و همچنین چرخ و فلک را تبدیل به یک هندسه جذاب ایرانی کرده‌است. موقعیت مکانی اجرای پروژه به خوبی در این طرح دیده‌ شده ‌است و ترکیب پل کریدور‌شکل و چرخ و فلک مرتفع، حس حرکت و سکون را به‌صورت توأمان به بازدیدکنندگان القا می‌کند» (مقصدی دیگر برای گردشگری در تهران، ۱۳۹۷). رویکرد منظرگرا در هیچ کجای این تعریف نمی‌گنجد.

در راستای تمایز قائل‌شدن میان رویکرد منظرگرا و رویکرد معمارانه (کالبدی)، معماری همواره در جبهۀ فرم، فاصله، بصری و فیگوراتیو بودن ایستاده ‌است. این رویکرد عموماً امپریالیستی، خودرأی، هدف‌محور، خودبینانه، اقتدارگرایانه و مقاوم در برابر تغییر و اصلاح است. در مقام مقایسه، یک رویکرد منظرگرا، مبتنی بر جامعه است. ساخت را با مدیریت، توسعه را با حفاظت، و تفکر فضایی را با تفکر فرایند محور، ترکیب می‌کند. طراحی فرم را با طراحی تجربه ترکیب می‌کند. این رویکرد اساساً ریشه در مفهوم زمین دارد، به معنای زمین و مردم. در این چارچوب، منظر به‌عنوان یک مفهوم با تعریف ایستا نیست. بلکه فضایی استدلالی را برای همکاری‌ها و حتی یکپارچگی علمی و عملی پیشنهاد می‌دهد. اما این‌که چگونه عملیاتی می‌شود وابسته به هر پروژه و مشارکت‌کنندگان آن متغیر خواهد بود.

شفافیت و اطلاع‌رسانی از مرحلۀ تصمیم‌گیری در رابطه با برگزاری چنین مسابقه‌ای قطعاً از خطاهای تعریف و برنامه‌ریزی مسابقه می‌کاست. در چنین موضوعاتی با ماهیت‌های چندگانه و چند دیسیپلینی واجب است که نظرات تخصص‌های مختلف به دقت لحاظ گردد. چنانچه در تعریف موضوع مسابقه با توجه به ماهیت آن، رویکرد منظرگرا و ویژگی‌های منظری پروژه، لحاظ می‌گردید و اهداف، معیارها و اجزایش برای شرکت‌کنندگان روشن می‌شد، شاهد طرح‌هایی به مراتب متفاوت‌تر بودیم. ضمن اینکه با ورود این رویکرد به عرصۀ تصمیم‌گیری ممکن بود گروه‌های دعوت شده به مسابقه نیز تفاوت می‌یافتند. ضمن اینکه سازوکار مناسبی برای اطلاع‌رسانی، دریافت بازخوردها و مشارکت ذی‌نفعان در فرایند برنامه‌ریزی و طراحی لحاظ نشده ‌است.

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس
تصویر۱. دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس. مأخذ: (http://www.eskannews.com)

 

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس
تصویر۲. برندۀ مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس، دفتر شاخۀ تجربی کلان‌شهر، آرش مظفری. مأخذhttps://www.instagram.com/p/BltGvS-Hs96

 

 

منابع و مآخذ

  • برگزاری مسابقۀ طراحی پل دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس، به اراضی پارک جنگلی چیتگر، پایگاه خبری اسکان، ۱۳۹۶.http://www.eskannews.com. (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).
  • اتصال دریاچۀ شهدای خلیج فارس به پارک چیتگر با ساخت پل، شهرنوشت، ۱۳۹۶ . قابل دسترس درhttp://shahrnevesht.tehran.ir/ArticleId/30571/1396-12-2-103314 (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).
  • فراخوان طراحی یک پل در منطقۀ چیتگر، تین‌نیوز، ۱۳۹۶.https://www.tinn.ir/fa/tiny/news-157627. (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).
  • حسینی، ن.، ۱۳۹۷. جزئیات طرح اتصال پهنه جنوبی دریاچه خلیج فارس به بوستان چیتگر. خبرگزاری مهر،  https://www.mehrnews.com/news/4349594/. (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).
  • توضیحات حناچی در مورد طرح برگزیدۀ مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ چیتگر، ایران آنلاین، ۱۳۹۷. قابل دسترس در ion.ir. (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).
  • نمایشگاه «مسابقه اتصال دریاچه شهدای خلیج‌فارس به بوستان چیتگر» و نتایج مرحلۀ اول، ۱۳۹۷. URL MemarNews.com. (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).
  • مقصدی دیگر برای گردشگری در تهران، همشهری‌آنلاین، ۱۳۹۷. http://www.hamshahrionline.ir/news/410510. (تاریخ مراجعه: ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۷).

 

 

 

بیشتر بخوانید

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

برچسب ها: دریاچه خلیج فارسشهرداریگردشگری
نوشته قبلی

خانۀ مسافر نیازمند تشکیل جامعۀ صنفی برای حفاظت از منافع ذی‌نفعان

نوشته‌ی بعدی

سازمان گردشگری در شهرداری تهران

نظر آنلاین

نظر آنلاین

مطالب مرتبط - Related Post

احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
نقش نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه در مدیریت شهری

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

دوشنبه 30 خرداد 1401

کاستی نظریه نحو فضا در ارتباط با مولفه‌های محیطی

رویکرد های موازی در رشته شهرسازی

گردشگری، فرهنگ و تحقق سلامت معنوی

بهره برداری های شتابناک در پروژه های شهری

نوشته‌ی بعدی
سازمان گردشگری در شهرداری تهران

سازمان گردشگری در شهرداری تهران

ابعاد هویتی_ واژگانی نقش به عنوان مولفه‌ای معنوی- نمادین در خلق نقوش ایرانی- اسلامی

ابعاد هویتی_ واژگانی نقش به عنوان مؤلفه‌ای معنوی_نمادین در خلق نقوش ایرانی_اسلامی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

2
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

پنج‌شنبه 9 تیر 1401
احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
قرائت منظر شهری

قرائت منظر شهری

یکشنبه 5 تیر 1401
با رخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

چهارشنبه 1 تیر 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم