پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

مجسمه‌های مشاهیر

اهمیت بازگرداندن جایگاه «انجمن آثار ملی» در سفارش ساخت مجسمه‌های مشاهیر

ردپای پاسخ این پرسش که چرا مطالبه برای ساخت مجسمه‌های مشاهیر کمرنگ‌تر شده و مانند گذشته کیفیت ندارد را شاید بتوان با مرور تاریخچۀ ساخت این‌گونه مجسمه‌ها پیگیری کرد. اگر ساخت مجسمه‌های مشاهیر را به دو مقطع زمانی پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن تقسیم کنیم به نظر می‌رسد یکی از دلایل کیفیت مجسمه‌های پیش از انقلاب نقش انجمن آثار ملی به عنوان متولی اصلی مجسمه‌های مشاهیر باشد که علاوه بر دغدغۀ سفارش و نصب آثار در فضای شهری، بر آفرینش چهرة افراد براساس مطالعات و منابع تاریخی اصرار می‌ورزید. در مقابل در دهۀ۷۰ که سرآغاز مجدد ساخت مجسمه‌های مشاهیر بوده نقش انجمن آثار ملی که در این دوران به انجمن مفاخر ملی تغییر نام داده نادیده گرفته می‌شود و صرفاً شهرداری و سازمان زیباسازی شهر تهران به عنوان متولیان آثار مطرح می‌شوند.

ابعاد هویتی_ واژگانی نقش به عنوان مولفه‌ای معنوی- نمادین در خلق نقوش ایرانی- اسلامی

ابعاد هویتی_ واژگانی نقش به عنوان مؤلفه‌ای معنوی_نمادین در خلق نقوش ایرانی_اسلامی

هنر ایرانی- اسلامی آکنده از معنا، روایت و باورهایی است که با مفاهیم معنوی پیوند خورده و در عرصه هنرهای تجسمی، هنرمندان خلاق با استناد به این مفاهیم، عرصه بداعت را در نوردیده و نقوشی را خلق نموده‌اند که رویکردی معنوی- نمادین دارد. واژه یا واژگان به عنوان “عنصری مجرد”، دارای کثرت‌های مختلفی است که توانسته ناقل معناها و روایت‌های مختلف در عرصه هنر به ویژه هنر سنتی باشد. واژه “بداعت” به معنی نوآوری و ویژه انسان که این صفت- واژه را از خداوند به عاریه گرفته، را در ساحتی مقدس با عنوان ” خلقت” می‌توان بهترین نمونه برای گستردگی عرصه و ابعاد هویتی- واژگانی به عنوان مولفه‌ای برای خلق اثر برشمرد. پیغمبر (ص) فرمود خداوند انسان را از روی صورت خود خلق کرد: “خلق الله آدم علی صورته”. صورت در این جا به معنی شباهت کیفی است زیرا انسان دارای قوایی است که مظاهر هفت صفت خداوند (حیات، علم، اراده، قدرت، سمع، بصرو کلام) است. واژه یا واژگانی که خود به عنوان بعد “ماهیتی” در شکل‌گیری اثر و همچنین به عنوان حاملان معانی، در کنار بیان “هویتی”، تداوم‌بخش مسیر خلق اثر هستند. به بیان دیگر، مفاهمه فیزیکی و متافیزیکی، نوع کلمه و جریان‌بخشی ذهن در تداعی معانی، جهانی از

صفحه اصلی

سازمان گردشگری در شهرداری تهران

نشست «تأسیس سازمان گردشگری شهرداری؛ هم‌افزایی یا تفرق» با سخنرانی سیدمحسن امامی، مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سعید شرف‌دوست، مدیر گردشگری و بافت تاریخی منطقه، الهام فخاری، نائب‌رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران و با مدیریت سعید شفیعا، عضو هیأت علمی پژوهشکدۀ نظر، ۹ بهمن ماه در گالری نظرگاه برگزار شد.

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس

در آذرماه ۱۳۹۶، با تصمیم پیروز حناچی، معاون فنی و عمرانی وقت شهرداری تهران، طرح اتصال پهنه‌جنوبی دریاچه شهدای خلیج‌فارس به اراضی پارک جنگلی چیتگر به صورت محدود و با دعوت از ۲۹ گروه از مشاوران به مسابقه گذاشته‌شد. اتصال مذکور در قالب یک پل روگذر، با عملکردی مشابه پل طبیعت، بناست دو مجموعه تفریحی را از روی پل حکیم به یکدیگر متصل سازد تا «امکان دسترسی عابران پیاده و همچنین دوچرخه‌سواران به هر دو پهنه تفرجگاهی تسهیل شود». تعریف و به مسابقه گذاشتن چنین پروژه‌ای اقدامی بسیار مبارک در عرصه توسعه شهری است، اما فرایند برگزاری و نحوه برخورد با موضوع، از کاستی‌هایی چند رنج می‌برد. این موارد را می‌توان در شفاف نبودن برنامه و مراحل برگزاری مسابقه، عدم امکان دسترسی عموم به اطلاعات و فرایند برگزاری مسابقه، و مواجهه معمارانه با موضوعی با ماهیت منظر، خلاصه کرد که سبب‌شده طرح‌های منتخب بیشتر معرف ویژگی‌های کالبدی بوده و از ماهیتی فرمال برخوردار باشند.

زنانگی مولفه فراموش شده در شهرسازی
نقد
نظر آنلاین

زنانگی ، مؤلفۀ فراموش‌شده در معماری و شهرسازی امروز

هنگامی که سخن از جنسیت و فضا به میان می‌آید سؤال این است که آیا فضا جنسیت دارد؟ جواب این سؤال دیگر مشخص شده است. تأثیر متقابل جنسیت و فضا بر یکدیگر به این معناست که همان‌گونه که تأثیرات جامعه و فرهنگ بر فرد می‌تواند هویت جنسیتی وی را شکل دهد، فرد تأثیر‌یافته نیز می‌تواند بر فضای اطراف خود تأثیر گذاشته و از آن تأثیر بگیرد. رابطۀ بین جنسیت و فضا که امروز تحت نام فمنیسم و جغرافیا شناخته شده است از درون جغرافیای صنعتی و روابط بین طبقات اجتماعی سر برون آورده است. بحث جنسیت و فضا وجه تشابه بسیاری با مسألۀ نژاد (به عنوان غیر) دارد. همان‌گونه که یک مهاجر در برخی فضاهای شهری و خاص طرد می‌شود، زنان نیز در برخی از مکان‌ها جایی نداشته و رفتار همان غریبه با آن‌ها می‌شود. همان‌گونه که نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل می‌دهند، نحوۀ ارائۀ الگوهای آن‌ها برای حضور در جامعه و فضاهای عمومی بسیار پر اهمیت است. در آثار معماری ایرانی تأثیرات جنس و جنسیت مشاهده می‌شود، برای مثال در معماری نواحی مرکزی ایران و به خصوص در اقلیم گرم و خشک معماری درون‌گرا علاوه بر تطبیق با اقلیم، نقش دفاعی و الگوی تاریخی، به تفکیک جنسیتی

صفحه اصلی
نقد
نظر آنلاین

گردآوری رویا؛ صحنه‌آرایی آرزوها در عکس آرتور ترس

عکس با کادر مربع پسرکی تفنگ‌به‌دست را در داخل تلویزیونی قدیمی و پشت صفحۀ بدون شیشۀ تلویزیون سیاه و سفید به نمایش در آورده است. تلویزیونی فرسوده در فضایی که در آن هیچ شیء فرسودۀ دیگری دیده نمی‌شود، بر روی تپه قرار دارد. انگاری تلویزیون روی تپه رها شده است. تصویر از دو بخش اصلی تشکیل شده است. دو سوم پایین کادر نمای یک تلوزیون فرسوده و یک پسر بچه تفنگ‌به‌دست که در داخل آن نشسته است و در بخش دوم یک سوم بالای کادر نمای ساختمان‌ها، ماشین‌ها و زندگی مدرن را منعکس می‌کند. آرتور ترس[1] عکاس این عکس است و عنوان عکس فریمی از مجموعه گردآوری رویا است. عكاس كودك را در قاب تلویزیون از كار افتاده همراه با سلاحی در سال ۱۹۷۲صحنه آرایی می‌کند. دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰دوران طلائی عكاسان خبری به شمار می‌آید كه مجلات مهمی همچون لایف و پیکچر پست از جنگ و تغییرات اجتماعی، گزارش‌های عکاسی بی‌نظیری تهیه می‌کردند. این دوره با گسترش تلویزیون پایان یافت. در این میانه آرتور ترس شروع به دستكاری صحنه و تصاویر ثبت شده نمود. این حرکت در مقابل عکاسی مستند قرار می‌گیرد. عکس‌های او منعكس كنندۀ امید‌ها ، ترس‌ها و باورهای جامعه با کمک گرفتن از نمادها بود. در

گردشگری منظر
اخبار
نظر آنلاین

گردشگری منظر عامل مؤثر در فهم عمیق پدیده‌‌ها است

کتاب آشنایی با منظر (گردشگری منظر) روز دوشنبه ۱۷ تیرماه طی مراسمی با سخنرانی سید امیر منصوری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، سید محسن امامی، مشاور سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سعید شفیعا عضو هیأت علمی پژوهشکدۀ نظر در گالری نظرگاه رونمایی شد. سید امیر منصوری در ابتدای این جلسه با بیان اینکه این نشست بهانه‌ای برای بسط گردشگری فرهنگ است گفت: «این موضوع در ایران کمتر به صورت علمی شناخته شده و تألیف کتاب آشنایی با منظر (گردشگری منظر) نیز حاصل یک کار گروهی برای تولید اثری با موضوع نو به زبان فارسی و در ایران است». گردشگری باید یک شیوۀ معرفت باشد وی ادامه داد: «در جلسۀ امروز می‌خواهیم به موضوع گردشگری فرهنگ و دیدگاه‌هایی و سیاست‌هایی که سازمان گردشگری و میراث فرهنگی به این موضوع و توسعۀ آن دارد، بپردازیم. هدفمان افزایش حساسیت‌ها است تا اقدامات‌مان در حوزۀ گردشگری محدود به خدمات گردشگری و یا برنامه‌ریزی‌های توسعۀ کمی و صرفاً افزایش آمار گردشگر نباشد چراکه گردشگری باید یک شیوۀ معرفت باشد تا بتوان از فعالیت‌های گردشگری بهره‌های بیشتری برد». در ادامه امامی مشاور سازمان گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی با بیان اینکه طرح این موضوع در این جلسه شروعی برای گردشگری فرهنگ است، گفت:

میدان اعدام
اخبار
سعید شفیعا

میدان اعدام: از پاقاپوق تا خیام

میدان پاقاپوق یا اعدام به عبارتی چهارمین میدان تهران _اگر میدان مشق را هم به حساب نیاوریم_ چهارمین میدان عمومی تهران است. نام نخست این میدان پاقاپوق بود و بعد به میدان اعدام تغییر کرد، میدانی که قدمت آن به زمان ناصرالدین شاه می‌رسد و تقریباً در خارج از شهر در جنوب غربی تهران انتهای خیابان جلیل‌آباد (خیام) قرار داشت و در گذشته حکم محکومین به اعدام در آن مکان اجرا می‌شد. نام قاپوق از آنجا آمده بود که در وسط میدان تپه‌ای از خاک قرار داشت که بر بالای آن ستون گرد کوتاهی از آجر ساخته بودند و مجرمین را درپای آن سر می‌بریدند. نحوۀ اعدام در پاقاپوق این چنین بود که محکوم را از انبار یا زندان تحویل میرغضب (جلاد) می‌دادند تا ببرد و جانش را بگیرد و سرش را تحویل بدهد. میرغضب مردی بود خشن و دائم‌الخمر و با لباس سرخ، خنجری به کمر، هیأتی کریه، کلاه پوست بر سر و سبیل‌های کلفت که هر کسی از دیدن او از ترس برخورد می‌لرزید. شغل میرغضب افتخاری بود و مواجبی هم نداشت به همین دلیل درآمد او از همین کار تأمین می‌شد که محکوم به اعدام بیچاره روزها و شاید هفته‌ها برای او گدایی و کسب درآمد می‌کرد.

معماری بومی
نقد
نظر آنلاین

معماری بومی و حسن فتحی

در سرزمینی با وسعت ایران وجود روش‌های مختلف معماری بومی اجتناب‌ناپذیر و رویکردهای جاری در طرح‌ریزی مسکن شهرهای ایران نیز نیازمند بازبینی و تجدیدنظر است.