• آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 14 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر منظر اکولوژیک

از آزادی سازی نوار ساحلی دریای خزر تا توانمند سازی منظر آسیب دیده اکولوژیکی

سروین الهی نویسنده: سروین الهی
پنج‌شنبه 5 اسفند 1400
در منظر اکولوژیک, منظر
A A
0

آزادسازی نوار ساحلی دریای خزر

آیا با توجه به پسروی آب دریای خزر، آزادسازی مناطق ساحلی تصرف شده تا مرز قانونی (حداقل ۶۰ متر از ساحل مبنی بر از آخرین نقطه پیشرفتگی آب در سال ۱۳۴۲) کفایت می کند؟ آیا برای چگونگی پاک سازی نوار ساحلی از پسماندهای ساختمانی آتی  حاصل از تخریب و احیای طبیعی منظر آسیب دیده پس از رهاسازی، دور اندیشی شده است؟

اگرچه آیین‌نامه اجرایی ماده (63) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مصوب 1383، با هدف ساماندهي سواحل، بر اقداماتی مشتمل بر تعيين و آزادسازي حريم، استقرار مديريت يكپارچه سواحل، ضوابط و استانداردهاي زيست محيطي تاکید داشته و كليه وزارتخانه ها و مؤسسات دولتي را موظف کرده بود تا پايان برنامه، عقب نشيني 60 متری از دريا (مبنی بر آخرین نقطه پیشرفتگی آب در سال ۱۳۴۲) انجام پذيرد، اما متاسفانه این قانون به صورت کامل اجرا نگردید.

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

تا آنجا که در بهمن ماه سال 1400 دستور «آزادسازی مناطق ساحلی تصرف شده تا مرز قانونی (حداقل ۶۰ متر از ساحل)» به اعضای هیات دولت ابلاغ گردیده است.

دریای خزر به واسطه موقعیت استراتژیک، آب به نسبت شیرین و ویژگی های منحصر به فرد خود نقش بسزایی در منظر اکولوژیکی در سطح منطقه و حتی ملی دارد، که به عنوان مثل می توان به تنوع پوشش گیاهی و جانوری، مناظر و جنگل های طبیعی و همچنین توسعه اقتصادی منطقه به واسطه  پتانسیل های گردشگری آن اشاره کرد.

حریم یا پهنه ساحلی به عنوان عرصه عمومی و میراث اکولوژیکی که محل تلاقی آب و خشکی است همواره به واسطه شاخص بودن و مطلوبیت محیطی و منظر طبیعی غنی آن، با بالاترین تقاضا برای تصاحب زمین مواجه بوده است. پهنه ساحلی دریای خزر نیز از این موضوع مستنثی نبوده و در سال های گذشته با رونق ساخت و ساز و بالا رفتن قیمت های زمین، تصرف اراضی مستحدث ساحلی این دریا افزایش داشته است.

 بنا به اظهارات رییس مرکز پژوهشی حوضه اقلیمی خزر، دریای خزر در دهه های اخیر به علت تغییرات اقلیمی، فعالیت‌ های انسانی و سایر مداخلات با عقب نشینی های مستمر مواجه بوده است. چنانچه سرعت پس روی آب دریای خزر نسبت به سال‌های گذشته افزایش چهار برابری داشته است. به بیانی ساده «عقب نشینی دریا بیرون آمدن خشکی از زیر آب دریا را در پی دارد».

آنچه که در در ذهن متبادر می گردد این است که با توجه به «پسرفت آب دریای خزر و تغییرات خط ساحلی و بیرون آمدن بخشی از زمین زیر دریا»، آیا در نظر گرفتن حریم ثابت 60 متری که مبنای آن از آخرین نقطه پیشرفتگی آب در سال ۱۳۴۲ بوده است، می تواند اهداف مورد نظر از آزادی سازی سواحل را با توجه به شرایط کنونی محیط زیست منطقه و آسیب های وارده به آن تامین نماید.

از سویی دیگر بسیاری از مسئولان و مدیران شهری به ویژه در سال های اخیر نگرانی خود را درخصوص دفع فاضلاب و پساب‌ها و افزایش آلودگی های ناشی از فعالیت های صنعتی، کشاورزی و انسانی در دریای خزر اعلام کرده اند و دبیر انجمن ژئوپولتیک ایران «تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست را از چالش های مهم دریای خزر» دانسته است.

با توجه به حجم بالای ساخت و ساز در نوار ساحلی و نزدیکی آن به دریا و لزوم تخریب و آزاد سازی این عرصه اکولوژیکی عمومی، چگونگی روند تخریب، جمع آوری و پاکسازی نخاله های ساختمانی اهمیت فراوانی دارد. چرا که رها شدن نخاله های ساختمانی نظیر بتن، شیشه، فلزات آهنی و یا ضایعات سایر مواد فراوری شده که دارای مواد شیمیایی خطرناک نظیر آزبست و سرب هستند.

حتی در میزان بسیار محدود و ناچیز و همچنین چگونگی فرآیند تخریب در پهنه ساحلی می تواند موجبات ورود مواد مضر به چرخه طبیعت به ویژه آب دریا را فراهم کرده و تهدید جدی برای سلامت محیط زیست، آبزیان و نهایتا انسانها به عنوان جزیی لاینفک از آن را به بار آورد.

با توجه به ماهیت پویا و زنده نوار ساحلی و تغییرات مستمر اکولوژیکی و اقلیمی، پسرفت و یا پیشرفت های دریا، به نظر می رسد در تهیه هر گونه دستورالعمل در خصوص پاکسازی نوار ساحلی و محدودیت ساخت و ساز، شناخت و تعیین مناطق متفاوت در نوار ساحلی به واسطه موقعیت خاص اکولوژیکی و پهنه بندی نوار ساحلی با توجه به شرایط محیطی و بومی با بهره گیری از اطلاعات به روز و دانش روز (مانند تکنولوژی سنجش از دور ماهواره) ضروری است.

در نظر گرفتن «حریم پویا مبتنی بر ویژگی های اکولوژیکی و محیطی» به جای در نظر گرفتن حریم ثابت و تعیین صرفا یک عدد و متراژ بدون در نظر گرفتن اتفاقات پیرامونی، می تواند نقش مهمی در رسیدن به اهداف مورد انتظار ایفا نماید.

بدیهی است با توجه به ضرورت آزاد سازی این عرصه اکولوژیکی و طبیعی عمومی، و حجم بالای تخریب ساختمانی در مجاورت دریا، رها شدن بقایای نخاله های ساختمانی در پهنه ساحلی می تواند یکی از تهدیدهای اصلی این موضوع باشد. لذا چگونگی پروسه و روند تخریب، جمع آوری و پاکسازی نخاله های ساختمانی از محل، دوراندیشی و ارائه برنامه های راهبردی و اجرایی دقیقی را پیش از آغاز طرح می طلبد.

شایان ذکر است پس از تخریب و جمع آوری نخاله های ساختمانی، رها کردن منظر آسیب دیده، پاسخ مناسب نبوده و احیای طبیعی منظر آسیب دیده پهنه ساحلی در راستای توانمند سازی و حفاظت زیست محیطی منطقه باید در دستور کار قرار گیرد.

از آزادی سازی نوار ساحلی دریای خزر تا توانمند سازی منظر آسیب دیده اکولوژیکی
تصویر ۱: تصویر هوایی از لبه ساحلی دریای خزر ، منبع :Google Earth
برچسب ها: آزادی سازی نوار ساحلیتوانمند سازی منظر آسیب دیدهدریای خزرمنظر اکولوژیکی
نوشته قبلی

برنامه تحقق پذیر اجتماعی-اقتصادی؛ حلقه مفقود طرح مصوب ایرانی-اسلامی محله نفرآباد

نوشته بعدی

مروری کوتاه بر پنج سند جایکا برای کاهش ریسک زلزله تهران

سروین الهی

سروین الهی

پژوهشگر دکتری معماری و طراحی شهری دانشگاه تکنولوژی سیدنی

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
مروری کوتاه بر پنج سند جایکا برای کاهش ریسک زلزله تهران

مروری کوتاه بر پنج سند جایکا برای کاهش ریسک زلزله تهران

اکوتوریسم و نظریه امکان گرایی

اکوتوریسم و نظریه امکان گرایی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم