• آرشیو
  • نویسندگان
پنج‌شنبه 13 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر منظر آیینی

منظر محرم تهران 1399، تقویمی یا وجودی؟

امیر هاشمی‌زادگان نویسنده: امیر هاشمی‌زادگان
سه‌شنبه 25 شهریور 1399
در منظر آیینی, منظر
A A
0

منظر محرم امسال در تهران، به سبب شیوع ویروس کرونا و محدودیت ‌های بهداشتی مربوط به آن، متفاوت است. منظر محرم امسال فاقد دسته‌ های عزاداری به ‌صورت کاروان است. امسال نوحه ‌ها، سیاه‌ پوشی ‌ها، نذری‌ ها و بسیاری از نشان ‌های دیگر به شکل متفاوتی باید اجرا شوند. در این شرایطِ متفاوت، اینکه شهرداری تهران بابت کم‌ کاری احتمالی در سیاه ‌پوش کردن شهر نقد شود قابل ‌طرح است. ولی پرسش این است که هیات ‌ها در مواجهۀ با این فقدان سیاه‌پ وشیِ کاروانی چه می ‌کنند؟ آیا آنها راه دیگری دارند که شهرداری باید از آن خط بگیرد و فراتر از افزایش پارچه ‌های سیاه به کار گیرد؟

می ‌توان گفت امسال بیش از گذشته، فعالیت ‌های شهرداری برای منظر محرم فراتر از «برنامه» نیازمند «ایده» است. چون امسال «فازِ» مسئله تغییر کرده است و نه صرفا «اندازه‌ های» آن. ایده باید بتواند محتوای جامعه را بیان کند. ایده تخیل برانگیز است و می ‌تواند راه را برای تصویرسازی و فهم، که فراتر از دانستن است، باز ­کند. یعنی ایده است که می ‌تواند منظر را نه تقویمی (Chronological) بلکه وجودی (Kairological) گرداند. امسال می‌ توان دید که هیات‌ ها نشان ‌های عزاداری خود را به‌طور بارزی نه «تقویمی» بلکه «وجودی» اختیار کرده ‌اند.

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

در نگاه تقویمی، زمان/مکان دارای توالیِ خطیِ گاهشمارانه فرض می ‌شود. مصداق این نگاه در منظر شهر و عَلَمِ کاروان ‌ها را می ‌توان حضور پررنگ تمثیل امام حسین (ع) فقط در کربلا سوار بر اسب به‌ صورت اسطوره ‌ای دانست. یعنی در نگاه تقویمی تمرکز بر بازنماییِ همان واقعه بزرگ در زمان و مکان خودش به‌صورت یک منظرۀ مستقل در منظر شهری است که نتیجه آن تأمین سیمایی عاشورایی برای شهر است. نقص این نگاه در این است که همین «برنامه» را می‌ توان برای مثلا زمانِ دیگری نیز انجام داد. درواقع فهمِ اینجا و اکنونیِ مخاطب از مکان/زمانِ تکینیِ زندگی‌اش در آن کمک رنگ است. در نگاه وجودی، زمان/مکان روی هم تا می ‌خورند و هم ‌زمان حاضر و زنده می‌ شوند. مصداق این نگاه را می ‌توان تمثال حضور هم زمان/مکان شهید حاج قاسم سلیمانی و یارانش به شکل در آغوش کشیده شدن ایشان توسط امام حسین و شهدای متعدد جوانِ همراه ایشان روی بنرهای هیات­ ها دانست. برای هیات ‌های امسال بیش از هر زمان دیگری واقعه کربلا صرفا تقویمی در تاریخ نیست، بلکه هم‌اکنون حاضر است.

منظر محرم تهران 1399، تقویمی یا وجودی؟
تصویر 1: راست: وجود عناصر اینجا و اکنونی در یک هیات. چپ: فقدان عناصر اینجا و اکنونی در تابلوهای شهرداری.

بنابراین آنچه در فعالیت های شهرداری نباید مغفول ماند توجه به این نکته است که خلافِ سیما، که تداعی‌ کنندۀ مسائل و منظرۀ مستقل از انسان است، منظر یعنی جدایی ناپذیریِ جهانِ مادیِ زندگی و فهم انسان. از این‌رو به‌تبع، در منظر همیشه باقی‌ مانده ‌ای مرسل (در حال آمدن یا ظاهر شدن) باید توسط معماران‌منظر دریافت شود که امرِ نامتناهی را آشکار می ‌کند. آن امر مرسل در منظر محرم امسال نه با صرف افزایش سیاه‌ پوشی بلکه با نمایش اینجا و اکنونی بودن دادخواهی امام حسین (ع) در ملت ایران قابل به کلام درآوردن است. این به کلام درآوردنِ «نه ظالم و نه مظلوم» بودن امام حسین (ع) در عناصرِ منظر اینجا و اکنونی تهران آن «ایده»ای است که می ‌تواند سیاه ‌پوشیِ منظر محرم 1399 را از حالت تقویمی به وجودی تغییر دهد. در نگاه وجودی، آرش کمان‌گیر، رستم، کوروش و امام حسین (ع) یک داستان در شاهنامه یا واقعه‌ ای که گذشته نیست. شهید سلیمانی و یارانش از همین منظومه در شکل امروزی ‌اش هستند که جانشان را برای ملتی که نظامِ ظالم و مظلومی رایج در جهان را برنمی‌ تابد فدا کردند و این وجهِ غیرتقویمی به چشمِ غیر‌ِ منظری قابل ‌فهم نیست. منظرِ وجودی باید بتواند فراتر از پرداختِ سیما، این پیوستارِ تاریخی به معنای تا خوردنِ زمان/مکان انباشتۀ سرزمینی را نمایش دهد و به دیده آورد. بنابراین خلافِ سیما، این به کلام درآوردن وجه منظرین محرم است که می ‌تواند در برابر انتزاعی‌کردنِ تاریخ به شکلِ سیری تقویمی و منفعل کردن آن به شکل موزه ‌ای و جاکن‌ شده از زمان/مکان مقاومت کند.

درنتیجه آنچه فراتر از سیاه ‌پوشی تقویمی لازم است، پرورش نگاهِ اینجا و اکنونی به عاشورای حسینی است. آن «ایده» ای که شهرداری تهران فراتر از «برنامه» باید در فعالیت ‌های منظر شهری تهران به کار گیرد به کلام درآوردن و اجرای این سخن فردوسی است:

فریدون فرخ فرشته نبود                     زعود و ز انبر سرشته نبود

به داد و دهش یافت آن نیکویی       تو داد و دهش کن فریدون تویی

برچسب ها: برداشت از پیشینه‌هارویکرد منظرینزمان مکان وجودیطراحی منظر معاصر
نوشته قبلی

توضیحاتی پیرامون پروژه «معماری منظر خیابان حافظ» شیراز

نوشته بعدی

خیابان شهریار؛ قربانی تصمیم مدیریت شهری در تعریف پروژه

امیر هاشمی‌زادگان

امیر هاشمی‌زادگان

دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
خیابان شهریار؛ قربانی تصمیم مدیریت شهری در تعریف پروژه

خیابان شهریار؛ قربانی تصمیم مدیریت شهری در تعریف پروژه

مشکل اصلی در رویکردهای پیاده مدار مدیریت شهری تهران (نمونه موردی: میدان‌گاه هفت‌تیر)

مشکل اصلی در رویکردهای پیاده مدار مدیریت شهری تهران (نمونه موردی: میدانگاه هفت تیر)

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم