پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

منظر شبانه در تهران؛ ظرفیت‌ها و ضرورت‌ها

سند طرح جامع تهران (مصوب ۱۳۸۶) با توصیف و تبیین چشم‌انداز تهران به عنوان شهری «جهانی»، «شاداب»، «سرزنده» و «امن» پشتوانۀ حمایت قانونی لازم برای تحقق زندگی شبانه در شهر را فراهم کرده و به نوعی بر لزوم تبدیل پایتخت به شهری ۲۴ ساعته در کلاس جهانی تأکید کرده است. بنابراین ضرورت وجود یک برنامه‌ریزی جامع برای تداوم حیات و منظر شبانه تهران ، باید هم مدنظر مدیریت شهری و هم مورد توجه کارشناسان مسائل شهری قرار گیرد.

با مروری بر ادبیات موضوع در شهرهای دنیا، می‌توان دریافت که زندگی شبانۀ شهری در حال تجربۀ نوعی «برندسازی» در فضا برای افزایش جذابیت فضاهای شبانه است. «الکساندر» چهار نکتۀ اساسی را برای ترغیب زندگی شبانه و مدیریت منسجم آن ذکر می‌کند: «توزیع متناسب فضاهای فعال شبانه در سطح شهر»، «تخصیص فعالیت مناسب به فضاهای شبانه»، «تجهیز فضاهای شبانه با خدمات مناسب» و «تأمین امنیت فضا». همچنین می‌توان به جنبه‌های اقتصادی فعالیت‌های شبانه در فضاهای شهری نیز اشاره کرد.

بنابراین می‌توان دغدغده‌های مدیریت مطلوب منظر شبانه را دو بعد «عینی-کالبدی-کارکردی» و «ذهنی-روانی-ادراکی» دسته‌بندی کرد. مهم‌ترین مؤلفه‌های فرهنگی- آیینی اثرگذار در مدیریت منظر شبانه شهری در تهران و در بعد عینی-عملکردی-کارکردی شامل زیبایی کالبد و نورپردازی مناسب، تنوع فعالیتی، حمل‌ونقل (سهولت دسترسی)، اقتصاد فضای شبانه، امنیت کالبدی فضای شبانه و در بعد ذهنی-روانی شامل تأمین حس امنیت در فضا، پاسخگویی به پتانسیل‌های ادارکی-هویتی فضای شبانه است.

منظر شبانه در تهران ارزیابی ظرفیت‌ها و ضرورت‌ها

دست‌یابی به یک الگوی مدیریتی مطلوب برای ادارۀ منظر شبانه شهر تهران مستلزم پاسخگویی مناسب به نیازهای کاربران فضاهای شبانه (شهروندان) و نیز رفع دغدغه‌های مدیریت شهری است. از ارزش‌های افزودۀ ناشی از ارتقای منظر شبانه شهری تهران در بعد اجتماعی می‌توان به ارتقای عدالت اجتماعی، کاهش فشار و استرس ناشی از کار روزانه، ارتقای وجهۀ شهر تهران در مقیاس ملی و افزای میزان دسترسی به کاربری‌ها و تسهیلات اجتماعی نام برد. اما در بعد اجتماعی نیز ارزش‌هایی چون افزایش سرزندگی فرهنگی، تقویت حس مکان نزد شهروندان و «همه‌شمول‌تر» شدن فضای عمومی به شهر افزوده می‌شوند. از بعد اقتصادی نیز فوایدی چون شکل‌گیری و گسترش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های شبانه و در نتیجه بهبود روند اشتغال‌زایی، کاهش هزینه‌های تحمیل‌شده به خزانۀ عمومی مدیریت شهری از طریق ایجاد حوزه‌های اقتصادی پررونق و کاهش هزینۀ سفرهای درون‌شهری در طول روز شامل شهر می‌شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *