• آرشیو
  • نویسندگان
چهارشنبه 19 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر مبانی شهر

واژه‌شناسی خیابان با روش نحو فضا

صبا سلطان‌قرائی نویسنده: صبا سلطان‌قرائی
دوشنبه 8 اردیبهشت 1399
در مبانی شهر, شهر, منتخب, یادداشت
A A
0

واژه خیابان ذهن‌ها را متوجه مفهومی عملکردی می‌کند، که صرفاً رابط دو نقطه کارکردی شهر است. امروزه نقش خیابان به صورت محوری عبوری برای انتقال ترافیک سواره تعریف می‌شود. بنابراین هر چه سرعت انتقال و مقدار دسترسی آن بیشتر باشد خیابان بهتری تلقی می‌شود. اگر این ویژگی را با فاکتورهای نحو فضا عنوان کنیم، در واقع هر چه آیتم هم‌پیوندی و اتصال بیشتر و آیتم عمق کم‌تر باشد، خیابان بهتری داریم. اما این مفهوم و ارزش‌گذاری خیابان خوب مغایر با معنای خیابان قبل از خیابان کشی‌های دوران پهلوی می‌باشد.
خیابان در تمدن ایران واژه‌ای اسطوره‌ای است که بر اساس حضور مقدس آب، منظرسازی شده است. خیابان بعد از منظر قدسی، در دوران صفوی تداعی منظر آیینی و اجتماعی است. در دوران قاجار مفهوم غربی و مدرن خیابان کم‌کم ریشه انداخت و در زمان پهلوی خیابان کاملاً نقش عملکردی گرفت و ارزش‌های معنایی خود را از دست داد.

واژه‌شناسی خیابان با روش نحو فضا
محله خیابان با قدمت صفویه و خیابان‌کشی‌های جدید در تبریز

نحو فضا (چیدمان فضا یا اسپیس سینتکس) به عنوان روشی برای تحلیل روابط توپولوژیک فضا و پیکره‌بندی آن مورد استفاده است. در این روش با تعریف خطوط محوری که طولانی‌ترین خط دسترسی و دید در مسیر است، نقشه خطوط محوری ترسیم شده و چهار فاکتور هم‌پیوندی، اتصال، عمق و کنترل برای تحلیل نقش عملکردی خیابان قبل و بعد از خیایان‌کشی دوران پهلوی بررسی می‌شود. خیابان‌های جدید دارای هم‌پیوندی زیاد، عمق کم و کنترل و اتصال بیشتر هستند. از این رو خيابان‌ها از لحاظ فضایي، هم‌شکل و هم‌ارزش با ميزان تنوع فضایی کمتری هستند. بنابراین بی‌دلیل نیست که همه مسیرها و گذرها را با نام واحدی (خیابان) نامیده می‌شوند. اما خیابان‌ها (مسیرها) قبل از خیابان‌کشی دارای هم‌پیوندی‌های متفاوت (متناسب با سلسله مراتب عرصه نیمه خصوصی تا عرصه عمومی، بازار بیشترین هم‌پیوندی)، عمق زیاد (سلسله مراتب مسیر)، اتصال و کنترل متفاوت (محلات مختلف) هستند. بنابراین شاهد خیابان‌ها با ویژگی‌ها، نقش‌ها و ارزش‌های مختلفی هستیم که نمی‌توان همه را با یک نام واحد (خیابان) نامید. مطالعه متون نیز گواه این ماجراست. چرا که واژگان متعدد مانند شاهراه، شاه کوچه، دالان، پهنا، سو، گذرگاه، بن باز، بن بست، کوتار، کوچه پس کوچه، کوچه آشتی‌کنان، خیابان و غیره گواه نقش‌های متفاوت و معانی متفاوت آنها هستند.
از دید نحوی و عملکردی، خیابان فضایی اجتماعی است که با الگوهای مختلف حرکت، مطابق با پیکره‌بندی است. نحوه خیابان‌کشی و ساختار پیکره‌بندی آن تأثیر مستقیم، در نحوه حرکت و شناخت افراد از شهر دارد. بنابراین خیابان الگویی برای نحوه رفتار و زندگانی افراد هست. بشر به واسطه زبان و اندیشه، رفتار می‌کند؛ نمی‌توان گفت اول واژه‌هایی که به این مسیرها اطلاق می‌شدند از بین رفتند یا به واسطه خیابان‌کشی‌ها اول مسیرها از نقش و ارزش خود تهی شدند و سپس واژه‌ها در ذهن مردم رنگ باختند. به هر حال خیابان، مفهوم واژه و ‌نقش و ارزش خود را در کالبد شهر و ذهن‌ها گم کرده است. گم شدن نقش ارزشی و معنایی خیابان، گم شدن بخشی از زندگیمان است.

بیشتر بخوانید - Read More

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

برچسب ها: خیاباننحو فضانقش خیابان
نوشته قبلی

رویکرد کمیته نما؛ کالبدی یا هویتی؟!

نوشته بعدی

زیبایی در باغ معاصر ایرانی

صبا سلطان‌قرائی

صبا سلطان‌قرائی

دکتری معماری، مدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز و دانشگاه آزاد تبریز

مطالب مرتبط - Related Post

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

دیپلماسی فرهنگی خواهرخواندگی شهرهای ایران در روابط بین الملل

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

The Line،رویای بلندپروازانه فرار از مرگ

نوشته بعدی
زیبایی در باغ معاصر ایرانی

زیبایی در باغ معاصر ایرانی

گردشگری و مدیریت اوقات فراغت تهران، رهاشدگان در مسیر اتفاقات

گردشگری و مدیریت اوقات فراغت تهران، رهاشدگان در مسیر اتفاقات

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم