پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

صفحه اصلی

نقدی بر تعیین مکان برای اعتراضات مردم

دولت‌ها و حکومت‌ها ذاتاً به دنبال حفظ و بقای خود هستند و ممکن است در برخورد با اعتراضات مردمی دست به اقداماتی خشن بزنند و بعدهاا نتوانند پاسخگوی جامعۀ مدنی و جهانی باشند. لذا جهت رعایت شکلی انسانی مسائل و وجاهت خود ترجیح می‌دهند خشم و اعتراضات مردم به نحوی کنترل و تخلیه شود. پیشنهاد اختصاص فضایی برای اعتراض مردم هر از چندگاهی از سوی مسئولین مطرح می‌شود و مکان‌هایی هم برای این امر معرفی می‌شوند . از سوی دیگر این مسأله، از نگاه مردم می‌تواند به منزله به رسمیت شناخته‌شدن و شنیده‌شدن اعتراضشان و یک قدم رو به جلو باشد. به نظر بسیاری از متخصصین امور شهری، در حال حاضر مرکز شهر تهران میدان انقلاب تا چهارراه ولی‌عصر است. مرکز شهر یعنی قلب تپندۀ شهر و جایی که صداها در آن بهتر شنیده می‌شوند. اما چرا جای این مکان در مکان‌های معرفی‌شده خالی است. اما به این بهانه که تجمعات در مرکز شهر موجب اختلال در ترافیک و فعالیت‌های کسبه می‌شود نمی‌توان این پتانسیل را نادیده گرفت. آیا فقط تخلیۀ هیجانات و اعتراضات مهم است؟ نظر نمایندگان مردم در شورای شهر چیست و آیا دولت حق دارد به جای مردم محل اعتراضشان را تعیین کند؟

مجسمه‌های مشاهیر

اهمیت بازگرداندن جایگاه «انجمن آثار ملی» در سفارش ساخت مجسمه‌های مشاهیر

ردپای پاسخ این پرسش که چرا مطالبه برای ساخت مجسمه‌های مشاهیر کمرنگ‌تر شده و مانند گذشته کیفیت ندارد را شاید بتوان با مرور تاریخچۀ ساخت این‌گونه مجسمه‌ها پیگیری کرد. اگر ساخت مجسمه‌های مشاهیر را به دو مقطع زمانی پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن تقسیم کنیم به نظر می‌رسد یکی از دلایل کیفیت مجسمه‌های پیش از انقلاب نقش انجمن آثار ملی به عنوان متولی اصلی مجسمه‌های مشاهیر باشد که علاوه بر دغدغۀ سفارش و نصب آثار در فضای شهری، بر آفرینش چهرة افراد براساس مطالعات و منابع تاریخی اصرار می‌ورزید. در مقابل در دهۀ۷۰ که سرآغاز مجدد ساخت مجسمه‌های مشاهیر بوده نقش انجمن آثار ملی که در این دوران به انجمن مفاخر ملی تغییر نام داده نادیده گرفته می‌شود و صرفاً شهرداری و سازمان زیباسازی شهر تهران به عنوان متولیان آثار مطرح می‌شوند.

ابعاد هویتی_ واژگانی نقش به عنوان مولفه‌ای معنوی- نمادین در خلق نقوش ایرانی- اسلامی

ابعاد هویتی_ واژگانی نقش به عنوان مؤلفه‌ای معنوی_نمادین در خلق نقوش ایرانی_اسلامی

هنر ایرانی- اسلامی آکنده از معنا، روایت و باورهایی است که با مفاهیم معنوی پیوند خورده و در عرصه هنرهای تجسمی، هنرمندان خلاق با استناد به این مفاهیم، عرصه بداعت را در نوردیده و نقوشی را خلق نموده‌اند که رویکردی معنوی- نمادین دارد. واژه یا واژگان به عنوان “عنصری مجرد”، دارای کثرت‌های مختلفی است که توانسته ناقل معناها و روایت‌های مختلف در عرصه هنر به ویژه هنر سنتی باشد. واژه “بداعت” به معنی نوآوری و ویژه انسان که این صفت- واژه را از خداوند به عاریه گرفته، را در ساحتی مقدس با عنوان ” خلقت” می‌توان بهترین نمونه برای گستردگی عرصه و ابعاد هویتی- واژگانی به عنوان مولفه‌ای برای خلق اثر برشمرد. پیغمبر (ص) فرمود خداوند انسان را از روی صورت خود خلق کرد: “خلق الله آدم علی صورته”. صورت در این جا به معنی شباهت کیفی است زیرا انسان دارای قوایی است که مظاهر هفت صفت خداوند (حیات، علم، اراده، قدرت، سمع، بصرو کلام) است. واژه یا واژگانی که خود به عنوان بعد “ماهیتی” در شکل‌گیری اثر و همچنین به عنوان حاملان معانی، در کنار بیان “هویتی”، تداوم‌بخش مسیر خلق اثر هستند. به بیان دیگر، مفاهمه فیزیکی و متافیزیکی، نوع کلمه و جریان‌بخشی ذهن در تداعی معانی، جهانی از

صفحه اصلی

سازمان گردشگری در شهرداری تهران

نشست «تأسیس سازمان گردشگری شهرداری؛ هم‌افزایی یا تفرق» با سخنرانی سیدمحسن امامی، مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سعید شرف‌دوست، مدیر گردشگری و بافت تاریخی منطقه، الهام فخاری، نائب‌رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران و با مدیریت سعید شفیعا، عضو هیأت علمی پژوهشکدۀ نظر، ۹ بهمن ماه در گالری نظرگاه برگزار شد.

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس

نقدی بر نحوۀ برگزاری مسابقۀ طراحی پهنۀ جنوبی دریاچۀ شهدای خلیج‌فارس

در آذرماه ۱۳۹۶، با تصمیم پیروز حناچی، معاون فنی و عمرانی وقت شهرداری تهران، طرح اتصال پهنه‌جنوبی دریاچه شهدای خلیج‌فارس به اراضی پارک جنگلی چیتگر به صورت محدود و با دعوت از ۲۹ گروه از مشاوران به مسابقه گذاشته‌شد. اتصال مذکور در قالب یک پل روگذر، با عملکردی مشابه پل طبیعت، بناست دو مجموعه تفریحی را از روی پل حکیم به یکدیگر متصل سازد تا «امکان دسترسی عابران پیاده و همچنین دوچرخه‌سواران به هر دو پهنه تفرجگاهی تسهیل شود». تعریف و به مسابقه گذاشتن چنین پروژه‌ای اقدامی بسیار مبارک در عرصه توسعه شهری است، اما فرایند برگزاری و نحوه برخورد با موضوع، از کاستی‌هایی چند رنج می‌برد. این موارد را می‌توان در شفاف نبودن برنامه و مراحل برگزاری مسابقه، عدم امکان دسترسی عموم به اطلاعات و فرایند برگزاری مسابقه، و مواجهه معمارانه با موضوعی با ماهیت منظر، خلاصه کرد که سبب‌شده طرح‌های منتخب بیشتر معرف ویژگی‌های کالبدی بوده و از ماهیتی فرمال برخوردار باشند.

تحقیق در معماری منظر؛ روش‌ها و روش‌شناسی
اخبار
محمدجواد حیدری

تحقیق در معماری منظر راهی برای تولید دانش

کتاب «تحقیق در معماری منظر؛ روش‌ها و روش‌شناسی» با حضور ناصر براتی عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، سید امیر منصوری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، سیر امیر هاشمی‌زادگان و رضا کسروی، مترجم و ویراستار کتاب و جمعی از متخصصین حوزۀ منظر در گالری نظرگاه رونمایی شد. در ابتدای این جلسه رضا کسروی مترجم و ویراستار کتاب «تحقیق در معماری منظر؛ روش‌ها و روش‌شناسی» درخصوص کتاب گفت: «این کتاب در سال 2017 به زبان اصلی منتشر شد و در همان سال نیز پیشنهاد ترجمۀ آن از سوی آقای هاشمی‌زادگان مطرح شد و در پاییز سال 96، برنامه‌ریزی برای ترجمۀ این کتاب با هماهنگی با دکتر منصوری آغاز شد و گروهی از دانشجویان مقطع دکتری برای ترجمۀ فصل‌های مختلف این کتاب انتخاب شدند». وی ادامه داد: «پس از تنظیم روش و تعیین وحدت رویه، کار در دو مرحله انجام شد و مورد ویرایش قرار گرفت. زمستان سال 96 تقریبا کار بدنه اصلی ترجمه به اتمام رسید، برخی فصل‌ها چند بار ترجمه شد تا خوانایی و قابل اعتنا بودن آن به لحاظ علمی تایید شود. شابک کتاب در مهر ماه 97 دریافت شد و به صورت رسمی قالب کتاب به خود گرفت». کسروی افزود: «فصل سوم کتاب جایگاه منظر را

نهادسازی
اخبار
امیر شفیعی

نهاد یا سازمان طرح جامع؟!

کنترل و هدایت رشد و توسعة شهری چالش جدی شهرداری تهران (و دیگر شهرها) است. رویارویی با این چالش بی­شک نیازمند نهادسازی (نهادینه کردن موضوع از طریق پیوند آن با ارزش‌های حاکم بر جامعه و ایجاد قانون و سازوکارهای مرتبط) است. اما فروکاست نهادسازی به ایجاد یک سازمان (ولو به اسم نهاد!!) صرفا به گسترش ناکارآمد بدنة بخش عمومی (اگر از کارآمدی اشتغالزایی آن بگذریم!) منجر می­شود؛ تجربه­های پیشین نهاد تهران و یا مشهد و شکست آن­ها در دستیابی به اهدافشان گواه این موضوع است. همچنین با وجود سازمان­های برنامه‌ریز (وزارت راه و شهرسازی یا شهرداری تهران)، مجری (شهرداری تهران و دیگر سازمان­های اثرگذار بر مدیریت شهر) و ناظر (شورای شهر، وزارت راه و شهرسازی، شورای عالی شهرسازی و معماری) ایجاد سازمان دیگری با شرح وظایف موازی و بعضا ضعیفتر از آن­ها موجه نیست (مثلا در مقایسه با شورای عالی شهرسازی و معماری یا شورای شهر و یا حتی شورای موضوع قانون نظارت بر گسترش شهر تهران – 1352، به عنوان نهادهای نظارتی با پشتوانة مردمی یا بهره­مندی از حضور نمایندگان بخش­های مختلف یا جایگاه قانونگذاری). با این حال تفاهم­نامة احیاء نهاد راهبری و پایش طرح­های توسعة شهری در شهر تهران با یک فرآیند نه چندان روشن (عدم انتشار پیش­نویس

زنانگی مولفه فراموش شده در شهرسازی
نقد
نظر آنلاین

زنانگی ، مؤلفۀ فراموش‌شده در معماری و شهرسازی امروز

هنگامی که سخن از جنسیت و فضا به میان می‌آید سؤال این است که آیا فضا جنسیت دارد؟ جواب این سؤال دیگر مشخص شده است. تأثیر متقابل جنسیت و فضا بر یکدیگر به این معناست که همان‌گونه که تأثیرات جامعه و فرهنگ بر فرد می‌تواند هویت جنسیتی وی را شکل دهد، فرد تأثیر‌یافته نیز می‌تواند بر فضای اطراف خود تأثیر گذاشته و از آن تأثیر بگیرد. رابطۀ بین جنسیت و فضا که امروز تحت نام فمنیسم و جغرافیا شناخته شده است از درون جغرافیای صنعتی و روابط بین طبقات اجتماعی سر برون آورده است. بحث جنسیت و فضا وجه تشابه بسیاری با مسألۀ نژاد (به عنوان غیر) دارد. همان‌گونه که یک مهاجر در برخی فضاهای شهری و خاص طرد می‌شود، زنان نیز در برخی از مکان‌ها جایی نداشته و رفتار همان غریبه با آن‌ها می‌شود. همان‌گونه که نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل می‌دهند، نحوۀ ارائۀ الگوهای آن‌ها برای حضور در جامعه و فضاهای عمومی بسیار پر اهمیت است. در آثار معماری ایرانی تأثیرات جنس و جنسیت مشاهده می‌شود، برای مثال در معماری نواحی مرکزی ایران و به خصوص در اقلیم گرم و خشک معماری درون‌گرا علاوه بر تطبیق با اقلیم، نقش دفاعی و الگوی تاریخی، به تفکیک جنسیتی

صفحه اصلی
نقد
نظر آنلاین

گردآوری رویا؛ صحنه‌آرایی آرزوها در عکس آرتور ترس

عکس با کادر مربع پسرکی تفنگ‌به‌دست را در داخل تلویزیونی قدیمی و پشت صفحۀ بدون شیشۀ تلویزیون سیاه و سفید به نمایش در آورده است. تلویزیونی فرسوده در فضایی که در آن هیچ شیء فرسودۀ دیگری دیده نمی‌شود، بر روی تپه قرار دارد. انگاری تلویزیون روی تپه رها شده است. تصویر از دو بخش اصلی تشکیل شده است. دو سوم پایین کادر نمای یک تلوزیون فرسوده و یک پسر بچه تفنگ‌به‌دست که در داخل آن نشسته است و در بخش دوم یک سوم بالای کادر نمای ساختمان‌ها، ماشین‌ها و زندگی مدرن را منعکس می‌کند. آرتور ترس[1] عکاس این عکس است و عنوان عکس فریمی از مجموعه گردآوری رویا است. عكاس كودك را در قاب تلویزیون از كار افتاده همراه با سلاحی در سال ۱۹۷۲صحنه آرایی می‌کند. دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰دوران طلائی عكاسان خبری به شمار می‌آید كه مجلات مهمی همچون لایف و پیکچر پست از جنگ و تغییرات اجتماعی، گزارش‌های عکاسی بی‌نظیری تهیه می‌کردند. این دوره با گسترش تلویزیون پایان یافت. در این میانه آرتور ترس شروع به دستكاری صحنه و تصاویر ثبت شده نمود. این حرکت در مقابل عکاسی مستند قرار می‌گیرد. عکس‌های او منعكس كنندۀ امید‌ها ، ترس‌ها و باورهای جامعه با کمک گرفتن از نمادها بود. در

گردشگری منظر
اخبار
نظر آنلاین

گردشگری منظر عامل مؤثر در فهم عمیق پدیده‌‌ها است

کتاب آشنایی با منظر (گردشگری منظر) روز دوشنبه ۱۷ تیرماه طی مراسمی با سخنرانی سید امیر منصوری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، سید محسن امامی، مشاور سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سعید شفیعا عضو هیأت علمی پژوهشکدۀ نظر در گالری نظرگاه رونمایی شد. سید امیر منصوری در ابتدای این جلسه با بیان اینکه این نشست بهانه‌ای برای بسط گردشگری فرهنگ است گفت: «این موضوع در ایران کمتر به صورت علمی شناخته شده و تألیف کتاب آشنایی با منظر (گردشگری منظر) نیز حاصل یک کار گروهی برای تولید اثری با موضوع نو به زبان فارسی و در ایران است». گردشگری باید یک شیوۀ معرفت باشد وی ادامه داد: «در جلسۀ امروز می‌خواهیم به موضوع گردشگری فرهنگ و دیدگاه‌هایی و سیاست‌هایی که سازمان گردشگری و میراث فرهنگی به این موضوع و توسعۀ آن دارد، بپردازیم. هدفمان افزایش حساسیت‌ها است تا اقدامات‌مان در حوزۀ گردشگری محدود به خدمات گردشگری و یا برنامه‌ریزی‌های توسعۀ کمی و صرفاً افزایش آمار گردشگر نباشد چراکه گردشگری باید یک شیوۀ معرفت باشد تا بتوان از فعالیت‌های گردشگری بهره‌های بیشتری برد». در ادامه امامی مشاور سازمان گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی با بیان اینکه طرح این موضوع در این جلسه شروعی برای گردشگری فرهنگ است، گفت: