• آرشیو
  • نویسندگان
شنبه 13 خرداد 1402
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر

الگوی برنامه ریزی غربی، عامل نادیده گرفتن کوه در برنامه های شهری ایران

بابک داریوش نویسنده: بابک داریوش
جمعه 17 اردیبهشت 1400
در منظر, منظر شهری
A A
0

چرا کوه در برنامه ریزی شهری ایران به عنوان یک طبیعت در نظر گرفته نمی شود؟

کوه در برنامه ریزی شهری ایران دارای کاربری مشخصی نیست و به عنوان یک عارضه و از جنس زمین در نظر گرفته می شود. کاربری آن می تواند هر چیزی باشد به جز کاربری مشخص کوه یا طبیعت. چنانچه در فضای عمومی کوه درخت کاشته شود کاربری آن فضای سبز است و اگر در فضای دارای مالکیت باشد می شود باغ و …. این درحالیست که بسیاری از شهرها و روستاهای ایران در دامنه یا مجاورت کوه شکل گرفته اند.

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

تاکید بر فضای سبز و کاشت درخت، از الگوهای برنامه ریزی غربی وارد ادبیات علمی ایران شده و در حال حاضر حفظ فضای سبز و توسعه آن به عنوان یک اصل در برنامه ریزی محیطی ایران جا افتاده است؛ چون شاخص سرانه فضای سبز، به عنوان یکی از عوامل موثر در رابطه انسان و طبیعت و میزان طبیعی بودن شهرها مورد استناد قرار می گیرد. اصرار شهرداران شهرها بر کاشت درخت با هدف بالابردن سرانه فضای سبز در بخش های غیرقابل دسترس شهروندان، مثل شیب تند کوه و یا کنار اتوبان ها، تاییدی بر این ادعا است.  

تئوری باغ شهر و در ادامه آن تئوری شهرهای بیوفیلیک از همان الگوهایی هستند که عیار شهرهای ما را مشخص می کنند و شهرداری ها دوست دارند بر اساس شاخص های این تئوری ها، نمره قابل قبولی کسب کنند و با آن پز بدهند!

الگوی برنامه ریزی غربی، عامل نادیده گرفتن کوه در برنامه های شهری ایران
تصویر 1: نادیده گرفتن کوههای عظیم تهران و کاشت درخت کنار اتوبانهای این شهر

در حالی که ایرانیان به واسطه هوش محیط زیستی شان می دانستند که رابطه عاقلانه با طبیعت چگونه است و درخت ها را جایی می کاشتند که ضرورت داشته. در حیاط خانه ها و باغ ها درخت مثمر می کاشتند و در کنار جوی های آب، مراکز محلات و فضاهایی که مردم بتوانند از آن استفاده کنند درخت سایه دار می کاشتند.

در تعاریف همان تئوری های غربی آمده که کاشت درخت به علت ارتباط شهروندان و طبیعت صورت می گیرد اما مساله نادیده گرفته شده در مورد کوه این است که کوه هم طبیعت است و دیدن و حضور در آن، احساس نیاز انسان به طبیعت را تامین می کند. در کوه همانند فضاهای سبز، تمایل به ورزش کردن بیشتر است و نوستالژی و تعاملات اجتماعی در آنجا بهتر شکل می گیرد. حتی به لحاظ ویژگی های کالبدی و همچنین هویت و تاریخ کوهها در ایران، این عنصر طبیعی در هویت بخشی به ایرانیان موثرتر از فضای سبز است.  لذا  می توان گفت کوه در برنامه ریزی های شهری ایران نادیده گرفته شده است.

به نظر می رسد دانشگاهیان در این غفلت از کوه در برنامه ریزی های شهری، مقصر هستند، چون آنها الگوهای غربی را وارد ادبیات علمی و حرفه ای ایران کرده اند و ظاهرا الگوبرداری ها در خصوص شهرهای عمدتا کوهستانی ایران به درستی صورت نگرفته و این الگوها منطبق بر اقلیم ایران نبوده اند.

البته اینگونه معضل ها صرفا متعلق به ایرانیان نیست و هر از چند گاهی از کشورهای جهان سومی و یا در حال توسعه شنیده می شود که قصد دارند کاری کنند کارستان! مثلا کویر و صحرایشان را به جنگل تبدیل کنند.

این در حالی است که ایرانیان ساکن کوهپایه در گذشته، رابطه ای معقول و کل نگر با کوه داشتند و توانسته بودند از مواهب کوه به درستی بهره مند شوند. در حال حاضر هم به نظر می رسد الگوهای رابطه فعلی شهر و کوه می تواند مانند گذشتگان بر پایه نگاهی کل نگر به این عنصر عظیم چند بعدی، بازتعریف شوند و مورد استفاده قرار گیرند. اگر هم قرار است الگوبرداری از غرب باشد بهتر است از الگوی شهرهای کوهستانی یا کشورهای کوهستانی پیشرفته استفاده کنیم که شباهتشان با شهرهای عمدتا کوهستانی ما بیشتر هستند؛ شهرهایی مثل کیوتو در ژاپن، لوزان در سوئیس و یا گرنوبل در فرانسه.

برچسب ها: الگوی برنامه‌ریزیبرنامه‌های شهری ایرانطبیعتکوه
نوشته قبلی

مبانی نظری فلسفی، چشم اسفندیار پژوهش هنر در ایران

نوشته بعدی

فلسفه سفر و گردشگری؛ مفهومی فراموش شده در نظام آموزشی مدارس

بابک داریوش

بابک داریوش

عضو هیات علمی موسسه پژوهشی شیخ بهایی

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
فلسفه سفر و گردشگری؛ مفهومی فراموش شده در نظام آموزشی مدارس

فلسفه سفر و گردشگری؛ مفهومی فراموش شده در نظام آموزشی مدارس

تطهیر «فرم»؛ شکل گرایی مذموم است نه فرمالیسم

تطهیر «فرم»؛ شکل گرایی مذموم است نه فرمالیسم

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم