در ایام کرونایی، موضوع طب اسلامی بارها مطرح شد. طبی که برخی آن را کامل و کافی می‌دانند و برای درمان کرونا به آن متوسل شده اند و برخی زیرساخت آن را زیر سوال برده اند. آیت الله جوادی آملی در صحبتی، نبوی و غیرنبوی بودن طب مورد بحث را زیرسوال می‌برند و کافی نبودن چند روایت تایید نشده را دلیل این موضع‌گیری می‌دانند. آیت الله مصباح‌یزدی نیز اسلامی بودن یک طب را منوط به آوردن مطلبی جدید از سمت پیامبر می‌دانند. از دیدگاه وی منقولاتی که در طب‌های قدیمی و باستانی، یونانی، هندی و.. وجود داشته‌است و توسط پیامبر یا اهل بیت نیز به گونه ای گفته شده‌است، نمی‌تواند ماهیت اسلامی پیدا‌کند. هر چند به نفع غیراسلامی بودن آنها نیز نمی‌توان رای صادر کرد.
از آنجا که پیامبر اسلام و امامان، در شان هدایت بشر دارای مرتبه بودند و تاکید بر مطالب فیزیکی در اولویت آنها نبوده، تاکید نکردن به مقوله‌های فیزیکی مثل طب، بهداشت یا حتی معماری، عیبی در دین و انجام وظایف آنها وارد نخواهد‌کرد. بنابراین هر جا از اسلامی بودن یک پدیده صحبت می‌شود، موکول بودن آن موضوع به پیامبر اسلام و بدیع بودن آن مدنظر است نه چیزی دیگر. اما دستاوردها و یافته‌های جوامع مسلمان در این مقوله چه خواهند شد؟ همانقدر که این جوامع تحت اثر علم یا سنت محلی به تولید پدیده‌هایی بپردازند که از درون جامعه اسلامی حاصل شده است، باز هم نمی‌توان اسم اسلامی را به آنها اطلاق کرد. هر چند به آنها غیر اسلامی هم نمی توان گفت.
در حوزه هنر و خلاقیت اصطلاحات متعددی از قبیل هنر اسلامی، معماری اسلامی، شهراسلامی و امثال آن به کار برده می‌شود که با شرایط ذکرشده برای اسلامی‌خواندن یک مقوله تکلیف بسیاری از آنها روشن می‌شود. پدیده‌ای را می‌توان اسلامی خواند که از سوی پیامبر (ص) ایجاد شده و جنبه بدیع و نوآورانه داشته باشد. در میان همه فنون هنرها، ساخت شهر واجد این دو شرط است؛ چه، پیامبر اکرم بعد از ورود به یثرب و اقامت چندساله، تغییرات ساختاری در آن شهر ایجاد کردند و نهایتا آن را مدینة‌النبی یا نماد تمدن نبوی خواندند.
لذا می‌توان گفت شهر اسلامی وجود دارد، چرا که دو شرط ذکر شده را داراست در حالی که وجود معماری اسلامی در هاله‌ای از ابهام است. شهر اسلامی هم گفتار و رفتار اختصاصی پیامبر را داراست و هم از دخالت های ایشان (که جنبه ی نوآورانه و بدیع داشته است) بهره برده است. در حالی که معماری به جای مانده (که به آن اسلامی نیز گفته اند)، مانند طب‌اسلامی ادعایی است که پیشینیان نیز به آن پرداخته‌اند و مقوله‌ای نوآورانه و بدیع از پیامبر به حساب نمی‌آید که البته به دلیل گفته شده، نقصی به پیامبراسلام وارد نمی کند.
یک پاسخ
سلام.
اطلاق نام بر یک سبک و یا دره و یا بخشی از یک موصوع عموما به دو حوزه قابل تفکیک است مشابهت ظاهری و مشابهت محتوی.
اطلاق عبارت اسلامی به آثار هنری می تواند اشاره به دوره تولید اثر و مقارنت آن با ظهور و نفود و تداوم حکومت مسلمانان داشته باشد و هم می تواند به تفکر و مبانی ای که اسلام آورده و وجه تمایز آن با سایر مکاتب است اشاره نماید.
به نطر بنده تدقیق چگونگی اسلامی دانستن ر موصوع نیاز به بیان هدف گوینده دارد.