پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
منو
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
  • چهارشنبه 5 مهر 1402 00:57
جستجو
Close this search box.
صفحه اصلی شهر مبانی شهر

نقص مفهوم حرکت در شهرهای امروز ایران

صبا سلطان‌قرائی نویسنده: صبا سلطان‌قرائی
شنبه 9 مرداد 1400
در مبانی شهر, شهر
A A
0

حرکت از مهم ترین مفاهیم شهرسازی است. در شهرهای امروز ایران تا چه میزان به مفاهیم حرکت پرداخته شده است؟ مفهوم حرکت در شهرهای ایران چیست و کیفیت حرکت و معیارها و ارزش هایش چیست؟

مفهوم حرکت از اساسی ترین مفاهیم در طراحی فضا است و نظریات متعددی در این باره توسط صاحب نظران ارائه شده است. از مهم ترین این نظریه ها نظریه حرکت طبیعی است. نظریه حرکت طبیعی توسط هیلیر و هانسون در سال 1984 میلادی مطرح شد که به روش چیدمان فضا و اهمیت تاثیر پیکره بندی فضایی بر روابط اجتماعی-اقتصادی در معماری و شهرسازی می پردازد.

بیشتر بخوانید - Read More

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

تئوری حرکت طبیعی بیانگر این است که پیکربندی عامل اصلی و اولیه حرکت است و بدون درک آن نمی توان حرکت پیاده یا توزیع جاذب های فضایی و یا به طورکلی ریخت شناسی شبکه شهری را درک کرد. بنابراین حرکت است که شكل شهر را تعریف می کند، همپیوندی و نفوذپذیري بیش از کاربري می تواند در جریان حرکت موثر باشد.

بنا به نظریه نحو فضا، عنصر اصلی موفقیت در طراحی فضای شهری توجه به کیفیت عنصر حرکت است. هر چه پیکره بندی فضا و جاذب های فضایی و عناصر معنایی فضا بیشتر باشد احتمال انتخاب مسیر حرکت بالا می رود. هر چه انتخاب مسیر حرکت بیشتر باشد این مسیر فضای موفق تری می باشد. بنابراین ویژگی های بصری و حرکت، مهم ترین عوامل درک فضای شهری می باشند. در این میان فضایی موفق است که مورد انتخاب مسیر حرکت قرار می گیرد.

بنابراین مفهوم حرکت صرفا عامل اتصال دو نقطه از شهر به هم نیست بلکه عنصر اصلی درک فضا است. با افزایش عناصر معنادار و هویت بخش فضا درک مطلوب تر و عمیق تری رخ می دهد. خاطره یا معنایی در ذهن مخاطب شکل می گیرد که بعد از ترک فضا همچنان نمود آن در ذهن فرد باقی است. این درک عمیق می تواند شناخت فرد از محیط شهری را بالا برد و عامل مطلوبیت فضای شهری است.

نقص مفهوم حرکت در شهرهای امروز ایران از دیدگاه نظریه حرکت طبیعی
تصویر 1: ویژ گی‌های بصری و حرکتی انسان. آ. انسان در مسیر خطی حرکت می‌کند و میدان دیدش محدود به محور دید و مخروطی پانزده درجه در پیرامون آن است. ب. تعاملات اجتماعی درون یک فضای محدب شکل ‌می‌گیرد ج. انسان با حرکت در محیط مصنوع میدان‌های دید متفاوتی را ‌می‌بیند. منبع (Vaghuan, 2007:208؛ همدانی گلشن،1394)

بنابراین از مهم ترین دلایل ناکارآمدی شهرهای امروز ایران نپرداختن به مفهوم اصیل حرکت است. مفهوم حرکت ابعاد گسترده ای دارد که متاسفانه در شهرهای امروزی فقط به مفاهیم سطحی آن پرداخته می شود. در سیستم شهرهای امروز ایران، حرکت مفهمومی عملکردی می باشد، که مسیری محوری برای انتقال بار ترافیک است و دسترسی میان دو نقطه مبدا و مقصد را بیان می کند. بنابراین مطلوبیت مسیر حرکت در سرعت انتقال است، هر چه سرعت انتقال و مقدار دسترسی بین نقاط شهر بیشتر باشد، حرکت بهتری تلقی می شود.

اما همان طور که اشاره شد این تعریف با تعریف نظریه حرکت طبیعی مغایر است. چرا که مفهوم حرکت به عنوان عامل اصلی درک فضا نادیده گرفته شده است. در این میان مفاهیم بنیادین حرکت که بعد معنا را به کالبد اضافه می کند از دست رفته اند. اگر بخواهیم تغییری در جهت ارتقاء کیفیت مسیرهای حرکت شهرهای امروز صورت گیرد باید ریشه تعریف حرکت و ارزش های حرکت مطلوب را بازنگری کنیم.

برچسب ها: ادراکحرکتحرکت طبیعینحو فضا
نوشته قبلی

ضرورت طرح تاب آوری برای فضای جمعی در اقلیم گرم و مرطوب

نوشته بعدی

نقدی بر پروژه کوه پارک مشهد

صبا سلطان‌قرائی

صبا سلطان‌قرائی

دکتری معماری، مدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز و دانشگاه آزاد تبریز

مطالب مرتبط - Related Post

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

شنبه 18 شهریور 1402
در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

پنج‌شنبه 9 شهریور 1402

واکنش به زمزمه جابجایی بازار تهران/ سید امیر منصوری: جراحی قلب تهران یک ضرورت خطرناک است

واکاوی علل به سرانجام نرسیدن وعده ساخت 4 میلیون مسکن در گفت و گوی بازار نیوز با سید امیر منصوری؛

نشست تخصصی «شهرسازی روی آب» 1 شهریور برگزار می شود

بهترین زمان سفر به چابهار در ماه های مختلف بر اساس پژوهش محققان

نوشته بعدی
نقدی بر پروژه کوه پارک مشهد

نقدی بر پروژه کوه پارک مشهد

اثرات مقصدها بر گردشگری

اثرات مقصدها بر گردشگری

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *