در روزهای گذشته، اظهار نظرهای بسیاری از سوی مسئولین مختلف دربارۀ حیات شبانه در فضای مجازی و رسانه‌های مختلف منتشر شده است. در همین راستا نظرآنلاین پای صحبت شهرزاد مهدوی کنش‌گر اجتماعی نشسته است:

نظرآنلاین : زندگی شبانه یا زیست شبانه در نظر شما چه تعریفی دارد؟

شهرزاد مهدوی: از این فرصت می‌توان برای بازآفرینی در مرکز شهر بهره برد.

هم‌اینک نیز تهران خواب ندارد و زندگی در آن بیست‌و‌چهار‌ساعته در جریان است، اما در رفت‌و‌آمد سواره در خیابان‌ها یا دورهمی در خانه‌هایی که بیشتر به اقشار پردرآمد تعلق دارد. خانواده‌های کم‌درآمد و میان‌درآمد که امکانات و فضاهای اختصاصی افرادِ مرفه را ندارند و روز را به کار یا تحصیل مشغولند، مایل‌اند شب را از آپارتمان‌های تنگ خود بیرون بزنند و به دور از ازدحام ترافیکی در فضای شهری وقت بگذرانند.

زندگی شبانه به اقتصاد شهری و توسعۀ مشاغل هم رونق می‌بخشد و استفادۀ بهتر از زیرساخت‌های موجود را امکان‌پذیر می‌سازد. در شرایط رکود اقتصادی کنونی و بیکاری گستردۀ جوانان، زندگی شبانه تحرکی اقتصادی به بار خواهد آورد و از این فرصت می‌توان برای بازآفرینی در مرکز شهر بهره برد. اقتصاد شهری فقط به خرید و مصرف خلاصه نمی‌شود و فعالیت‌های فرهنگی، هنری، ورزشی و آموزشی را هم در برمی‌گیرد. ساعاتی که فعالیت‌های متعارف تعطیل می‌شوند فرصتی برای فعال‌سازی پیاده‌روها برای دست‌فروشی، کافه‌های خیابانی و هنر خیابانی فراهم می‌شود.

نظرآنلاین : به غیر از امنیت، چه بایدهای دیگری برای عملی‌شدن زندگی شبانه وجود دارد؟

شهرزاد مهدوی : سامان‌دادن به زندگی شبانه دارای دو جنبۀ برنامه‌ای و مدیریتی است؛ از بُعد برنامه‌ای، مکان‌یابی فضاهای شهری مناسب برای زندگی شبانه باید صورت گیرد. تمرکز فعالیت‌های سازگار با زندگی شبانه، خیابان‌ها و میدان‌های یادمانی و پیاده‌روهای وسیع‌تر معمولاً در مراکز شهری فراهم است. تأمین روشنایی و امکانات حمل‌و‌نقل همگانی نیز در این فضاها لازم است تدارک دیده شود.

در زیست شبانه باید به عوامل بازدارنده مانند سروصدا، بوی غذا، ازدحام جمعیت و رفت‌و‌آمد خودروها هم توجه کرد که برای محله‌های کاملاً مسکونی ایجاد مزاحمت می‌کند. از جنبۀ مدیریتی، افزون بر ملاحظات امنیت محیطی، لازم است رویه‌ای برای صدور مجوز فعالیت در شب تدوین شود و فعالیت‌های سیار و بی‌مکان هم ساماندهی شوند. آنچه در مدیریت زندگی شبانه اهمیت دارد، پیش‌برد تدریجی این برنامه، دریافت بازخوردها، اصلاح روش‌ها و گسترش آرام آن به فضاهای همگانی بیشتر است.

نظرآنلاین :  نگاه به زندگی شبانه در فرهنگ ایرانی آیا سابقه‌ای دارد؟

شهرزاد مهدوی : ایرانی‌ها و به خصوص تهرانی‌ها از دیرباز به علاقه‌مندان زندگی شبانۀ شهره بوده‌اند. کیفیت بهتر هوا در شب، التهاب کمتر در محیط شهر، دسترسی آسان‌تر به مرکز و کانون‌های فعالیت، به گفتۀ بسیاری، تهران را شب‌ها زیباتر و زیست‌پذیرتر می‌کند. باید بپذیریم که زندگی شبانه مفهوم و شیوه‌ای امروزی در شهرهای بزرگ و متراکم برای بهره‌گیری از امکانات خدماتی و فضای شهر در ساعات آرام‌تر است، اما نباید از شهرهای جهانی الگوبرداری کرد. بلکه لازم است هویت و فرهنگ زندگی شبانه را از آنِ خود کنیم.

برای نمونه، چند سالی است که در ماه رمضان شاهد فعالیت واحدهای پذیرایی، ورزشی و سینماها از افطار تا سحر هستیم، همین رویه را می‌توان در دیگر ماه‌های سال تداوم داد و به تدریج به الگوی ایرانی زندگی شبانه متناسب با رفتار اجتماعی و فرهنگی و تنوع فعالیت‌ها و  شخصیت فضاهای شهری دست یافت. حضور آسوده و امن مردم در خیابان، میدان و بوستان، هم‌پیوندی و تعلق آنها به شهرشان را بهبود می‌بخشد.

نظرآنلاین : به نظر شما، چرا دیدگاه مسئولین نسبت به این موضوع نامناسب است؟

شهرزاد مهدوی : مسئولان باید به مردم اعتماد کنند. خاطرمان باشد که تا چندی پیش بوستان‌های شهری ما محصور بودند و در شب تعطیل می‌شدند؛ از زمانی که شهردار وقت این شهامت را به خرج داد تا نردۀ اطراف پارک‌ها را بردارد و استفادۀ خانواده‌ها از آنها را شبانه‌روزی کند، اتفاق خاصی نیفتاد و رضایت شهروندان را جلب کرد.

معمولاً نگرانی مسئولان از زندگی شبانه در دیگر شهرهای جهان، مصرف الکل در بارها و کلوب‌های شبانه و بدمستی پس از خروج از این اماکن است که این نگرانی در کشور ما موضوعیت ندارد. هم اینک نیز تأمین امنیت شهر در شب‌ها وجود و اهمیت دارد، حضور خانواده‌ها و چشم ناظر در فضای عمومی همواره این ضریب امنیت محیطی را بالا می‌برد.