• آرشیو
  • نویسندگان
دوشنبه 10 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر

ریشه ­های اقتدارگرایی مدیریت شهری ایران در حوزه سیما و نتایج آن

رضا کسروی نویسنده: رضا کسروی
جمعه 31 اردیبهشت 1400
در منظر, منظر شهری
A A
0

نظریات ­روز برنامه ­ریزی برای شهر در ایران از کدام سیما سخن می­ گویند و مدیریت شهری تهران به دنبال کدام سیمای شهری است؟

 میزان مداخله مدیریت شهری در شهر را می ­توان متاثر از نظریه ­های برنامه ­ریزی برای شهر در سه دسته کلی خلاصه کرد:

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

  • عدم مداخله به معنای پیروی محض از سیاست بازار آزاد.
  • برنامه ­ریزی به ­عنوان جایگزین بازار و کنترل همه تحولات که درواقع در نقطه مقابل نوع اول است.
  • مجاز بودن اقلی از مداخله در حیطه ­ای که بازار آزاد صلاحیت تدبیر آن را ندارد.

در نوع اول، هیچ کنترلی وجود ندارد و سودآوری معیار مطلوب است و شهر مطلقا غیر منتظره. گسیختگی و آشفتگی منظر و فقدان نظام روشن در سازمان فضایی مشخصه این نوع شهر است. در نوع دوم از مداخله، میزان دخالت، حداکثری است و چیزی به دست تصادف سپرده نمی ­شود و شهر کاملا منتظره است. در مورد نوع سوم به نظر می ­رسد امروزه به طور کلی در حوزه نظر، درباره مقبولیت اقلی بودن دخالت و مردود بودن برخورد حداکثری در شهر وفاق نسبی وجود داشته باشد و مسئولان هم در این باره به صورت لسانی درباره مبانی آن همدلی نشان می ­دهند. درباره دلایل آن  هم به طور خلاصه می ­توان به روح زمانه و حق انتخاب از میان نظام ‌های متفاوت و مجموعه ارزش ‌های متفاوت برای انسان این عصر اشاره کرد..

 اما تناقض مشهودی در این­باره در کشور ما وجود دارد که دامنه آن به ساحت سیمای شهری هم کشیده می ­شود. در ایران علیرغم پذیرش انتخاب به عنوان یک حق در ساز و کار اداره شهر از جمله از راه ایجاد پارلمان شهری و …، در موقع تدقیق موضوع و تعیین ساحت و میزان مداخله مبتنی بر حق که از نوع حداقلی است، به طور واضح گرایش زیادی در مدیریت شهری به سمت تبدیل این نوع از مداخله به نوع حداکثری دیده می ­شود، گویی که هر اندیشه تکثرپذیری که وارد ساز و کار مدیریت می ­شود در نهایت به گونه ­ای به صورت دستورالعمل اجرایی در می ­آید که طعم تکثرگریزی به خود می ­گیرد (تصویر 1). به نظر می ­رسد دلایل تاریخی این گرایش خودآگاه یا ناخودآگاه را می ­توان ناشی از امتزاج دو پایه فرهنگی ایران معاصر به شرح ذیل توضیح داد:

ریشه ­های اقتدارگرایی مدیریت شهری ایران در حوزه سیما و نتایج آن
تصویر 1: در مدیریت شهر تهران اندیشه مبتنی بر حق انتخاب در عمل به سمت تکلیف گری سوق می­یابد. عکس: بهار نیوز

ما همچنان میراث بر جهان ­بینی دوران سنت هستیم. در جوامع سنّتی تصور بر این است که نظام حکومت یک «وضع طبیعی» دارد. وظیفه و تکلیف اشخاص این است که وضع طبیعی درست را تشخیص دهند و طبق آن عمل کنند. فکر عدم امکان و عدم جواز تغییر، همان تفکری است که هرجا پیدا شود «تکالیف» را بر مصالح و مفاسد واقعی دائمی مبتنی می ‌کند. امروزه حاکمیت شهری ما نخواسته یا نتوانسته از بالانشینی چشم بپوشد و همچنان تکلیف ­گری می­ کند. در موضوع سیمای شهری تهران شاهد هستیم که سازمان زیباسازی شهرداری تهران که در حوزه عمل بهسازی و ساماندهی نما و منظر میدان بهارستان و خیابان انقلاب را در دستور کار خود داده و تابلوهای سر درب مغازه ها را بازپیرایی کرده از همین موضع تکلیف­ گری با سیمای شهر برخورد می ­کند و مجالی برای بروز تفاوت در نما به کاربری ­های متفاوت نمی دهد (تصویر 2).

ریشه ­های اقتدارگرایی مدیریت شهری ایران در حوزه سیما و نتایج آن
تصویر 2: یکسان سازی تابلوها در طرح بهسازی و ساماندهی نما و منظر خیابان انقلاب عکس: مسعود شهرستانی، باشگاه خبرنگاران پویا

مدرنیسمی که وارد ایران شد قرائتی حداکثری از مدرنیته ارائه می ­داد و به تبع آن شهر مدرن معاصر می ­بایست محیطی باشد تقریبا قابل پیش ­بینی که همه­چیز در آن تعمدا منتظره است. فقدان غیر-منتظرگی به این دلیل است که شهر مدرن به­دقت برنامه ­ریزی­ شده تا بدون اینکه چیزی از قلم بیفتد، همه چیز سر جای خودش باشد. شهرسازی مدرن از زمان پیدایش، بر مبنای خردگرایی علمی، تمامیت­ گرایی، اقتدارگرایی، توسعه صنعتی و کمیت­ گرایی استوار گردید لذا سیمای شهری هم از همین قبیل خواهد بود. اما تجربه تاریخی نشان داده که این رویکرد به دلیل حداکثری بودن تقریبا در هیچ­ جایی قرین توفیق نبوده و خروجی آن جز بروز تنش در منظر شهر نیست. در نمونه موردی تهران، نادیده­گرفتن زمینه و حق انتخاب از سویی و فشار بازار و نیز اتکای مدیریت شهری بر درآمد برآمده از فروش تراکم از سوی دیگر، سیمای شهر را رو به آشفتگی می ­برد (تصویر 3).

ریشه ­های اقتدارگرایی مدیریت شهری ایران در حوزه سیما و نتایج آن
تصویر 3: اگر از نظرگاهی نسبتا بلند به تهران نگاهی بنگریم با منظره ای از ساختمان هایی نامتجانس روبرو می ­شویم. این منظره برآیندی است از جدال ضوابط یکسان ساز طرح تفصیلی با زمینه. عکس: خبرگزاری جمهوری اسلامی

به نظر می ­رسد سازگاری بخش­هایی از سنت ما در تلازم با قرائت تمامیت­ خواه مدرنیسم وارداتی که با زمینه در تناقض جدی است در کنار کالایی شدن ساختمان، مسیر دشواری را پیش روی سیمای شهر ایرانی قرار داده ­است. شاید خروج از این وضعیت مستلزم تمرین حق­ مداری در حوزه سیما و پذیرش تکثر و در نتیجه تجدید نظر در اسناد مدیریت شهری تمامیت خواه باشد.

برچسب ها: تکلیفحقسیما
نوشته قبلی

گیاهان راه نجات فضاهای گمشده شهری خواهند بود.

نوشته بعدی

وجوه تاریک لغو مصوبه برج-باغ

رضا کسروی

رضا کسروی

دکتری معماری منظر، طراح معماری در مهندسین مشاور

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
وجوه تاریک لغو مصوبه برج-باغ

وجوه تاریک لغو مصوبه برج-باغ

تعدد اهداف و گزاره های همیشه درست در تبلیغات انتخاباتی!

تعدد اهداف و گزاره های همیشه درست در تبلیغات انتخاباتی!

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • پربازدیدترین
  • پربحث ترین
  • آخرین مطالب
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

7
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

3
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
تأثیر روند رشد و توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

تأثیر روند توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

جمعه 29 مهر 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401
راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم