امروزه جنبش پیاده‌مداری که هدف آن بازیابی و توسعۀ فضاهای پیاده در سطح شهرها و به‌رسمیت‌شناختن و اولویت قائل‌شدن برای عابرین پیاده به عنوان عناصر درجه اول شهری است؛ به یکی از محورهای برنامه‌ریزی و طراحی شهری بدل شده است. به ویژه با آغاز هزارۀ سوم ضرورت رویکرد مجدد به حرکت پیاده به عنوان سالم‌ترین، اقتصادی‌ترین و پویاترین روش جابه‌جایی و حمل‌و‌نقل درون شهری مورد توجه جدی کارشناسان و مدیران امور شهری قرار گرفته است (فیضی و همکاران،۱۳۹۱). مدیران شهری و مسئولین در ایران نیز سعی کرده‌اند که از این قافله عقب نمانده و با این جنبش همراه باشند و شهرهای ایران را به سوی پیاده‌مداری سوق دهند که اگر روی پایتخت ایران به عنوان نمونه تمرکز کنیم پیاده‌راه‌هایی نظیر ۱۷ شهریور، کوچه مروی، ۳۰تیر و … در تهران ساخته شد و هم چنان این جنبش سنگ‌فرش‌کردن کف خیابان‌ها و محدودیت عبور سواره ادامه دارد. اما آیا پیاده‌مداری به معنی انجام تعدادی اقدام فیزیکی و جدایی ترافیک سواره از پیاده است؟

رکود اقتصادی از پیامدهای ساختن پیاده‌راه ۱۷ شهریور، منبع: سایت صاحب خبر

باز هم اگر روی یکی از پیاده‌راه‌های تهران متمرکز شویم و پیاده‌راه ۱۷شهریور را در نظر بگیریم با وجود گذشت نزدیک به یک دهه از ساخت این پیاده‌راه که از ابتدا با مخالفت کسبه و اهالی مواجه شد، این پیاده‌راه هنوز هم مورد پذیرش کسبه و اهالی قرار نگرفته است و حتی به زعم کسبه آن‌ها را به خاک سیاه نشانده است! ۵ سال پس از احداث این پیاده‌راه، در سال ۱۳۹۵با اعتراض و مخالفت شدید مردم قسمت‌هایی از این خیابان به روی خودروها باز شد. در حقیقت جنبش پیاده‌مداری تبدیل شد به سیکل باطل تبدیل خیابان به پیاده‌راه و پیاده‌راه به خیابان! علاوه بر آن به گفتۀ حبیب‌زاده از اعضای سابق شورای شهر تهران «پس از اجرایی‌شدن این پروژه، ارزش‌ واحدهای مسکونی این محله پایین آمده و بسیاری خانه‌های خود را فروخته و یا اجاره داده‌اند. از این‌رو منطقۀ مسکونی این محله به مناطق خاصی از جمله مکان تجمع معتادان تبدیل شده که به گفتۀ ساکنین بعضاً خانه‌های این منطقه را به صورت ساعتی در اختیار معتادان قرار می‌دهند» (مهرنیوز، بازبینی شده در شهریور ۹۷).  این‌ها همه به این معناست که پیاده‌راه‌سازی صرف، اثر مثبتی بر شهر و کیفیت زندگی مردم ندارد.

با بررسی این نمونه کاستی‌های سیاست پیاده‌راه‌سازی به جای پیاده‌مداری مشهود می‌شود در حقیقت برداشتی که مدیران شهری از پیاده‌مداری دارند صرفاً به پیاده‌راه‌سازی محدود شده است. در صورتی که پیاده‌مداری تنها یک رشته اقدامات کالبدی نیست که با سنگ‌فرش‌کردن و بستن راه خودرو‌ها بتوان آن را محقق کرد، بلکه برای تحقق پیاده‌مداری علاوه بر پیاده‌راه‌سازی عوامل دیگری چون حیات اقتصادی، مکث‌پذیر بودن و نفوذ‌پذیری بافت، بهترشدن اوضاع زیست‌محیطی و بهبود سیمای ظاهری شهر باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم یک شهر پیاده‌مدار و سرزنده داشته باشیم.

منابع

• فیضی، محمدجواد، رجبی، آزیتا و حسینی، یاسمن، بازشناخت جنبش پیاده‌مداری در پایداری فضاهای متراکم شهری، نشریۀ مدیریت شهری: پاییز و زمستان ۱۳۹۱، دورۀ ۱۰، شمارۀ ۳۰، صص ۱۷۹-۱۹۳.
• پیشنهاد بازگشایی پیاده راه ۱۷شهریور به صورت فاز بندی، خبرگزاری مهر، ۲۰ خرداد ۱۳۹۷